درد زانو میتواند در هر فرد و در هر سنی اتفاق بیفتد و باعث ایجاد ناراحتی، محدودیت در حرکت و اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه میشود و زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. قبل از شروع درمان، لازم است علت درد زانو مشخص شود، زیرا درد زانو به تنهایی یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از وجود یک مشکل است. در برخی موارد، ممکن است هیچ علت خاصی برای درد زانو وجود نداشته باشد، اما هر چالش ممکن است علاوه بر ایجاد درد زانو، علائم دیگری نیز ایجاد کند و این میتواند در تشخیص علت درد زانو بسیار مفید باشد. روشهای تشخیص شامل معاینه فیزیکی، عکس‌برداری، آزمایش‌ها و غیره می‌باشند. روشهای درمان نیز بسته به علت مشکل متفاوت است، اما در بسیاری از موارد شامل استراحت، مدیریت درد و مدیریت علائم است. در موارد پیشرفته، فیزیوتراپی و درمان‌های دارویی تزریقی نیز ممکن است استفاده شود. هرچند همیشه نمی‌توان از درد زانو جلوگیری کرد، اما با تغییر در روش زندگی، کاهش وزن و مراقبت از زانوها در برابر آسیب، می‌توان احتمال بروز درد زانو را کاهش داد.
علت زانو درد
مفصل زانو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که آسیب و بروز عارضه‌ای در بخش آن میتواند باعث ایجاد زانو درد شود. همچنین علت زانو درد به شرایط فرد مانند سن، جنسیت، وضعیت سلامت عمومی، ژنتیک، سابقه جراحی و… بستگی دارد و ممکن است طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و عارضه‌هایی را مانند التهاب، انواع پارگی و شکستگی، عفونت و غیره در بر گیرد. بنابراین علت زانودرد هرکس با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال زانودرد در ورزشکاران بیشتر به دلیل آسیب‌های ورزشی مانند التهاب تاندون و پارگی رباط اتفاق می‌افتد، اما در سالمندان ممکن است به دلیل آرتروز زانو و در افراد با سابقه جراحی به دلیل عفونت زانو باشد.
استفاده بیش از حد و فشار به زانو
استفاده بیش از حد و فشار به زانو میتواند باعث خستگی، کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن لیگامان یا ماهیچه‌های پا شود. انجام دادن کار یا فعالیت ورزشی مانند حمل اجسام سنگین یا اسکات‌زدن فشار بیش از حد به زانوی شما وارد می‌کند. در این صورت معمولاً درد به مرور زمان بهتر میشود و نیازی نیست کار خاصی انجام بدهید، صرفاً لازم است به اندازه کافی استراحت کنید و کارهایی که باعث می‌شوند به زانو فشار وارد شود را انجام ندهید. گاهی اوقات نیز درد زانو ریشه‌ای است و به راحتی بهبود نمی‌یابد. در این حالت معمولا فرد سال‌ها به واسطه سبک زندگی یا شغلی که دارد فشار و آسیب‌های تکراری به زانوهایش وارد کرده است که بعد از مدت‌ها خود را بروز داده است. در صورت تداوم درد، حتی پس از استراحت شاید بهتر باشد که به یک پزشک مرجعه کنید تا روشهای درمانی بهتری را به شما پیشنهاد دهد.
| افراد در معرض خطر | علائم فشار به زانو | درمان فشار به زانو |
| کسانی که زیاد می‌نشینند | درد | استراحت |
| کسانی که زیاد می‌ایستند | تورم | تغییر سبک زندگی |
| افراد کم‌تحرک | حسیاست به لمس و فشار | کاهش وزن |
| — | سختی در راه‌رفتن و قدم‌زدن | ماساژ درمانی (فیزیوتراپی) |
آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین دلایل زانو درد است. این عارضه به دلیل از بین رفتن تدریجی بافت غضروف مفاصل و فرسایش مزمن استخوان‌ها به وجود می‌آید. مهم‌ترین علائم این عارضه درد زانو، التهاب و خشکی زانو است. افراد سالمند و دارای اضافه‌وزن بیشتر در معرض آرتروز زانو هستند، اما گاهی جوانان نیز به دلیل سبک زندگی یا سابقه آسیب به زانو به آرتروز زانو دچار می‌شوند. تشخیص آرتروز معمولا ساده است و با تصویربرداری اشعه‌ایکس قابل تشخیص است.
