به شکستن بخش فوقانی استخوان ران شکستگی لگن گفته می‌شود. بیشتر شکستگی‌های ران در بیماران سالمند رخ می‌دهد که استخوان‌هایشان بر اثر پوکی استخوان ضعیف شده است. هنگامی که شکستگی ران در یک بیمار جوان‌تر رخ می‌دهد، به طور معمول نتیجه یک حادثه‌ای با ضربه شدید، مانند سقوط از نردبان یا برخورد خودرو بوده است.
گاهی شکستگی لگن بسیار دردناک است. به همین دلیل درمان سریع جراحی توصیه می‌شود. درمان شکستگی و خارج کردن بیمار از رختخواب در اسرع وقت به جلوگیری از عوارض پزشکی مانند زخم بستر، لخته شدن خون، و ذات الریه کمک خواهد کرد. در بیماران بسیار سالمند استراحت طولانی مدت روی تخت نیز می‌تواند منجر به سردرگمی شود و توانبخشی و بهبودی را بسیار دشوارتر کند.
فهرست مقاله
آناتومی
ران یک مفصل گوی و کاسه‌ای است. گوی سر استخوان ران در بخش بالایی استخوان ران قرار دارد. کاسه آن را استابولوم (استخوان لگن) می‌نامند. استابولوم بخشی از استخوان لگن است. شکل گرد دارد که در اطراف سر استخوان ران جا می‌گیرد.
شکستگی ران می‌تواند باعث آسیب به یکی از چهار ناحیه استخوان ران در قسمت فوقانی شود:
گردن استخوان ران. ناحیه زیر گوی استخوان ران (سر استخوان ران).
- ناحیه اینترتروکانتریک. منطقه زیر گردن ران و بالاتر از قسمت بلند یا شفت ران است. این بین تروکانتر نامیده می‌شود چرا که با دو نشانه استخوانی مشخص شده است: تروکانتر بزرگ و تروکانتر کوچک.
- منطقه سابتروکانتريک. بخش فوقانی شفت ران زیر تروکانترهای بزرگ و کوچک.
سر فمورال (استخوان ران. قسمت گوی استخوان ران که در قسمت کاسه‌ای استخوان لگن قرار می‌گیرد.
شکستگی‌های گردن ران بین تروکانتریک و استخوان ران شایع‌ترین انواع شکستگی ران هستند. شکستگی سر استخوان ران به شدت نادر است و معمولاً نتیجه یک تصادف و یا ضربه شدید است.
علت شکستگی لگن
بیشتر شکستگی‌های لگن ناشی از سقوط آهسته بیماران مسنی است که استخوان ضعیف یا پوکی استخوان دارند. در این بیماران حتی یک آسیب پیچش یا زمین خوردن ساده ممکن است منجر به شکستگی شود
در برخی موارد ممکن است استخوان آنقدر ضعیف باشد که شکستگی خود به خود در حال راه رفتن یا ایستادن اتفاق بیفتد. در این موارد اغلب می‌گویند «شکستگی قبل از سقوط رخ می‌دهد.» شکستگی‌های خودبه خودی معمولاً در گردن استخوان ران رخ می‌دهند.
شکستگی‌های ناشی از فشار یا شکستگی ناشی از ضربات مکرر نیز ممکن است در گردن استخوان ران رخ دهد. این شکستگی‌ها اغلب در دوندگان مسافت طولانی، به ویژه کسانی که در آموزش‌های نظامی فعالیت می‌کنند دیده می‌شود. هنگامی که شکستگی‌های ناشی از فشار در ناحیه زیرکانتریک ران رخ می‌دهد، معمولاً باید از برخی داروهای پوکی استخوان در طولانی مدت استفاده کنند.
شکستگی‌های سر استخوان ران نادر هستند و معمولاً ناشی از یک آسیب شدید یا دررفتگی بخشی از استخوان ران است.
علائم
به طور معمول، شکستگی ران به شدت دردناک است. درد معمولاً به کشاله ران و بخش فوقانی ران کشیده می‌شود. در اکثر شکستگی‌های ران، شما قادر به ایستادن، تحمل وزن، و یا حرکت بخش بالایی پا یا زانو خود نیستید. شما فقط می‌توانید مچ پا و انگشتان پای خود را تکان دهید, مگر اینکه غیر از آسیب به قسمت استخوان ران قسمت پایین پای شما هم آسیب دیده باشد.
