شاید فکر کنید که درد زانو مربوط به پایتان نیست! آیا می‌دانستید که ممکن است ناتوانی پا و عملکرد ضعیف آن میتواند به طور مستقیم با درد مفاصل سایر اعضای بدن، مانند زانوها، لگن و حتی پایین کمر همراه باشد؟ ناتوانی پا که اغلب بصورت صافی کف پا می‌باشد، ارتباط مستقیمی با درد زانو دارد. صافی یا گودی زیاد کف پا مستقیما بر عملکرد زانو تاثیرگذار می‌باشد. بدن انسان بصورت یکپاچه عمل می‌کند، بنابراین مهم است که به تمام مفاصل به تفکیک و همچنین نحوه عملکرد آنها بطور کلی توجه شود.
متداول ترین علت درد زانو که مربوط به پا می‌باشد، صاف بودن بیش از حد کف پا یا چرخش مچ و پنجه پا است؛ که باعث چرخش زانو به سمت داخل می‌شود. این امر می تواند هر دو زانو یا در بعضی موارد فقط زانوی یک پا را تحت تاثیر قرار دهد. نام علمی این حرکت دورانی، پرونیشن است و ممکن است شما در ملاقات با متخصص پا و یا فروشگاه کفش آن را را بشنوید.
کف پای صاف و تاثیر آن بر زانو درد
کف پای صاف (اصطلاحاً پلانوس یا پای پرونیت نیز نامیده می‌شود) اصطلاحی است که برای توصیف پاهایی استفاده می‌شود که “به داخل میچرخند” یا بیش از حد تحرک (هایپر موبایل) دارند. اگر زمانی که ایستاده‌اید، پاهای شما بیش از حد به داخل می‌چرخد، نشان می‌دهد که ارتفاع قوس پای شما کاهش یافته است. بیشتر پاها درحالتی که وزنی روی آن‌های نیست، دارای قوس هستند و فقط زمانی که روی پا می‌ایستید آن قوس از بین رفته و صاف می‌شود (صافی کف پای انعطاف‌پذیر). برعکس، بعضی از پاها در هر دو حالت بدون تحمل وزن و حالت ایستاده روی پا، صاف هستند (صافی کف پای سخت). اگر کف پای صاف یا بدون قوس دارید، میتواند به درد زانو و آسیب غضروف مرتبط باشد. با این حال، آسیب میتواند عوامل گوناگونی داشته باشد. در این مقاله تمام آنچه که باید بدانید توضیح داده شده است.
کف پای صاف یک واکنش زنجیره‌ای در کل بدن ایجاد می‌کند
زمانی که کف پای شما صاف است، به طور معمول در سایر قسمت‌های پای خود ناهنجاری مشاهده نخواهید کرد. با این حال، صافی کف پا میتواند یک واکنش زنجیره‌ای در بدن شما ایجاد کند و این آسیب معمولاً از زانوها شروع می‌شود. در بعضی از افراد، درد و آسیب تا لگن و کمر ادامه دارد. اساساً، وقتی کف پای صاف دارید، پاها وزن بدن را به درستی تحمل نمی‌کنند. عدم انطباق پاها به این معنی است که زانوها نیز به درستی تراز نشده‌اند. در واقع، پشت زانو با یک شیار v شکل احاطه شده است که به کشکک زانو اجازه می‌دهد به طور طبیعی بالا و پایین برود. وقتی زانوهای شما به درستی تراز نشده باشند، کشکک زانو آنطور که باید حرکت نمیکند و این باعث می‌شود غضروف‌های اطراف از بین بروند.
درد زانو با افزایش وزن تشدید می شود
در برخی موارد، افراد می‌توانند بدون احساس درد در زانو به دلیل صافی کف پا، تمام زندگی خود را سپری کنند. با این حال، این وضعیت به طور معمول با افزایش وزن تغییر می‌کند. اگر اخیراً وزن اضافه کرده‌اید و متوجه شده‌اید که زانوهایتان بیشتر اوقات درد می‌کند، ممکن است لازم باشد با یک متخصص پا یا زانو مشورت کنید تا مطمئن شوید که به زانوی شما آسیبی مانند پارگی مینیسک وارد نشده است.
