بیماری نقرس زانو و راه های درمان آن

نقرس و زانو درد

نقرس در ناحیه زانو نشان دهنده ایجاد یک التهاب است که با درد شدید، ورم و التهاب در مفصل زانو معرفی می شود. رایج ترین محل ابتلا به بیماری نقرس در بدن انگشت شست بزرگ پا است. این بیماری همچنین می تواند زانو، دست ها، انگشتان شست، قوزک و مچ ها را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.مفاصل مختلفی در کف پا وجود دارد و نقرس باعث  درد کف پا می گردد. علائم نقرس ناحیه زانو زمانی ایجاد می شود که زانوی فرد به یکباره و بدون علائم قبلی دچار احساس گرما، درد، قرمزی، ورم و التهاب شود.

علائم و نشانه ها

رایج ترین علامت بیماری نقرس ایجاد درد شدید و یک باره در یک یا چند مفصل بدن و بطور خاص درد شست پا است. بیماری نقرس به شدت دردناک می باشد. سایر علائم این بیماری شامل موارد زیر هستند:

مفصل شما بسیار حساس می شود، به صورتی که امکان تحمل هیچ تماسی را ندارد

ورم (التهاب) در اطراف مفصل آسیب دیده

قرمز و روشن شدن پوست اطراف مفصل آسیب دیده

پوست انداختن، احساس خارش و ورقه شدن پوست اطراف مفصل آسیب دیده پس از کاهش التهاب

درد شدید ایجاد شده در نتیجه عوارض نقرس می تواند باعث دشوار شدن راه رفتن و انجام فعالیت های عادی روزمره برای فرد شود. در این حالت حتی وارد شدن یک فشار کم در نتیجه استفاده از رو انداز یا پتو در زمان خواب نیز می تواند برای فرد بیمار غیر قابل تحمل باشد.

علائم بیماری نقرس معمولاً به سرعت در طول چند ساعت افزایش پیدا می کند و معمولاً برای 3 تا 10 روز دوام و ماندگاری دارد. پس از گذشت این مدت، مفصل دوباره احساس عادی خود را به دست می آورد و هر گونه درد یا ناراحتی مربوط به آن بطور کامل بر طرف می شود. در این حالت بیمار ممکن است هر چند هفته، چند ماه یا چند بار در طول یک سال با این علائم مجدداً مواجه شود.

علت و دلایل

علت نقرس زانو این است که سطح اسید اوریک موجود در خون افزایش پیدا می‌کند. اسید اوریک یکی از ضایعات معمول مواد غذایی است. این ماده در حالت عادی از طریق ادرار دفع می شود، اما گاهی اوقات متابولیسم (تجزیه) بدن در ارتباط با این ماده دچار مشکل می شود. این مشکل می تواند باعث خارج نشدن سریع و کافی اورات از بدن (در بیش از 90% موارد)، یا تولید بیش از حد اورات (در کمتر از 10% موارد) شود.

اگر سطح اسید اوریک بدن بیش از حد افزایش پیدا کند، امکان تشکیل کریستال ها در بافت های نرم و بطور خاص اطراف یک مفصل همچون مفصل زانو افزایش پیدا می کند. این کریستال ها باعث می شود یک واکنش التهابی در مفصل ایجاد شود که باعث گرم شدن، ورم، قرمز شدن و دردناک شدن مفصل می شود. این کریستال ها گرایش مشخص به تشکیل در نقاط سرد بدن دارند و به همین خاطر بیماری نقرس بیشتر در دست ها و پاها مشاهده می شود. قبل از اینکه علائم بیماری نقرس در فرد مشاهده شود، سطح اسید اوریک معمولاً در طول چند سال در بدن افزایش پیدا می کند.

عوامل متعددی می توانند فرد را در معرض ابتلا به بیماری نقرس قرار دهند. مهمترین این عوامل به شرح زیر هستند:

مسائل ژنتیکی: معمولاً بیان می شود یک رابطه ژنتیک در بیش از 20% موارد ابتلا به بیماری نقرس در افراد وجود دارد.

بالا رفتن سن: این بیماری در اکثر موارد افراد بالاتر از 40 سال را تحت تاثیر قرار می دهد و بیش از 75 درصد موارد ابتلا در این سنین مشاهده می شود.

چاقی: بطور خاص افزایش سریع وزن و شاخص توده بدنی بالاتر از 35 باعث سه برابر شدن احتمال ابتلا به بیماری نقرس می شود.

رژیم غذایی: در صورت مصرف زیاد گوشت و ماهی و مواد غذایی که دارای درصد بالای پورین هستند، احتمال ابتلا به بیماری افزایش پیدا می کند.

شرایط سلامتی: بیماری کلیه و یا مشکلات متابولیسم می تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.

مصرف داروهای خاص: اکثر داروهای دیورتیک (که در اصطلاح به عنوان قرص های سیال شناخته می شوند) قابل مصرف برای فشار خون بالا، حمله قلبی و بیماری های مشابه می توانند باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری شوند.

وارد شدن آسیب: نقرس زانو ممکن است پس از وارد شدن آسیب یا انجام عمل جراحی در فرد مشاهده شود.

به هر حال توجه داشته باشید که بعضی افراد بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به بیماری نقرس هستند و این موضوع را می توان به شرایط خاص مطرح شده فوق نسبت داد.

در بیش از 70 درصد افراد مبتلا به بیماری نقرس این بیماری اولین بار به انگشت شست پا حمله می کند. با این وجود، بیماری نقرس می تواند اکثر مفاصل بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد و حتی در یک زمان در بیش از یک مفصل بدن مشاهده شود.

