استئوآرتریت نوعی بیماری است که باعث درد و سفتی در مفاصل شما می‌شود. زانوی شما یکی از مفاصلی است که بیشترین آسیب‌پذیری را دارد.
اگر به استئوآرتریت زانو مبتلا باشید، ساختارهای مختلفی که مفصل زانوی شما را تشکیل می‌دهند آسیب می‌بینند. بعضی از غضروف‌هایتان را از دست می‌دهید که به طور معمول باعث می‌شود استخوان‌های شما بر روی یکدیگر حرکت کنند. این بیماری می‌توند شکل استخوان‌های شما را تغییر دهد، و همچنین ممکن است باعث رشد استخوانی به نام استئوفیت‌ها (خار استخوانی) شود. علاوه بر این، غشاهایی که مفصل زانوی شما را جدا می‌کنند نیز ممکن است در اثر این بیماری ملتهب شوند. این تغییرات بر نحوه کارکرد زانو تأثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به علائمی مانند درد و سفتی در زانو شود.
استئوآرتریت عمدتاً افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند، و احتمالاً بیشترین دلیل آن افزایش سن است. کارهای بسیاری وجود دارد که می‌توانید از طریق آن‌ها بیماری خود را مدیریت و علائم آن را کنترل کنید.
متخصصین کلینیک تخصصی امید با بهره گیری از رویکرد پلکانی به بیماران مبتلا به انواع آرتروز زانو جهت درمان قطعی درد و خشکی مفصل ناشی از این عارضه کمک می‌کنند. متخصصین پس از معاینه دقیق بیمار بهترین گزینه‌های درمانی را به وی پیشنهاد خواهند کرد. برنامه درمانی در این کلینیک از روش‌های ساده مانند زانوبند، ورزش درمانی و فیزیوتراپی آغاز می‌شود و در صورت لزوم روش‌های پیشرفته‌تر مانند انواع تزریق‌ها از جمله تزریق پی آر پی، ژل و گاز اوزون تجویز خواهد شد.
علل استئوآرتریت زانو
علت دقیق ابتلا به استئوآرتریت زانو هنوز کاملاً مشخص نیست، اما عوامل خطری مشخصی وجود دارند که ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری شوند. اگر زن هستید و دارای اضافه وزن هستید، احتمالاً در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به استئوآرتریت زانو قرار دارید. همچنین فرض می‌شود که عوامل ژنتیکی نیز نقشی در بروز این بیماری داشته باشند، زیرا می‌تواند در اعضای یک خانواده روی آورد.
به نظر می‌رسد که استئوآرتریت زانو به دنبال آسیب‌دیدگی یا صدمات جزئی در مفصل زانو ایجاد می‌شود. احتمالاً ترکیبی از این عوامل می‌تواند باعث قرار گرفتن زانو در معرض آسیب‌دیدگی و به دنبال آن ابتلا به استئوآرتریت شود.
علائم استئوآرتریت زانو
در صورت ابتلا به استئوآرتریت زانو، معمولاً هر دو زانو تأثیر قرار می‌گیرد، اگرچه ممکن است علائم را فقط در یکی از زانوهایتان مشاهده کنید.
- ممکن است در زانو و اطراف زانو درد داشته باشید و این درد با فعالیت تشدید شود. معمولاً هنگام خواب شبانه در زانوهایتان احساس درد نمی‌کنید، مگر اینکه به استئوآرتریت شدید مبتلا شده باشید.
- ممکن است زانوی شما بعد از استراحت یا وقتی که برای اولین بار از خواب برخاستید برای مدتی سفت شود.
- ممکن است متوجه شوید که زانوی شما گاهی اوقات خالی می‌شود، یا قفل می‌کند (نمی‌توانید آن را صاف کنید)
- به دلیل درد، سفتی و تورم، ممکن است نتوانید زانوی خود را به همان میزان معمولی و ساده سابق حرکت دهید.
- ممکن است زانوی شما هنگام حرکت ساییده شود و غژغژ کند که به این حالت کرپیتوس گفته می‌شود.
درمان استئوآرتریت زانو
هدف اصلی درمان استئوآرتریت زانو کاهش درد و سفتی زانوی شماست که باعث بهبود عملکرد زانوها و ترمیم کیفیت زندگی شما خواهد شد.
خودیاری
کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش درد و سفتی زانوی خود، و راحت‌تر کردن زندگی روزمره‌تان انجام دهید. برخی از اصلی‌ترین این کارها در زیر ذکر شده است.