| افراد در معرض خطر | علائم آرتروز زانو | درمان آرتروز زانو |
| زنان | التهاب | اصلاح سبک زندگی |
| افراد بالای ۵۰ سال | تورم | فیزیوتراپی |
| افرادی که به صورت طولانیمدت می‌نشینند | صدا دادن زانو | داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن |
| — | کاهش دامنه حرکتی | تزریق ژل |
| — | — | جراحی در موارد بسیار شدید |
دررفتگی کشکک زانو
دررفتگی کشکک زانو یک آسیب ورزشی تروماتیک و نسبتاً شایع است که در آن رباط‌ها و تاندون‌های موجود در کشکک زانو دچار کشیدگی و پارگی می‌شوند و در نتیجه کشکک زانو از محل خود خارج میشود. این آسیب ممکن است پس از شکستگی زانو هم به وجود بیاید. ورزش‌هایی که شامل پرش‌ها و ضربه‌ها زیاد و چرخش‌های ناگهانی باشند، معمولاً بیشتر باعث بروز دررفتگی کشکک زانو می‌شوند. برای درمان پزشک میتواند با جا انداختن کشکک زانو آن را رفع کند. همچنین کشکک زانو ممکن است به صورت خودبهخود به محل خود بازگردد و دررفتگی برطرف شود، اما درد و علائم آن ممکن است پس از مدتی همچنان باقی بماند. افرادی که دچار دررفتگی کشکک شده‌اند، ممکن است در آینده نیز دوباره دچار دررفتگی شوند.
| افراد در معرض خطر | علائم دررفتگی کشکک زانو | درمان دررفتگی کشکک زانو |
| ورزشکاران | دردی که با انجام فعالیت بیشتر میشود | استراحت |
| فعالیت‌های دارای چرخش زیاد | صدای تق تق زانو | مصرف داروهای مسکن |
| سابقه دررفتگی کشکک زانو | احساس ساییدگی در زانو | جا‍‌اندازی کشکک زانو توسط پزشک |
| دچار سانحه شدن | حساسیت به لمس | فیزیوتراپی |
| — | مشکل در خم و راست کردن زانو | استفاده از زانوبند طبی (بریس) |
شکستگی زانو
شکستگی زانو اغلب با درد، کبودی و تغییر شکلی که در مفصل ایجاد می‌کند، به‌آسانی قابل تشخیص است و فرد بلافاصله در اثر درد شدید و ناگهانی آن به پزشک مراجعه می‌کند. اما گاهی اوقات شکستگی یا ترک برداشتن مفصل زانو آن‌قدر جزئی است که فرد ممکن است در زمان وقوع متوجه آن نشود و آن را نادیده بگیرد و به مرور دچار درد و خشکی زانو شود. به خصوص که این نوع شکستگی برخلاف شکستگی‌های معمول ناگهانی نیست و تشخیص آن سخت‌تر است. بنابراین بهتر است در صورت داشتن علائم هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. نادیده گرفتن درد زانو و به تعویق انداختن درمان آن میتواند مدت زمان لازم برای بهبودی را طولانی‌تر کند.
| افراد در معرض خطر | علائم شکستگی زانو | درمان شکستگی زانو |
| افراد در معرض سانحه و تصادف | درد | استراحت |
| افراد دارای پوکی استخوان | کبودی | کمپرس یخ |
| افراد مسن | تغییر شکل زانو | استفاده از زانوبند طبی (بریس) |
| ورزشکاران | — | جراحی |
پارگی مینیسک زانو
پارگی مینیسک زانو که معمولا ناشی از پیچ خوردگی زانو است اغلب در ورزش‌هایی مانند فوتبال و ورزش‌هایی که دارای چرخش‌های زیاد و ناگهانی هستند، اتفاق می‌افتد. افراد در پارگی‌های جزئی احساس درد و تورم در زانو را تجربه می‌کنند، اما هنوز قادر به راه‌رفتن هستند. در پارگی‌های متوسط راه‌رفتن سخت‌تر میشود و ورم و درد زانو افزایش پیدا می‌کند. حتی ممکن است زانو دچار سفتی و خشکی شود و به سختی بتوان پا را صاف کرد. در پارگی مینیسک شدید معمولاً فرد قادر به راه‌رفتن نیست و از خالی شدن و قفل کردن زانوی خود شکایت دارد و حتی ممکن است صدای پاره شدن مینیسک زانو را نیز شنیده باشد. برای تشخیص آسیب‌ها و پارگی مینیسک زانو از تصویربرداری یا آرتروسکوپی استفاده میشود. اگر مینیسک زانو ترمیم نشود باعث میشود درد زانو در سال‌های متمادی رفت و برگشت داشته باشد. پزشک ممکن است بسته به شدت آسیب مینیسک و شرایط فرد مانند سن و آمادگی بدنی، درمان‌های مختلفی را تجویز کند. استراحت، کمپرس یخ و فیزیوتراپی معمولاً به همه افراد دارای آسیب‌دیدگی مینیسک پیشنهاد میشود. اگر مینیسک با این روش‌ها بهبود نیابد، جراحی زانو گزینه بعدی درمان است.