در برخی از شکستگی‌ها, ممکن است شما بتوانید بخشی از وزن خود را بر روی پا تحمل کنید اما به شدت برای شما دردناک خواهد بود.
معاینه پزشک
معاینه فیزیکی
بیشتر اوقات بیمار مبتلا به شکستگی ران با آمبولانس به اورژانس بیمارستان برده می‌شود.
در بیمارستان یا توسط پزشک اورژانس یا جراح ارتوپد مورد معاینه قرار می‌گیرد. او سابقه آسیب دیدگی شما را می‌گیرد و آن را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که آسیبی به سایر نقاط بدن‌تان وارد نشده است. پزشک همچنین احساس، حرکت، و گردش خون را در قسمت پایین پای شما بررسی می‌کند.
اغلب، پای آسیب دیده کوتاه‌تر از پای دیگر و پیچ خورده یا چرخیده خواهد شد، چه به صورت داخلی و چه به صورت خارجی این اتفاق رخ می‌دهد. ممکن است کبودی در بخش بیرون ران یا در نقطه ضربه‌ای که روی آن سقوط کرده‌اید وجود داشته باشد و تمام حرکات شما محدود و دردناک است.
تعداد کمی از شکستگی‌های ران ممکن است در ابتدا خیلی دردناک نباشند. به طور معمول، این‌ها شکستگی‌هایی هستند که از جا خارج نشدند. در این شرایط ممکن است که به جای اورژانس به مطب پزشک بروید. در این نوع شکستگی، ممکن است با وجود درد شما هنوز هم قادر باشید پای خود را حرکت دهید و تحمل وزن خود را داشته باشید.
آزمایشات تصویر برداری
آزمایشات تصویربرداری به تأیید تشخیص و ارائه اطلاعات بیشتر در مورد شکستگی کمک خواهد کرد.
- پرتوهای ایکس (رادیولوژی). اشعه ایکس تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می‌دهد. بیشتر شکستگی‌های ران را می‌توان با اشعه ایکس تشخیص داد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی اسکن (MRI). اسکن ام آر آی تصاویر خوبی از هر دو ساختار بافت نرم و استخوانی ارائه می‌دهد. از آنجا که بسیار حساس است، گاهی اوقات می‌تواند شکستگی کوچک یا ناقصی را نیز تشخیص دهد که با اشعه ایکس دیده نمی‌شود.
- توموگرافی کامپیوتری اسکن (CT). سی تی اسکن یک تصویر مقطعی دقیق از ران ارائه می‌دهد. پزشک شما ممکن است سی تی اسکن را پیشنهاد کند تا در مورد شکستگی پای شما اطلاعات بیشتری کسب کند.
درمان شکستگی لگن
بیشتر شکستگی‌های لگن نیاز به درمان جراحی در عرض ۱ تا ۲ روز پس از آسیب را دارند. تنها گروه بسیار کوچکی از شکستگی‌هایی که از جا در نمی‌روند در بیماران سالم را می‌توان بدون عمل جراحی درمان کرد، در حالی که گروه کوچک دیگری از بیماران هستند که ممکن است بیش از حدی بیمار باشند که بتوانند با خیال راحت عمل جراحی داشته باشند.
درمان جراحی برای تسکین درد حاد شکستگی و اینکه بیمار بتواند از رختخواب خود خارج شود. عمل جراحی در اسرع وقت می‌تواند به کاهش عوارض کمک کند.
درمان شکستگی ران به نوع و محل شکستگی و همچنین سن و وضعیت بیمار بستگی دارد.