- سعی کنید وزن خود را متناسب با قد خود نگه دارید. زیرا در صورت داشتن اضافه وزن فشار بیشتری را بر مفاصل زانوی خود وارد می‌کنید که می‌تواند بعث شدیدتر شدن استئوآرتریت زانو شود.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش می‌تواند به تقویت مفاصل و بهبود تناسب اندام شما کمک کند. پزشک یا فیزیوتراپیست شما در مورد بهترین نوع ورزشی که می‌توانید انجام دهید با شما صحبت خواهد کرد.
- برای رفع هرگونه فشار بر مفصل زانو، هنگام راه رفتن از چوب‌دستی استفاده کنید.
- از مناسب بودن کفش خود اطمینان حاصل کنید. ترجیحا از یک کفش نرم، ضخیم، با لایه محافظ و ضربه‌گیر استفاده کنید.
- برای تسکین درد از یک پد حرارتی یا کمپرس یخ استفاده کنید. هیچکدام از این‌ها را مستقیماً روی پوست خود قرار ندهید زیرا ممکن است باعث سوختگی شود. ابتدا آن‌ها را در یک حوله یا ملحفه بپیچید و سپس روی زانویتان بگذارید.
داروها
استئوآرتریت زانو قابل درمان نیست، اما مسکن‌ها می‌توانند در کاهش درد، سفتی و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. در صورتی که هنوز درد دارید، پزشک ممکن است پس از اقدامات دیگر مصرف دارو را به شما توصیه کند. کرم‌ها و ژل‌ها معمولاً اولین گزینه مسکن هستند که پزشک شما پیشنهاد خواهد کرد. این داروها ممکن است دارای عوامل ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا یک ماده مسکن به نام کپسایسین باشند. شما می‌توانید این داروها را مستقیماً روی زانوی خود استفاده کنید. اگر کرم‌ها و ژل‌ها کافی نیستند، پزشک ممکن است مصرف پاراستامول را توصیه کند. احتمالاً نیازی به استفاده منظم از پاراستامول نخواهید داشت و فقط در هنگام درد می‌توانید آن را استفاده کنید.
در صورتی که این داروها موثر نباشند، پزشک ممکن است به جای کرم و ژل، قرصNSAID را به شما توصیه کند. با این حال، به دلیل خطر عوارض جانبی، نباید قرص‌های NSAID را بیش از حد مصرف کنید. پزشک معمولاً یک داروی محافظ معده را همراه با قرص‌های NSAID تجویز می‌کند تا معده را محافظت کرده و خطر عوارض جانبی را کاهش دهد. در برخی موارد، اگر علائم بیماری شدید باشد و سایر داروها نیز بهبودی مطلوب را نداشته باشند، پزشک ممکن است یک نوع مسکن قوی‌تر به نام مخدر را توصیه کند.
تزریق استروئید
اگر مفصل زانوی شما دردناک و متورم باشد، پزشک ممکن است بتواند تزریق استروئید را به طور مستقیم به مفصل زانوی شما انجام دهد. تزریق معمولاً در طی چند روز انجام می‌شود و می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه یابد.
فیزیوتراپی
در جلسات فیزیوتراپی براساس شرایط هر بیمار از روش های مختلفی از جمله ماساژ، طب سوزنی، شاک ویو، اولتراسوند ، تزریق پی آرپی، ژل و اوزون برای کاهش درد و التهاب زانو استفاده می شود.
اگر به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید، ممکن است آزمایش TENS را به شما پیشنهاد کند. TENS به معنای تحریک عصب الکتریکی از راه پوست است. این دستگاه الکترونیکی است که برای متوقف کردن یا کاهش سیگنال‌های درد خارج شده از انتهای رشته‌های عصبی، پالس‌هایی را از طریق پوست شما ارسال می‌کند. اگرچه این روش برای همه موثر واقع نمی‌شود، اما بعضی از افراد مبتلا به استئوآرتیت زانو آن را مفید می‌دانند.
بعلاوه، یک فیزیوتراپیست می‌تواند بررسی کند که آیا بریس‌های زانو برای شما مفید هستند یا خیر. این بریس‌ها می‌توانند به همراه سایر روش‌های درمانی، در ثابت ماندن زانو و پشتیبانی از آن به شما کمک کنند.
کاردرمانی
همچنین ممکن است بخواهید به یک متخصص کاردرمانی مراجعه کنید. متخصص کاردرمانی یک متخصص بهداشت است که می‌تواند به شما در مدیریت کارهای روزمره کمک کند. کاردرمانی می‌تواند در مورد هرگونه تغییراتی که می‌توانید در ماشین، خانه یا محل کار خود برای رفع فشار به زانوهایتان انجام دهید، دستورالعمل‌هایی را به شما ارائه دهد. این موارد ممکن است شامل وسایل حمام مناسب، صندلی و تختخواب، دستگیره، و دستگیره‌های اضافی پله باشد.
