جراحی تعویض مفصل زانو شامل تعویض چند بخش از مفصل زانو یا کل اجزای آن با یک ایمپلنت به منظور ترمیمی سطوح تحمل کنننده وزن آسیب دیده ای که باعث درد می شوند، می باشد. عمل تعویض مفصل زانو کامل شامل تعویض هر سه جزء مفصل آسیب دیده می شود.
تعویض مفصل زانو جزئی شامل تعویض یک یا دو بخش زانو می شود و بخش های آسیب ندیده را حفظ می کند. با وجود این که روش های جراحی و غیرجراحی به جز تعویض مفصل زانو وجود دارد، که اغلب باعث تسکین موقتی می شوند، راه حل طولانی مدت برای اغلب مشکلات تخریبی زانو تعویض مفصل زانو است.
طرح های ایمپلنت مختلف متعددی وجود دارد، اما هر کدام باعث ثبات و حرکت احیا شده می شود. روی هم رفته، جراحی تعویض مفصل زانو دو منفعت را در پی دارد (۱) حذف درد و (۲) بهبود دامنه حرکتی. در بین تمامی روش های جراحی ممکن، تعویض کامل مفصل زانو بیشترین بهبود کیفیت زندگی را عرضه می کند. این روش درصد موفقیت بالایی دارد.
کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی امید یکی از مجهزترین مرکزهای توانبخشی ایران است. این کلینیک با بهره گیری از کامل‌ترین تجهیزات مدرن و پیشرفته روز دنیا آماده ارائه خدمات به بیمارانی است که از انواع مشکلات و آسیب‌های اسکلتی عضلانی رنج می‌برند. فیزیوتراپیست‌های مجرب این مرکز با دانش و تجربه بالا قادرند روند بهبودی پس از عمل تعویض مفصل زانو را برای بیماران آسان‌تر کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۸۸۸۹۸۴۴۰-۰۲۱ و ۲۲۷۸۰۷۰۱-۰۲۱ تماس حاصل نمایید.
مراقبت های پس از جراحی زانو
شما عموما بسته به سرعت بهبودی بین ۱ تا ۴ روز در بیمارستان بستری می شود. قبل از ترخیص از بیمارستان، باید به اهداف متعددی دست پیدا کنید که از قرار زیر هستند:
• رفتن به رخت خواب و بیرون آمدن از آن بدون کمک گرفتن از دیگران
• کنترل درد قابل قبول
• توانایی خوردن، نوشیدن و دستشویی رفتن
• راه رفتن با وسایل کمکی ( مثل عصاف واکر) در سطح صاف و توانایی بالا رفتن یا پایین آمدن دو یا سه پله
• توانایی اجراحی حرکات ورزشی خانگی تجویز شده
• درک هر گونه توصیه ای که در مورد پیشگیری از آسیب دیدگی و تضمیمن بهبودی مناسب برای شما تجویز شده است
در هنگام تخلیه، تیم مراقبتی شما اطلاعاتی را برای بهبودی بهتر شما در خانه در اختیار شما قرار می دهد. اگر چه میزان عوارض تعویض مفصل زانو کم است، وقتی بوجود بیایند، می توانند بهبودی کامل را به تاخیر بیندازند یا محدود کنند .کادر بیمارستان در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت می کند.
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، نباید برای حداقل شش هفته پای آسیب دیده خود را بپیچانید یا گردش دهید. همچنین در طول این زمان، در هنگام دراز کشیدن در رختخواب، باید زانوی آسیب دیده را تا حد امکان صاف نگه دارید. زانو زدن و چمباتمه زدن نیز تا مدتی پس از جراحی مفصل زانو باید انجام نشود.
پزشک شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع می دهد. فیزیوتراپیست روش ها و تجهیزات سازگاری را برای شما ارائه می کند که به شما در پیروی از دستورالعمل ها و توصیه ها و در عین حالاجرای فعالیت های روزانه کمک می کند.
نکات زیر بهبودی شما در خانه را آسان تر می سازند:
• ناحیه زخم را تمیز و خشک نگه دارید. یک بانداژ در بیمارستان بر روی ناحیه زانو قرار داده می شود و باید در صورت نیاز تعویض شود. قبل از ترخیص از بیمارستان نحوه تعویض پانسمان را یاد بگیرید.
• در مورد زمان دوش گرفتن از پزشک مشورت بگیرید.
• در صورتی که زخم قرمز به نظر می رسد یا لخته کرد، فورا به پزشک اطلاع دهید. این نشانه عفونت است.