| افراد در معرض خطر | علائم پارگی مینیسک زانو | درمان پارگی مینیسک زانو |
| ورزشکاران | درد خصوصاً هنگام چرخش زانو | استراحت |
| افراد مسن | تورم | کمپرس یخ |
| اضافه‌وزن | قفل شدن زانو | فیزیوتراپی |
| آسیب و ضربه به زانو | سختی در راه‌رفتن | جراحی |
پارگی رباط زانو
مفصل زانو چهار رباط اصلی دارد که در حرکات و پیچش‌های سریع و ناگهانی می‌توانند دچار آسیب یا پارگی شوند. افرادی که ورزش‌های برخورد انجام می‌دهند، بیشتر در خطر این آسیب‌دیدگی هستند. اگر درد زانو به علت پارگی رباط باشد، معمولاً آزاردهنده و غیرقابل‌تحمل است و فرد سریعاً باید به پزشک مراجعه کند، اما مواردی هم هستند که رباط زانو دچار کشیدگی یا پارگی‌های جزئی شده و باعث زانودرد مزمن شده است. امکان تشخیص آسیب دیدگی یا پارگی رباط‌های زانو با تصویر برداری وجود دارد. درمان زانو درد ناشی از پارگی رباط بسته به این که میزان آسیب دیدگی چقدر است و کدام رباط آسیب دیده، متفاوت است. در کشیدگی‌های جزئی درد زانو با استراحت، فیزیوتراپی و استفاده از زانوبند طبی (بریس) برطرف میشود. در موارد جدی‌تر نیاز به دارو درمانی و داروهای تزریقی است و در پارگی کامل رباط به جراحی زانو احتیاج دارد.
| افراد در معرض خطر | علائم آسیب‌دیدگی رباط‌های زانو | درمان آسیب‌دیدگی رباط‌های زانو |
| ورزشکاران | تورم | استراحت |
| سابقه پارگی رباط | کاهش دامنه حرکتی | فیزیوتراپی |
| آسیب‌دیدگی ناشی از سانحه | صدا دادن زانو هنگام آسیب دیدن | استفاده از زانوبند طبی (بریس) |
| — | احساس ناپایداری و بی‌ثباتی زانو | دارو درمانی |
| — | — | تزریق پلاسمای غنی شده (PRP) |
| — | — | جراحی در موارد شدید |
تاندونیت
تاندونیت یا التهاب تاندون زانو میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، اما معمولاً در ورزشکاران و افرادی که فشار زیادی به زانوی خود وارد می‌کنند، شایعتر است. تاندون‌ها در این افراد به دلایلی مانند حرکت مکرر یا سنگین ممکن است دچار التهاب شوند. التهاب تاندون ممکن است در هرجای بدن اتفاق بیفتد، اما اگر تاندون زانو ملتهب شود باعث تورم و درد زانو میشود. تاندونیت زانو را می‌توان با معاینه و عکس‌برداری تشخیص داد. برای درمان استراحت و کمپرس یخ میتواند یک درمان ضد التهابی عالی برای رفع التهاب تاندون زانو باشد. همچنین مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز میتواند درد و التهاب را کاهش دهد.
| افراد در معرض خطر | علائم تاندونیت | درمان تاندونیت |
| ورزشکاران | درد | استراحت |
| فشار مستمر به مفصل زانو | تورم | کمپرس یخ |
| خم و راست‌کردن زیاد زانو | احساس ضعف در زانو | بستن زانو |
| — | سختی در حرکت‌دادن مفصل زانو | استفاده از زانوبند طبی (بریس) |
| — | — | فیزیوتراپی |
کیست بیکر
کیست بیکر (Baker’s Cyst) یا کیست پوپلیتئال (Popliteal Cyst) با جمع‌شدن بیش از حد مایع در کیسه‌های پشت زانو به وجود می‌آید. کیست بیکر عموماً در اثر آرتروز و عارضه‌هایی که باعث تولید بیش از حد مایع بین مفصلی می‌شوند به وجود می‌آید. معمولاً این کیست‌ها به صورت دائمی دردناک نیستند، اما می‌توانند باعث خشکی و درد موقت در زانو شوند. برآمدگی پشت زانو نشانه وجود کیست بیکر است. درمان این کیست با تخلیه مایع درون آن و استراحت امکان‌پذیر است، اما با توجه به علت بروز آن ممکن است پس از مدتی کیست دوباره در پشت زانو ایجاد شود.