شکستگی گردن استخوان ران
این نوع شکستگی را گاهی شکستگی ساب کاپیتال یا گردن استخوان ران نیز می‌نامند
اگر شکستگی گردن استخوان ران از جا خارج نشده باشد، شایع‌ترین درمان برای او انجام می‌شود. در این عمل پیچ و پلاک‌های جراحی از سراسر محل شکستگی عبور می‌کنند تا گوی استخوان ران را در جای خود نگه دارند تا شکستگی بهبود یابد. پیچ و پلاک مانع از جا در رفتن یا لغزش سر استخوان ران از گردن استخوان ران می‌شود، و باعث می‌شود درمان سریعتر انجام شود.
تعداد کمی از شکستگی‌های گردن ران بدون عمل جراحی درمان می‌شوند. به طور معمول شکستگی‌هایی که از جا در نرفته‌اند در بیماران جوان سالم دیده می‌شود. از آنجا که خطر جابه جایی وجود دارد، باید آنها را با دقت زیر نظر گرفت. درمان غیر جراحی شامل تحمل وزن محدود یا راه رفتن با احتیاط با عصا تا چند هفته است.
بیمارانی که قبل از عمل جراحی راه نمی‌رفتند یا مشکلات شدید پزشکی داشتند نیز ممکن است به درمان غیر جراحی نیاز داشته باشند.
شکستگی‌های گردن استخوان ران که از جا در رفته‌اند مشکلات بیشتری نسبت به شکستگی‌های بدون دررفتگی ایجاد می‌کنند. خون رسانی به سر فمور (استخوان ران) از طریق ساختاری به نام کپسول خلفی انجام می‌شود. کپسول خلفی اغلب با شکستگی و دررفتگی گردن استخوان ران مجروح می‌شود، بنابراین بهبودی این شکستگی کندتر انجام می‌شود.
حتی اگر شکستگی بهبود یابد، ممکن است وضعیتی به نام نکروز آواسکولار در سر استخوان ران ایجاد شود. این امر باعث آسیب به سلول‌های استخوانی، فرو ریختن بخشی از سر استخوان ران، و آرتروز در آینده می‌شود.
به همین دلیل شکستگی‌هایی که در آن گردن استخوان ران از جا خارج شده‌اند اغلب با تعویض استخوان ران درمان می‌شوند. برای بیماران مسن، همی‌آرتروپلاستی، یا تعویض قسمتی از ران، انجام می‌شود. در بیماران جوان‌تر، فعال‌تر، ممکن است کل ران تعویض شود.
در برخی از بیماران جوان‌تر حفظ سر طبیعی فمورال (استخوان ران) به جای جایگزینی آن ترجیح داده می‌شود. در این بیماران کاهش باز انجام می‌شود که شامل برش قسمتی از مفصل ران، قرار دادن استخوان به محل، و سپس نگه داشتن استخوان با پیچ و پلاک، و یا نوع دیگری که با یک قطعه فلز (میل) انجام می‌شود. در حالی که این روش خطرات نکروز آواسکولار و بهبودی را بهتر می‌کند، اما بهتر است برای یک فرد جوان ران خودش حفظ شود.
شکستگی اینترتروکانتریک
شکستگی‌های بین تروکانتر در زیر گردن استخوان ران در ناحیه وسیع‌تر بین تروکانترهای بزرگ و کوچک رخ می‌دهد. تروکانتر بزرگ برجسته است که شما در کنار ران خود را احساس می‌کنید. ممکن است دو، سه یا حتی چند تکه شکستگی وجود داشته باشد.
شکستگی‌های بین اینتروکانتریک به صورت جراحی با پیچ و پلاک یا میل در کنار پا و ناخن داخل مدولاری درمان می‌شوند.
پیچ فشاری لگن با پیچ‌های استخوانی در قسمت بیرونی استخوان ثابت می‌شود. پیچ بزرگ دیگری (پیچ لاگ) از طریق یک صفحه به داخل سر و گردن استخوان ران بسته می‌شود. با این کار استخوان ران در محل شکستگی بهم فشرده می‌شود و این امر باعث ثبات بیشتر و افزایش سرعت بهبودی خواهد شد.
ناخن داخل مدولاری به طور مستقیم از طریق دهانه‌ای که در بالای تروکانتر بزرگ ساخته شده است، به طور مستقیم در کانال مغز استخوان قرار می‌گیرد. سپس یک یا چند پیچ از طریق ناخن در قسمت سر استخوان ران قرار می‌گیرند.