• ورم خفیف تا متوسط برای سه تا شش ماه اول پس از جراحی نرمال است. برای کاهش ورم، پای خود را کمی بالا بیاورید و یخ روی آن قرار دهید.پوشیدن جوراب های فشاری نیز به کاهش ورم کمک می کند.
• داروها را برطبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید. داروهای خانگی شامل قرص های مسکن و غیرمسکن ، یا داروهای رقیق کننده خون قابل تزریق، داروهای نرم کننده مدفوع و داروهای ضد تهوع می شود.
• بالا رفتن از پله باید خیلی کم انجام شود. طوری برنامه ریزی و سازماندهی کنید که تنها روزی یک یا دو مرتبه مجبور شوید از پله ها بالا یا پایین بروید.
• یک صندلی محکم با پشت صاف برای پیروی از این توصیه ها مفید است. صندلی های لمیدنی نباید مورد استفاده قرار گیرند.
• برای کمک به جلوگیری از افتادن، تمامی فرش ها باید از روی زمین برداشته شوند و اقلام اضافی داخل اتاق ها باید خارج شوند.
• شما باید قبل از شروع کردن فعالیت هایی از قبیل رانندگی و ورزش از پزشک خود مشورت بگیرید.
فیزیوتراپی بعد از جراحی
بیمار احتمالاً پس از این عمل ۲ تا ۳ روز در بیمارستان بستری می‌شود؛ البته چنانچه به عارضه‌های دیگری مانند دیابت یا ناراحتی قلبی مبتلا باشد، باید چند روز بیشتر در بیمارستان بماند. به اکثر بیماران گفته می‌شود که می‌توانند در هنگام ایستادن روی پای جراحی شده تا اندازه ای که باعث درد نشود روی آن وزن خود را بیندازند. متخصص فیزیوتراپی آموزش هایی را برای مدت زمان بستری بودن، به بیمار می دهد، آموزش های فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو عبارتند از:
• آموزش نحوه راه رفتن با واکر یا چوب زیر بغل
• آموزش شیوه بالا رفتن و پایین آمدن از تخت یا صندلی
• کمک به استمرار انجام تمرین‌های تقویت و انعطاف‌پذیری تعلیم داده شده به بیمار پیش از جراحی
کنترل تورم زانو و مواظبت از زخم در حال التیام در این دوران اهمیت بسیار دارد. ممکن است متخصص فیزیوتراپی از تحریک الکتریکی یعنی روشی استفاده کند که در آن الکترودهایی را برای تحریک عصب‌های اطراف زانو روی پوست قرار می‌دهد تا به این وسیله درد و تورم کاهش یابد و زخم بهتر التیام یابد. فیزیوتراپ گاهی زانو را برای کاهش تورم سرد می‌کند و از وی می‌خواهد تا جوراب طبی ساقه بلند حمایت کننده بپوشد.
تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی
بیمار پس از بازگشت به خانه باید همچنان تمرین‌ها را دنبال کند تا از بروز عوارض جلوگیری کند و قدرت تمرین های ورزشی را به موازات بهبود حرکت زانو افزایش دهد. به این ترتیب میزان فعالیت را می‌توان به سطح پیش از جراحی تعویض مفصل زانو رساند. تمرینات ورزشی باید حتما زیر نظر فیزیوتراپ انجام شود.
هر تمرین باید ۱۰ بار انجام شود و در صورت بروز نکردن درد و راحتی بیمار می‌توان هر هفته ۵ بار به تعداد دفعات تکرار تمرین‌ها اضافه کرد تا به ترتیبی که در زیر آمده در نهایت به ۲۰ بار تکرار رسید:
• هفته اول ۱۰ بار
• هفته دوم ۱۵ بار
• هفته سوم ۲۰ بار
۱- دایره‌ها و پمپ‌های مچ پا
هر دو مچ پا را به طرف بالا به گونه‌ای خم کنید که نوک انگشتان پا به سمت خودتان باشد، سپس هر دو مچ را رو به پایین به شکلی خم کنید که این بار پنجه دور از شما باشد. ضمناً پا را در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف آن در حالی بچرخانید که نوک پنجه رو به بالا باشد.
۲- حرکت عضله‌های چهارسر (منقبض کردن ران)
عضله‌های جلوی ران را با فشار دادن پشت زانو به تخت سفت کنید. این حالت را ۵ ثانیه حفظ کنید و سپس استراحت کنید.