| افراد در معرض خطر | علائم کیست بیکر | درمان کیست بیکر |
| افراد مسن | درد | استراحت |
| زنان | تورم در پشت زانو | کمپرس یخ |
| افراد دارای آرتروز یا روماتیسم | خشکی زانو | مصرف داروهای ضدالتهابی |
| افراد دارای التهابات زانو | کاهش محدوده حرکتی | تخلیه مایع درون کیست |
عفونت زانو
عفونت زانو اغلب به دلیل آلوده شدن مایع مفصلی با باکتری‌ها اتفاق می‌افتد. گاهی نیز دلیل عفونت زانو واکنش بدن به جراحی یا بیماریهای دیگر است. زانودردی که به واسطه عفونت ایجاد شود اغلب بسیار شدید و آزاردهنده است و راهی که برای تشخیص آن از سایر علت‌ها وجود دارد، بررسی دمای بدن است، زیرا این عارضه علاوه بر درد زانو با تب نیز همراه است. پس از تشخیص، پزشک معمولاً برای جلوگیری از پیشرفت عفونت و کاهش باکتری‌ها، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در ادامه اگر آنتی بیوتیک‌ها مؤثر نباشند، عفونت باید از مفصل زانو تخلیه شود. اگر زانودرد با تب همراه باشد یا پس از جراحی به وجود آمده باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا باقی ماندن عفونت در بدن میتواند خطرناک باشد.
| افراد در معرض خطر | علائم عفونت زانو | درمان عفونت زانو |
| افراد با سابقه جراحی زانو | درد و تورم | استراحت |
| افراد دارای آسیب‌دیدگی زانو | تب | مصرف یا تزریق آنتی بیوتیک‌ها |
| افراد دارای مشکلات سیستم ایمنی مانند ایدز | خشکی و کاهش محدوده حرکتی | تخلیه عفونت |
بورسیت زانو
بورسیت زانو وقتی ایجاد میشود که بورس‌ها یا کیسه‌های حاوی مایع مفصلی به دلایل مختلف مانند ضربه دیدن یا فشار مستمر به زانو دچار التهاب می‌شوند و بیش از اندازه مایع مفصلی در آن‌ها جمع میشود که آشکارترین نشانه آن تورم مفصل زانو است. این تورم با زانودرد و قرمزی زانو هم همراه است و اگر خود نشانه عارضه دیگری نباشد، نگران‌کننده نیست و به‌آسانی درمان میشود. استراحت و کمپرس یخ برای کاهش درد، التهاب و تورم مفصل بسیار کمک کننده است. بهتر است تا زمان از بین رفتن درد و بهبودی به مفصل زانو فشار وارد نشود و از آن مراقبت شود. همچنین مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و فیزیوتراپی نیز می‌توانند در درمان بورسیت زانو تأثیرگذار باشند. در اکثر موارد با این روش‌ها بورسیت بهبود می‌یابد، اما در موارد جدی‌تر ممکن است نیاز به تخلیه مایع اضافی از مفصل باشد.
| افراد در معرض خطر | علائم بورسیت زانو | درمان بورسیت زانو |
| فشار طولانیمدت به زانو | درد و حساسیت به لمس | اصلاح سبک زندگی |
| کسانی که به مدت طولانی روی می‌نشینند | تورم و قرمزی پوست | استراحت |
| آسیب و ضربه به زانو | گرم‌شدن زانو | کمپرس یخ |
| — | خشکی و کاهش محدوده حرکتی زانو | فیزیوتراپی |
| — | — | تخلیه مایع اضافی زانو |
روماتیسم
روماتیسم نه فقط زانو بلکه کل بدن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، چراکه در اثر یک بیماری خود ایمنی اتفاق می‌افتد. در این عارضه سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل و غضروف‌ها حمله می‌کنند و ممکن است علائم آن در چند مفصل مشاهده شوند. روماتیسم مفصلی باعث ایجاد درد، گرم شدن، تورم، التهاب، خشکی مفاصل و کاهش دامنه حرکتی میشود. در این عارضه مفاصل دو طرف بدن به صورت متقارن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و آسیب معمولاً از انگشتان دست و پا شروع میشود. از جمله مفاصلی که تحت تاثیر روماتیسم قرار می‌گیرد، مفصل زانو است که با زانودرد همراه است. برای درمان روماتیسم اگر به اندازه کافی پیشرفت نکرده باشد معمولاً استراحت، تغییر رژیم غذایی، فیزیوتراپی و مصرف داروهای ضد روماتوئید (DMARDs) از جمله هیدروکسی کلروکین پیشنهاد میشود. در موارد نادری که سایر روش‌ها نتیجه‌بخش نباشد ممکن است به جراحی احتیاج باشد.