شکستگی تروکانتر بزرگ
شکستگی‌هایی که باعث شده استخوان تروکانتر بزرگ جدا شود معمولا به خاطر سقوط فرد به دلیل انرژی کم هنگام انجام کارهای منزل بوده است. این شکستگی‌ها اغلب دردناک هستند، معمولاً بدون عمل جراحی بهبود می‌یابند. این شکستگی‌ها ثابت هستند و فرد با تحمل وزن کنترل شده با عصا یا واکر درمان می‌شود.
اگر اشعه ایکس شکستگی جدا شده از تروکانتر بزرگ را نشان دهد، اغلب برای به دست آوردن اطلاعات دقیق‌تر ام آر آی پیشنهاد می‌شود تا مطمئن شویم که شکستگی به ناحیه بین تروکانتریک نرسیده است.
شکستگی ساب تروکانتریک
شکستگی‌های ساب تروکانتریک شامل بخش فوقانی شفت استخوان ران و درست زیر مفصل ران است.
آنها با جراحی ناخن داخل مدولاری به شفت استخوان ران و پیچی که از طریق ناخن به سر استخوان ران قرار داده می‌شود، درمان می‌شوند.
برای جلوگیری از چرخش استخوان‌ها به دور ناخن یا کوتاه شدن آنها روی ناخن (ادغام شدن)، ممکن است پیچ‌های اضافی در انتهای پایین ناخن در نزدیکی زانو قرار گیرند. به این‌ها پیچ‌های اینترلاکینگ (پیوند دهنده) گفته می‌شود. در برخی موارد، ممکن است جراح به جای ناخن، از پیچ فشرده سازی و یک صفحه جانبی بلند به جای ناخن استفاده کند.
شکستگی سر استخوان ران
شکستگی سر استخوان ران خیلی نادر است; کمتر از ۱ درصد از تمام شکستگی‌های ران به حساب می‌آید. که معمولاً ناشی از یک حادثه با ضربه شدید است. گاهی اوقات ممکن است شکستگی با کاسه مفصل ران مرتبط باشد.
اگر شکستگی از جا در نرفته باشد، ممکن است بدون جراحی با تحمل وزن محدود درمان شود. اگر یک قطعه کوچک جدا شده باشد که بخش بزرگی از سطح مفصل را درگیر نکرده است، آنگاه ممکن است قطعه به سادگی برداشته شود.
اگر قطعه بزرگ در یک فرد جوان و فعال جدا شده باشد، اغلب کاهش باز و تثبیت آن با پیچ انجام می‌شود. در یک فرد سالمند، برای جایگزینی سر استخوان ران آسیب دیده تعویض ران—جزئی یا کلی به عنوان درمان انتخاب می‌شود.
بهبودی
اکثر بیماران پس از عمل جراحی می‌توانند از جا بلند شوند و به کارهای خود بپردازند. مهم این است حتی المکان در اسرع وقت حرکت کردن را آغاز کنیم. این کار به جلوگیری از عوارض پزشکی, مانند لخته شدن خون, ذات الریه, و زخم بستر کمک می‌کند. برای بیماران مسن‌تر نیز به جلوگیری از سردرگمی و کاهش ناگهانی فشار محیط کمک می‌کند.
شکستگی ران در سالمندان ممکن است باعث ناتوانی و عدم استقلال شود. نشان داده شده است که حرکت زودهنگام و توانبخشی به موقع نتایج خوب و پایداری به همراه داشته است.
در دوران بهبودی با فیزیوتراپیست و کار درمانگر تمرینات لازم را انجام خواهید داد. آنها با تمریناتی که به شما می‌دهند به شما می‌گویند که به چه میزان می‌توانید وزن خود را بر روی پای خود قرار بدهید. همچنین به شما نشان خواهند داد که چگونه فعالیت‌های زندگی روزانه مانند حمام کردن و پانسمان را انجام دهید.
مراقبت‌های پزشکی
اگر برای مشکلی مانند بیماری قلبی دارو مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد یک کارآموز یا پرستار در مراقبت از شما کمک خواهد کرد. او به همه مشکلات پزشکی شما رسیدگی خواهد کرد و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
پس از عمل جراحی آنتی بیوتیک داده می‌شود تا به مدت ۲۴ ساعت از بروز عفونت جلوگیری کند.