ورزش نیز میتواند درد را تشدید کند
ورزش میتواند بر میزان درد شما تأثیر بگذارد. دویدن و بالا رفتن از پله‌ها تمریناتی هستند که به احتمال زیاد باعث ایجاد درد می‌شوند. درعوض ممکن است بخواهید روی تمرینات کم برخورد مانند دوچرخه سواری یا شنا تمرکز کنید.
اگر کف پای صاف دارید، بارداری میتواند روی زانوهای شما تأثیر بگذارد
زنانی که کف پای صاف دارند، اغلب در طول بارداری درد زانو را تجربه میکنند. در برخی موارد، این درد به دلیل افزایش وزن است، اما بیشتر اوقات مربوط به تغییرات جسمی است که در طول بارداری در بدن رخ می‌دهد. به ویژه اینکه بدن شما استروژن، ریلکسین و پروژسترون بیشتری می‌سازد. این هورمون‌ها به افزایش انعطاف‌پذیری رباط‌های شما کمک میکنند. این انعطاف‌پذیری در هنگام زایمان بسیار عالی است، اما میتواند منجر به اور پرونیشن شود.
اور پرونیشن زمانی رخ می‌دهد که قوس کف پای شما از بین برود و هنگام ايستادن، مچ پا به سمت داخل بچرخد. در بسیاری از موارد، زنان مبتلا به کف پای صاف ممکن است قبل از بارداری اندکی پرونیشن داشته باشند، اما اور پرونیشن در دوران بارداری میتواند بدتر شده و منجر به افزایش خطر درد و آسیب شود.
غضروف شما میتواند بدون داشتن درد مداوم آسیب دیده باشد
اگرچه ممکن است در صورت آسیب غضروف در زانوهای خود احساس درد کنید، اما همیشه وقتی کف پایتان صاف است این درد را تجربه نمی‌کنید. بروز آسیب غضروف در بیمارانی که شدیدترین اختلال مورفولوژی پا را دارند، بارزتر به نظر می‌رسد.
چگونه پاها روی زانوها تأثیر میگذارد؟
این آزمایش ساده را امتحان کنید تا رابطه بین پاها و زانوهایتان را ببینید!
- کفش‌های خود را دربیاورید و کف پایتان را صاف روی زمین قرار دهید تا وضعیت زانوهایتان را بررسی کنید.
- اکنون پاها را به سمت بیرون بچرخانید، به طوری که روی قسمت بیرونی پاها (به سمت انگشت کوچک) بایستید. توجه کنید که هنگام ایستادن در قسمت بیرونی پاها، زانوهایتان به سمت خارج حرکت میکنند یا نه؟
- اکنون پاها را به سمت داخل بچرخانید و توجه کنید که زانوهای شما به سمت داخل قرار داشته باشند. دقت کنید که وقتی زانوها به سمت داخل حرکت میکنند، از الگوی حرکت کف پای صاف پیروی میکنند یا خیر!
اگر پاهای شما به طور طبیعی به سمت خارج یا داخل متمایل هستند، این امر باعث افزایش فشار بر مفاصل زانو می‌شود. دامنه حرکتی اضافی در پاها میتواند باعث درد شود زیرا عضلات پا و کف پا برای کنترل حرکت شما باید بیشتر کار کنند.
یک آزمایش ساده که ممکن است پزشک متخصص شما انجام دهد، استرپینگ پا است تا ببینید آیا درد یا عملکرد زانو بهبود می‌یابد یا خیر. این آزمایش میتواند یک روش سریع برای بررسی تأثیر یا عدم تأثیر کف پا بر مفاصل زانو باشد. همچنین ممکن است برای بررسی تأثیر عملکرد پا بر روی کمر و کمردرد نیز انجام شود.