| افراد در معرض خطر | علائم روماتیسم | درمان روماتیسم |
| سابقه خانوادگی روماتیسم | درد و التهاب | فیزیوتراپی |
| زنان | گرم‌شدن مفصل زانو | داروهای ضد روماتوئید |
| افراد مسن | خشکی و احساس ساییدگی در مفاصل | تزریق کورتون |
| — | درگیرشدن سایر مفاصل | جراحی |
نقرس
نقرس ناشی از افزایش سطح اسید اوریک در خون و به شکل کریستال در مایع بین غضروفی است و در مردان شایعتر از زنان است. اغلب نقرس را با التهاب انگشت شست پا می‌شناسند، اما در برخی موارد نقرس باعث التهاب مفصل زانو میشود که به آن نقرس زانو می‌گویند. در این حالت فرد دچار زانو درد شدید شده و گاهی مفصل آن‌قدر حساس میشود که با فشار یا جزئی نیز دچار درد و ناراحتی میشود. نقرس میتواند هر دو زانو را درگیر کند، اما معمولاً بروز آن در یک زانو شدیدتر است. پزشک نقرس را با بررسی علائم، معاینه فیزیکی، آزمایش خون و آزمایش مایع مفصلی برای تعیین سطح اسید اوریک تشخیص می‌دهد. درمان نقرس بیشتر شامل مدیریت علائم آن میشود. روش‌هایی مانند استراحت‌کردن، کمپرس یخ، مصرف مسکن‌ها و داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و تزریق استروئيدها و پلاسمای غنی شده (PRP) میتواند در کاهش علائم و مدیریت نقرس تأثیرگذار باشند.
| افراد در معرض خطر | علائم نقرس | درمان نقرس |
| مردان | درد شدید | کاهش وزن و تغییر روش زندگی |
| افزایش سن | التهاب | استراحت |
| اضافه وزن | گرم‌شدن مفصل | کمپرس یخ |
| رژیم غذایی ناسالم | حساسیت به لمس و فشار | مصرف داروهای مسکن و ضدالتهابی |
| سابقه خانوادگی نقرس | کاهش محدوده حرکتی | فیزیوتراپی |
| — | تب و لرز در برخی موارد | تزریق کورتون، استروئیدها یا PRP |
سندرم پلیکا
سندرم پلیکا (Plica Syndrome) زمانی اتفاق می‌افتد که ساختار پلیکا دچار تحریک و التهاب شود. پلیکا غشاء نازکی است که دور مفصل زانو قرار گرفته است و زمانی دچار التهاب میشود که بخشی از پلیکا در میان زانو گیر کند و تحریک شود. این عارضه در اثر آسیب‌دیدگی و فشار مستقیم به زانو ممکن ایجاد شود. انجام فعالیت‌هایی که دارای حرکات مکرر مفصل زانو هستند، افزایش ناگهانی فعالیت و همچنین نشستنهای طولانیمدت میتواند در ایجاد سندرم پلیکا نقش داشته باشد. این عارضه میتواند باعث بروز درد، تورم، خشکی و بی‌ثباتی در زانو شود. تشخیص آن ابتدا با رد عارضههای دیگر انجام میشود و زمانی که مشخص شد عارضههای دیگری مانند آرتروز، روماتیسم و غیره باعث بروز علائم نشده‌اند، می‌توان به این نتیجه رسید که زانو دچار سندرم پلیکا شده است. درمان سندرم پلیکا بیشتر شامل مدیریت و تسکین علائم انجام میشود.