جراحی
اگر شما مبتلا به استئوآرتریت زانو هستید که باعث درد شدید در زانوهای شما می‌شود و یا تأثیر بسزایی در زندگی روزمره شما دارد، پزشک ممکن است عمل جراحی را به شما پیشنهاد کند. این روش معمولاً فقط بعد از امتحان کردن سایر روش‌های غیرجراحی و عدم تاثیرگزاری آن‌ها انجام می‌شود.
انواع مختلفی از روش‌های جراحی که می‌تواند به استئوآرتریت زانو کمک کند شامل موارد زیر است.
- آرتروسکوپی زانو. جراح شما ممکن است این عمل را برای “شستشوی” مفصل زانو توصیه کند، به خصوص اگر زانوی شما قفل شده باشد. در عمل آرتروسکوپی، ابزارهای جراحی را از طریق یک الحاق کوچک در زانو قرار می‌دهند. به طور کلی این روش برای بیشتر مبتلایان به استئوآرتریت زانو توصیه نمی‌شود زیرا فایده زیادی ندارند و برخی عوارض جانبی آن نیز ممکن است متوجه بیمار شود.
- برش استخوان. در این روش، جراح شما استخوان شما را بریده و آن را در وضعیت جدیدی قرار می‌دهند تا از فشار بر روی قسمت آسیب‌دیده زانو جلوگیری شود.
- تعویض جزئی یا کامل زانو، که در این روش جراح قسمت‌هایی از مفصل زانوی شما را با قسمت‌های مصنوعی جایگزین می‌کند.
چه تمریناتی برای استئوآرتریت زانو مفید است؟
وقتی استئوآرتریت زانو دارید، ساده‌ترین کارهای روزانه ممکن است برایتان غیرممکن به نظر برسد. فعالیت‌هایی که زمانی بسیار دوست داشتید و از انجام دادن آن‌ها لذت می‌بردید، بیش از حد دردناک می‌شوند و احساس می‌کنید زندگی را گم کرده‌اید.
شاید تصور کنید که دارو تنها راه درمان شما است، اما بهتر است بدانید که ورزش روزانه می‌تواند باعث کاهش درد و تورم ناشی از استئوآرتریت در زانوهایتان بشود. در این مقاله فقط چند تمرین ساده وجود دارد که به شما در حفظ درد کمک خواهد کرد.
کشش
اگر دوست دارید در خانه تمرین کنید، حرکات کششی می‌تواند راهی آسان برای ورزش زانو باشد. کشیدن عضلات چهار سر ران، کشش همسترینگ و خم شدن‌های رو به جلو فقط نمونه‌هایی از تمرینات عالی برای بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو است. با پزشک خود صحبت کنید تا بدانید که چه حرکاتی می‌تواند برای شما بهتر باشد.
یوگا
یوگا نیز به همان روش تمرینات کششی به استئوآرتریت زانوی شما کمک می‌کند. همچنین به شما این امکان را می‌دهد تا روی تنفس خود تمرکز کرده و به رفع یا کاهش سفتی و فشار کمک کنید. با این وجود، بسیار مهم است که تمرینات یوگا را فقط با مربیانی که تجربه کار با استئوآرتریت زانو دارند انجام دهید، زیرا برخی از حرکات یوگا در واقع می‌توانند زانوی شما را بدتر کنند.
ایروبیک آبی
تمرینات آبی در بین افرادی که مبتلا به استئوآرتریت زانو هستند محبوب است. این ورزش یک تمرین با شدت پایین است که به شما این امکان را می‌دهد تا بدون اینکه فشار زیادی به زانوی خود وارد کنید، به طور کامل تمرین کنید. آب همچنین باعث افزایش دمای بدن و افزایش گردش خون می‌شود.
دوچرخه سواری
دوچرخه سواری ثابت و خارج از خانه روش بسیار خوبی برای ورزش کردن زانوی شما است. با اینکه هنگام استفاده از دوچرخه، فشار کمتری نسبت به دویدن روی زانوهای خود می‌آورید، اما همچنان پاهای خود را ورزش می‌دهید.
پیاده روی
احتمالاً یکی از ساده‌ترین تمرینات برای کسانی که از استئوآرتریت زانو رنج می‌برند، پیاده روی است. این ورزش فواید زیادی دارد. با این حال، گاهی اوقات آسان‌ترین کار می‌تواند به سخت‌ترین کار برای پیدا کردن انگیزه برای شما تبدیل شود، به ویژه زمانی که هنگام انجام آن کار درد شدیدی داشته باشید.