زمانی که پاها بیش از حد لازم به داخل میچرخند، چه اتفاقی میافتد؟
وقتی پا به زمین برخورد میکنند، مچ پا و کف پا به سمت داخل میچرخند. این عمل برای هر انسانی امری طبیعی است و قطعاً همیشه ایجاد مشکل نمیکند. با این حال، اگر بیش از حد انجام شود یا پا و مچ پا قدرت کافی برای کنترل این چرخش را نداشته باشند، میتواند منجر به چرخش داخلی ساق پا و سایر مشکلات مفاصل شود.
چرخش اضافی پا به سمت داخل در اثر حرکت پا مستقیماً بر ساختار میانی مفصل زانو تأثیر میگذارد! زانو بسیار تحت تأثیر روابط و الگوهای حرکتی مفاصل بالاتر و تحتانی (لگن و پاها) است.
این عمل در هم ترازی زانوها تأثیر خواهد داشت و در بعضی موارد ممکن است باعث شود تا ترکینگ کشکک زانو به درستی انجام نشود. این امر به نوبه خود ممکن است باعث عدم انطباق مفصل ران شود و در قسمت فوقانی پا و احتمالاً در قسمت تحتانی کمر تأثیر بگذارد. در این صورت یک واکنش زنجیره‌ای کامل در بدن اتفاق میافتد. لازم به یادآوری است که پا اولین قسمت از بدن است که هنگام حرکت به زمین برخورد می‌کند، بنابراین نقش اصلی را در تعیین حرکت بقیه بدن دارد.
درمان صافی کف پا چیست؟
لازم به یادآوری است که پا اولین قسمت از بدن است که هنگام حرکت به زمین برخورد می‌کند. بنابراین نقش اصلی را در تعیین حرکت سایر قسمت‌های بدن دارد.
اگر هنگام راه رفتن یا دویدن متوجه صافی کف پایتان شده‌اید، احتمال آسیب دیدن زانوها زیاد است. با توجه به این نکته، باید ترازبندی پای شما توسط متخصصین پا انجام شود. توانایی راه رفتن و دویدن قسمت مهمی از سلامتی ماست. بنابراین حتماً درمان خود را در دستان یک متخصص قرار دهید.
متخصصان پا در کلینیک امید قادر به درمان دردهای مفصلی با استفاده از تکنیک‌های مختلفی هستند که باعث کاهش تنش عضلانی، سفتی مفصل و تراز و عملکرد آنها می‌شود. وقتی صحبت از تراز یا قرارگیری پا می‌شود، پزشکان متخصص پا ارتزهای سفارشی راحت یا ساپورت‌های قوس مخصوص پای شما را تهیه میکنند تا به ایجاد ثبات در پای شما کمک کنند. درمان ارتوپدی امکان کاهش فشار از روی پاهای صاف و توزیع برابر نیرو را فراهم می‌کند. این، به نوبه خود، به کاهش فشار مفاصل اطراف کمک می‌کند و یک استراتژی پیشگیری عالی برای محافظت از عملکرد مفصل در دراز مدت محسوب می‌شود. توصیه‌هایی در مورد کفش نیز ارائه خواهد شد.
وقتی صحبت از کفش می‌شود، توجه به این نکته ضروری است که همه کفش‌ها مثل هم نیستند. از این جهت که برخی کفش‌ها فشار بیشتری را به مفاصل وارد میکنند زیرا از تکیه‌گاه کافی برخوردار نیستند. پوشیدن کفش مناسب میتواند به طور چشمگیری درد مفاصل در پاها را تحت تأثیر قرار دهد. در کلینیک امید، مشاوره برای ارزیابی طبی کفش‌ها انجام می‌شود. متخصص تمامی توصیه‌های لازم در مورد کفش مناسب را به شما ارائه می‌دهد.
مراجعه به متخصص پا میتواند اولین قدم مهم در مورد بررسی ارتباط درد پا با مفصل زانو باشد. اگر سایر روش‌های درمانی را نیز امتحان کرده‌اید و موفقیت چندانی نداشته‌اید، یک پزشک متخصص پا میتواند به درک شما درباره عملکرد و کنترل پا کمک کند تا بتوانید بدون درد زندگی کنید!