| افراد در معرض خطر | علائم سندرم پلیکا | درمان سندرم پلیکا |
| ورزشکاران | درد خصوصاً در جلو زانو | استراحت |
| استفاده بیش از حد از زانو | تورم | کمپرس یخ |
| نشستن طولانیمدت | حساسیت به لمس زانو | مصرف داروهای ضدالتهابی |
| افراد دارای آسیب‌دیدگی‌های زانو | خشکی و کاهش محدوده حرکتی | فیزیوتراپی |
| — | بی‌ثباتی و احساس ضعف در زانو | تزریق استروئیدها |
ازگود اشلاتر
ازگود اشلاتر (Osgood Schlatter) یکی از دلایل بروز درد در زانو و ساق پا است. بروز این عارضه در کودکان و نوجوانان شایعتر است، چراکه بیشتر در هنگام رشد اتاق می‌افتد. در این عارضه با آسیب و تحریک صفحات رشد زانو، باعث ایجاد درد و التهاب در زانو میشود. نوجوانانی که فعالیت‌های شدید بدنی دارند یا ورزشکار هستند، بیشتر در معرض خطر این عارضه قرار دارند. درد ناشی از ازگود اشلاتر دقیقاً در زیر زانو احساس میشود و ممکن است با تورم یا برآمدگی روی زانو هم همراه باشد. عارضه ازگود اشلاتر معمولاً با پایان سن رشد برطرف میشود و در بیشتر موارد برای درمان نیازی به مداخله تهاجمی نیست. روشهای درمان ازگود اشلاتر بیشتر شامل مدیریت و تسکین علائم ناشی از آن میشود.
| افراد در معرض خطر | علائم ازگود اشلاتر | درمان ازگود اشلاتر |
| نوجوانان | افزایش درد زانو با افزایش فعالیت | استراحت |
| پسران | التهاب و تورم | کمپرس یخ |
| ورزشکاران نوجوان | سفتی عضلات ران و اطراف زانو | مصرف مسکن |
| استفاده مکرر از مفصل زانو | ایجاد برآمدگی روی زانو | فیزیوتراپی |
| سابقه خانوادگی ازگود اشلاتر | — | جراحی در موارد بسیار نادر |
سرطان استخوان
سرطان استخوان هم میتواند منجر به زانودرد شود که البته احتمال آن بسیار پایین است. زانو درد ناشی از تومور استخوانی در میان سایر علت‌ها، کمترین شیوع را دارد و معمولاً اطراف زانو را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. با این که حدود بیشتر بیماران سرطان استخوان را کودکان و نوجوانان زیر ۲۰ سال تشکیل می‌دهد، اما این بیماری در افراد بالای ۶۰ سال هم گزارش شده است. در سرطان استخوان، سلول‌های سرطانی می‌توانند در مغز استخوان جمع شوند و یک توده تشکیل دهند. این توده سرطانی میتواند با فشار بر اعصاب و مفاصل باعث ایجاد درد شود. راه‌های مختلفی برای تشخیص سرطان استخوان مانند معاینه فیزیکی، بررسی علائم، تصویربرداری اشعه ایکس(X ray)، سی‌تی‌اسکن(CT Scan)، ام‌آر‌آی(MRI) و نمونه‌برداری وجود دارد. در موارد خوش‌خیم، پزشک معمولاً توده سرطانی را خارج می‌کند و نیاز به شیمی درمانی نیست، اما در موارد بدخیم معمولاً شیمی‌درمانی انجام میشود.
| افراد در معرض خطر | علائم تومور بدخیم استخوانی | درمان تومور بدخیم استخوانی |
| اغلب کودکان و نوجوانان زیر ۲۰ سال | درد | مدیریت علائم |
| احتمال بیشتر بروز در پسران | تورم و قرمزی زانو | دارو درمانی |
| دارا بودن برخی عوامل ژنتیکی | خستگی و بی‌حالی بدون دلیل | خارج کردن تومور سرطانی |
| سابقه خانوادگی سرطان استخوان | درد همزمان در سایر نقاط استخوانی بدن | شیمی درمانی |
چه زمانی برای زانو درد باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر موارد ممکن است زانو درد ناشی از خستگی و فعالیت بیش از حد باشد، در این موارد با استراحت زانو درد میتواند پس از مدتی برطرف شود، اما در برخی موارد زانو درد ممکن است باعث ایجاد اخلال در زندگی روزمره و ایجاد مشکل در راه‌فتن شود، در این موارد بهتر است که به یک متخصص ارتوپد مراجعه کرد تا دلیل بروز درد مشخص شود. در صورت مشاهده موارد زیر، زانو درد میتواند ناشی از یک عارضه جدی باشد و بهتر است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد:
- درد شدید زانو
- تداوم درد زانو پس از یک مدت
- قفل‌شدن زانو و عدم توانایی صاف یا خم کردن زانو
- تورم و قرمزی زانو
- عدم تحمل وزن
- بی‌ثباتی زانو و خالی‌شدن زیر پا
- تب همراه با زانو درد
- تغییر شکل ظاهری زانو
روشهای تشخیص علت زانو درد
تشخیص علت بروز درد زانو میتواند در درمان آن تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. پس از مراجعه به متخصص ارتوپدی علت زانو درد با استفاده از روشهای زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد:
- شرح حال: اولین قدم در تشخیص علت زانو درد، بررسی سوابق پزشکی، عارضههای قبلی و سابقه خانوادگی عارضههای اسکلتی و زانو است.