۳- لغزاندن پاشنه (خم کردن مفصل ران و زانو)
مفصل ران و زانو را با لغزاندن پاشنه به سمت باسن خم کنید و در این بین پاشنه را از روی تخت بلند نکنید. پاشنه را به آرامی به حالت اول برگردانید (پاشنه نباید از زمین بلند شود). کاسه زانو را حین انجام حرکت رو به بالا نگه دارید. می‌توانید برای سر خوردن بهتر پاشنه ملافه‌ای را روی تخت پهن کنید. توجه داشته باشید فیزیوتراپ بعد از جراحی تعویض مفصل زانو با توجه به شرایط شما برنامه ورزشی را آماده می کند، بنابراین بدون مشورت با وی تمرینات را اضافه نکنید.
۴- لغزاندن پا (چرخش رو به بیرون و چرخش رو به داخل)
پای که تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفته است را به سمت بیرون در حالتی بلغزانید که کاسه زانو رو به بالا باشد. پا را به حالت اول برگردانید. برای سر خوردن راحت‌تر پا می‌توانید ملافه‌ای را روی تخت پهن کنید.
۵- ضربه در حالت خوابیده
به پشت دراز بکشید و قوطی قهوه به وزن ۱٫۵ کیلوگرم یا پتوی لوله شده‌ای را زیر زانوی آسیب دیده بگذارید و این زانو را صاف کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. به آهستگی پا را پایین بگذارید و استراحت کنید. پشت زانو باید در تمام مدت تمرین روی قوطی یا پتو بماند.
۶- بلند کردن پا به صورت صاف
روی تخت دراز بکشید، در این حین پای سالم را خم کنید. پایی را که تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفته است را صاف روی تخت بگذارید و در همین حال در حدود ۳۰ سانتیمتر پا بلند کنید، زانوی آسیب دیده نباید خم شود. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. پا را به آهستگی پایین بیاورید و استراحت کنید.
۷- خم کردن زانو (خم کردن زانو در حالت نشسته)
روی صندلی بنشینید. تا حد امکان زانو را رو به عقب خم کنید. ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید. به حالت اول برگردید و استراحت کنید. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید. ضمناً می‌توانید روی صندلی گهواره‌ای نیز بنشینید و آن را با ملایمت با گذاشتن پا روی زمین تکان دهید تا زانوها همگام با حرکت صندلی خم و راست شوند.
۸- کشش افزایش یافته زانو
روی صندلی بنشینید. زانو را تا جایی که می‌توانید رو به عقب خم کنید. بدن را برای بیشتر شدن کشش به جلو بکشید. ۱۵ ثانیه در این حالت بمانید.
۹- ضربه زدن در حالت نشسته
روی صندلی سفتی بنشینید. زانو را تا حد ممکن صاف کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آهستگی پا را پایین بیاورید و استراحت دهید.
۱۰- کشش زانو در حالت صاف
حرکت تقویت کننده زانوی جراحی شده را ۱۰ دقیقه ادامه دهید. روی صندلی سفتی بنشینید و پاشنه را روی یک صندلی دیگر یا چهارپایه مقابل‌تان بگذارید. در این حالت باید کششی را در پشت زانو احساس کنید. به علاوه می‌توانید منقبض کردن ران را نیز در این حالت نشسته نیز انجام دهید تا میزان کشش بیشتر شود.
۱۱- آویزان کردن یا تاب دادن زانو
روی تخت به گونه‌ای بنشینید که پا به زمین نرسد. بگذارید زانوها خم شوند. پای جراحی شده را به جلو و عقب تا جایی تاب دهید که احساس برگشت ملایمی داشته باشید. این حرکت را ۲ تا ۳ بار انجام دهید.
۱۲- منقبض کردن عضله‌های سرینی (باسن)
دراز بکشید و عضله‌های باسن را با فشار دادن به یکدیگر منقبض کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید.
۱۳- حرکت عضله‌های همسترینگ (پشت پا)
زانوی آسیب دیده را اندکی خم کنید و عضله در امتداد پشت ران را با فشار دادن پاشنه به تخت سفت کنید. این حالت را ۵ ثانیه حفظ کنید.
بیمار باید علاوه بر برنامه تمرینی فیزیوتراپی زمانی را نیز به پیاده‌روی اختصاص دهد، چون پیاده‌روی قدرت و استقامت را بالا می‌برد. ۳ تا ۵ بار راه رفتن در اطراف خانه در هر روز کفایت می‌کند، اما فقط تا آشپزخانه یا سرویس بهداشتی رفتن کافی نیست. بهترین کار این است که بیمار سعی کند تا در محیط آزاد راه برود.
1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
تشکر از معلومات مفید تان