همچنین قبلاز عمل جراحی به شما داروهای ضد انعقاد خون داده می‌شود تا از لخته شدن خون در پاهای شما جلوگیری کند. که به صورت قرص و یا تزریق تجویز می‌شود. مدت زمانی را که باید داروهای ضد انعقاد خون مصرف کنید را پزشک شما تعیین خواهد کرد و همانطور که روی تختخواب هستید چکمه‌های فشرده سازی روی پاهای شما قرار می‌گیرد.
کنترل درد
دکتر و پرستاران به شما کمک خواهند کرد تا درد شما کاهش پیدا کند. به طور معمول، شما دارو را از طریق IV در چند ساعت اول پس از عمل جراحی دریافت می‌کنید. سپس داروها از طریق دهان دریافت می‌کنید. ممکن است به شکل اوپیوئیدها، ضد التهابات غیر استروئیدی، و یا اگر درد بیش از حد است داروهایی مانند تیلنول را تجویز می‌کنند. همچنین ممکن است پزشک شما ترکیبی از این داروها برای کنترل درد استفاده کند.
باید بدانید که اوپیوئیدها (داروهای مسکن) همانطور که می‌توانند درد را پس از عمل تسکین دهند، نوعی مواد مخدر هستند و می‌توانند اعتیاد آور هم باشند. شما باید به محض شروع به بهبود درد خود مصرف این داروها را متوقف کنید. جراح شما در طول بهبودی در کاهش درد به شما کمک خواهد کرد.
درمان فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست‌ها به شماکمک می‌کنند تا درد شما بهبود پیدا کند:
- کاهش درد.
- بهبود حرکت در پا، ران، و کمر
- تقویت عضلات.
- تعادل در حالت ایستاده و بهبود توانایی راه رفتن
- بازگشت به سطح فعالیتی که قبل از شکستگی از آن برخوردار بوده‌اید. که شامل بازگشت به ورزش‌هایی مانند تنیس، گلف، یا دوچرخه سواری برای افرادی است که سبک زندگی فعال از نظر فیزیکی داشتند.
برنامه درمانی شما بر اساس شرایط و اهداف منحصر به فرد شما طراحی خواهد شد تا به شما در بازگشت به فعالیت‌های منظم خود کمک کند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
استفاده از یک دستگاه کمکی
در ابتدا، ممکن است فیزیوتراپیست استفاده از یک دستگاه کمکی مانند واکر یا عصا را پیشنهاد کند و نحوه استفاده از آن را به شما یاد دهد. بسیاری از بیماران پس از شکستگی‌های استخوان ران نیاز دارند هیچگونه وزنی بر روی پای شکسته قرار ندهند تا استخوان به مرور بهبود پیدا کند. ممکن است به برخی افراد اجازه دهند که مقدار کمی از وزن خود را روی پا قرار دهند. بهبودی هر فرد متفاوت است. بزرگسالان مسن‌تر و افراد با شرایط پزشکی دیگر ممکن است نیاز به استفاده از صندلی چرخدار داشته باشند.
درمان با دست
فیزیوتراپیست شما به آرامی به شما کمک می‌کند تا حرکات طبیعی بدن خود را دوباره به دست آورید. ممکن است او تمرینات ملایمی (مانند حرکات پا) انجام دهد و چون در ابتدا نمی‌توانید خودتان به تنهایی انجام دهید به شما کمک خواهد کرد.
تمرینات تقویتی
فیزیوتراپیست برای بدست آوردن حرکت و قدرت مجدد پا یک برنامه ورزشی برای شما طراحی خواهد کرد. شما تمرینات خود را در طول جلسات درمانی فیزیوتراپی یاد می‌گیرید و انجام می‌دهید و در صورتی که شرایط مناسبی داشته باشید آنها را در خانه ادامه می‌دهید. فیزیوتراپیست با پیشرفت روند بهبودی شما برنامه ورزشی را تغییر خواهد داد.