- معاینه فیزیکی: سپس پزشک اقدام به بررسی زانو از نظر محل درد، تورم، کبودی، حساسیت به لمس، دما و دامنه حرکتی پا در جهات مختلف می‌کند.
- تصویربرداری: پزشک ممکن است برای بررسی ساختار، وضعیت کلی زانو و ایجاد آسیب‌های احتمالی تصویربرداری اشعه‌ایکس، MRI یا سی‌تی‌اسکن را توصیه کند.
- آرتروسکوپی: در برخی موارد که علت درد زانو با استفاده از تصویربرداری ممکن نیست یا اینکه میزان آسیب به زانو و غضروف‌ها مشخص نیست، ممکن است پزشک از آرتروسکوپی برای تشخیص استفاده کند. در آرتروسکوپی یک لوله کوچک، با برش‌های کوچک، وارد مفصل زانو میشود و امکان مشاهده دقیق‌تر را به پزشک می‌دهد.
پیشگیری از زانو درد
زانو درد علت‌های بسیار زیادی میتواند داشته باشد و همیشه نمی‌توان از تمامی این علت‌ها جلوگیری کرد، اما می‌توان با انجام برخی کارها احتمال بروز زانو درد را تا جای ممکن کاهش داد. رعایت نکات زیر میتواند از بروز زانو درد جلوگیری کند:
- روش زندگی سالم: پرهیز از کم‌تحرکی و انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش میتواند از بروز زانو درد جلوگیری کند. کم‌تحرکی و نشستن به صورت طولانیمدت میتواند فشار زیادی به زانو وارد کند و باعث تخریب تدرجی زانو شود.
- رژیم غذایی مناسب: رعایت یک رژیم غذایی مناسب میتواند علاوه بر افزایش سلامت عمومی بدن، باعث سلامت غضروف‌ها، استخوان‌ها و در کل مفاصل بدن شود.
- کاهش وزن: یکی از دلایلی که فشار بر زانوها را افزایش می‌دهد، اضافه‌وزن است. با کاهش وزن می‌توان فشار را از روی زانوها تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
- کفش مناسب: پوشیدن کفش‌های نامناسب میتواند بر تراز پاها تأثیر بگذارد و با افزایش، به‌مرور باعث آسیب به زانوها شود.
- مراجعه به پزشک پس از آسیب‌دیدگی: بسیار مهم است که آسیب‌های وارد شده به زانو به سرعت توسط پزشک بررسی شوند، چرا که وجود این آسیب‌دیدگی‌ها خود میتواند در آینده باعث بروز سایر عارضههای مرتبط با زانو شود.
نتیجه‌گیری
مهم ترین نکته در درمان زانو درد، تشخیص صحیح علت آن است. در برخی موارد ممکن است خود فرد نیز قادر به حدس علت آن باشد. برای مثال پیچ‌خوردگی پا یا ضربه خوردن در ورزش میتواند یکی از دلایل مشخص ایجاد درد در زانو باشد. در صورتی که درد زانو بسیار شدید باشد یا اینکه به مدت طولانی ادامه داشته باشد، مراجعه به پزشک میتواند در روند تشخیص و درمان کمک‌کننده باشد. تشخیص سریع و صحیح باعث میشود روند بهبود زودتر آغاز شده و از پیشرفت عارضه‌هایی که باعث ایجاد زانو درد شده، جلوگیری کرد. در مرحله‌ی درمان هم بخش زیادی از بهبود درد زانو به خود فرد بستگی دارد، زیرا بیشتر روشهای درمانی بر اصلاح سبک زندگی و مراقبت از زانو متکی هستند. رعایت نکات گفته شده از سوی پزشک، استمرار در روند درمان و تکمیل جلسه‌های درمانی مانند فیزیوتراپی در بهبود زانو درد از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که دچار زانو درد شدهاید، می‌توانید برای مشاوره و دریافت نوبت با شماره‌های ۰۲۱۸۸۸۰۱۸۰۰ و ۰۹۱۰۷۸۰۳۱۵۵ در واتساپ تماس حاصل فرمایید.
سوالات متداول
آیا زانو درد خطرناک است؟
زانو درد همیشه خطرناک نیست و میتواند حتی پس از مدتی خودبهخود رفع شود، اما اگر درد زانو نشانه یک بیماری یا عارضه زمینهای جدی باشد، ممکن است باعث بروز عارضههای جدی و خطرناک شود.
زانو درد در چه سنی شایعتر است؟
زانو درد در هر سنی میتواند رخ دهد، اما معمولاً در سنین بالا به دلیل استفاده زیاد و فرسودگی مفصل زانوها شایعتر است.
آیا یائسگی در خانمها باعث بروز زانو درد میشود؟
در دوران یائسگی، خانمها به شدت در معرض خطر پوکی استخوان و بیماریهای استخوانی قرار دارند. اگر فردی قبل از دوران یائسگی دچار عارضههای زانو شده باشد، ممکن است این عارضهها پس از یائسگی نیز شدت پیدا کنند. اگر در دوران یائسگی به زانو درد و دردهای مفصلی دچار شدهاید، بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
علت زانو درد هنگام نشستن چیست؟
زانو درد در هنگام نشستن میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. معمولاً نشستنهای طولانیمدت، خصوصاً با وضعیت نامناسب، میتواند باعث بروز اینگونه دردها شود. بروز التهابات زانو و آرتروز نیز از دلایل شایع درد زانو هنگام نشستن است.
چرا زانو درد در شب بدتر میشود؟
پزشکان هنوز نمی‌توانند به طور قطع بگویند چرا درد زانو در شب بدتر میشود اما افزایش درد ممکن است به این دلایل باشد: تغییر سطح هورمون‌های ضد التهاب بدن مانند کورتیزول در شب، کاهش دمای بدن در شب، بی حرکت ماندن در خواب و سفت و خشک شدن مفصل زانو
چطور با زانودرد بخوابیم؟
در هر حالتی که کمترین درد را حس می‌کنید دراز بکشید. معمولا خوابیدن به پشت در صورت داشتن درد زانو و در صورت داشتن التهاب زانو قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از بدن توصیه میشود. ارتفاع میتواند به کاهش التهاب زانو کمک کند.
گرما برای زانودرد بهتر است یا سرما؟
بستگی دارد علت زانو درد شما چه باشد. اگر به علت داشتن عارضههای التهابی مثل روماتیسم و نقرس زانو درد دارید بهتر است از یخ استفاده کنید. اما اگر احساس سفتی و خشکی در مفصل زانو می‌کنید استفاده از گرما برای رفع گرفتگی‌ها موثر است. گرمای مرطوب زودتر از گرمای خشک به مفصل نفوذ می‌کند.
آیا زانو درد خود به خود درمان میشود؟
در موارد ساده وقتی دلیل جدی ای وجود نداشته باشد زانو درد با استراحت از بین می‌رود و نیاز به استفاده از داروها و مراجعه به پزشک نیست، اما اگر برای مدت طولانی و بدون علائم بهبود با زانودرد مواجه شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
کدام ویتامین‌ها برای بهبود درد زانو مؤثرند؟
اگر کمبود ویتامین D دارید مصرف ویتامین D میتواند درد مفاصل را کاهش دهد. همچنین مصرف اسیدهای چرب امگا۳ که در روغن ماهی و برخی ماهی‌ها یافت میشود، توصیه میشود.
برای زانو درد چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای زانو دردی که ۳ الی ۷ روز پس از شروع، بهتر نشود باید به پزشک مراجعه کنید.
بهترین درمان خانگی برای درد زانو چیست؟
استراحت کردن، استفاده از یخ، بستن زانو با زانوبند یا باند و بالا نگه داشتن زانو از بهترین درمان‌های خانگی برای کاهش درد و تورم زانو است.
آیا با ورزش و حرکات اصلاحی می‌توان زانو درد را تسکین داد؟
با توجه به علت بروز زانو درد انجام ورزش میتواند تأثیر مثبت یا منفی روی زانو داشته باشد. اگر زانو دچار شکستگی یا دررفتگی شده باشد، حتی ممکن است ورزش برای آن ضرر داشته باشد. در مواردی مانند آرتروز و روماتیسم ممکن است انجام ورزش‌های نرم و کششی باعث تسکین درد شود. بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید تا از بروز آسیب جدی به زانو جلوگیری شود.