مفاصلی که در این حالت بیشتر از سایر مفاصل بدن تحت تاثیر قرار می گیرند شامل قوزک، زانو، انگشتان، مچ، و آرنج است. در صورتی که بیماری نقرس درمان نشده به حال خود رها شود، می تواند به تدریج با گذشت زمان پیشرفت کرده و مفاصل بیشتری را در بدن تحت تاثیر خود قرار دهد.

تشخیص

پزشک شما معمولاً بیماری نقرص زانو را با توجه به گفته های شما درباره علائم بیماری و سابقه آن شامل موارد ریسک موجود و دوره های قبلی ابتلا به آن تشخیص می دهد. پزشک می تواند تشخیص بیماری را با انجام آزمایش های خون (با وجود قطعی نبودن نتایج این آزمایش ها) یا با خارج کردن یک مقدار کم از مایع مفصلی (آسپیراسیون) تایید نماید.

در این حالت مایع خارج شده زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا به این ترتیب بتوان وضعیت تشکیل کریستال های اسید اوریک را در آن مشخص کرد. علاوه بر این برای تایید ابتلای فرد به بیماری نقرس زانو می توان از آزمایش های عملکرد کلیه نیز استفاده کرد.

راه و روش درمان

اگر نقرس زانو رها شود، معمولاً در طول چند هفته پیشرفت می‌کند و امکان دارد علائم طولانی‌مدتی را نیز برای بیمار به همراه داشته باشد. افرادی که نقرس آنها درمان نشود، با حملات مکرر این بیماری مواجه می‌شوند که تعداد آن‌ها با گذشت زمان افزایش می‌یابد. همچنین، احتمال درگیر شدن مفاصل جدید نیز به دلیل این بیماری وجود دارد. با انجام فعالیت‌های خاص، می‌توانید به تسریع فرآیند بهبود و جلوگیری از حملات بعدی کمک موثر نمایید.

اقدامات اولیه

در زمان مشاهده حمله بیماری نقرس، مهم است که استراحت کرده و عضو آسیب دیده را بالا نگه دارید و از وارد شدن فشار یا ضربه خوردن به مفصل آسیب دیده جلوگیری نمایید. علاوه بر این سرد نگه داشتن مفصل آسیب دیده می تواند به بهبود علائم بیماری کمک کند. برای انجام این کار بهتر است لباس اطراف مفصل را از در آورده و تکه های یخ یا مواد غذایی منجمد را داخل یک حوله بپیچید.

در ادامه می توان حوله را بر روی مفصل برای حدود 20 دقیقه قرار دهید. هیچگاه یخ را بطور مستقیم بر روی پوست قرار ندهید و از این روش برای بیش از 20 دقیقه در هر مرتبه استفاده نکنید، زیرا انجام این کار می تواند باعث وارد شدن آسیب به پوست شما شود.

در صورت مشاهده حمله نقرس می بایست در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نمایید. روش های درمان این بیماری به شرح زیر هستند:

دارو

داروهای قابل استفاده در هنگام ابتلا به بیماری نقرس به شرح زیر هستند:

داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDS) مثل ناپروکسین می توانند به خوبی علائم بیماری را در زمان شکل گیری اولیه آن کنترل کنند.

اگر داروهای ضد التهاب غیر استروئید برای بیمار قابل استفاده نباشد یا نتیجه اثر بخش به همراه نداشته باشند، از یک داروی تجویزی به نام کولشیسین می توان برای موارد ایجاد حمله نقرس استفاده کرد. اگر حمله های نقرس در شما برای تعداد دفعات زیاد در طول سال اتفاق می افتد، می توان از دوز پایین روزانه (بین 0.5 تا 1.0 میلی گرم) داروی کولشیسین برای پیش گیری از حمله های مجدد بیماری استفاده کرد

اگر بیش از دو مفصل بدن تحت تاثیر بیماری نقرس قرار گرفته باشد، می توان از تزریق های کورتیکو استروئید و داروهای استروئید خوراکی برای بیمار استفاده کرد. داروهای استروئید خوراکی همچنین در زمانی که شخص امکان استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئید یا کولشیسین را نداشته باشد، برای کنترل علائم بیماری قابل تجویز خواهد بود.

آسپیراسیون

پزشک می تواند از مایع یک مفصل با وارد کردن سوزن به آن و خارج کردن بخشی از مایع انباشته شده در مفصل نمونه گیری نماید. در عمل آسپیراسیون می تواند فشار وارد شده به مفصل را کاهش دهد و احساس بهتری برای بیمار ایجاد کند. این روش درمانی اغلب به همراه تزریق استروئید مورد استفاده قرار می گیرد.

تزریق کورتیکو استروئید

پزشک می تواند به مفصل آسیب دیده کورتیکو استروئید تزریق کند و به این ترتیب درد بیمار را کاهش دهد. این روش درمانی بطور خاص برای بیماران حساس به داروهای خاص می تواند مفید و قابل استفاده باشد.

فیزیوتراپی

عود مجدد بیماری نقرس می تواند باعث وارد شدن آسیب جدی به مفاصل و تغییر در نحوه حرکت و عملکرد مفاصل شود. به این ترتیب لازم است فرد دامنه حرکتی مفاصل خود و نیز انعطاف پذیری و قدرت عضلات اطراف مفصل را در سطح مناسب حفظ کند. به این ترتیب متخصص فیزیوتراپی می تواند وضعیت مفاصل آسیب دیده به خاطر بیماری نقرس را در فرد بیمار ارزیابی کرده و از تمرین های حرکتی مناسب برای بهبود دامنه حرکت، کشش، و تقویت عضلات برای بهبود شرایط بیمار استفاده کند.

تمرین های مربوط به انتقال احساس نیز که برای حفظ احساس در مفصل استفاده می شوند نیز ممکن است در این حالت برای بیمار تجویز شوند. به هر حال توجه داشته باشید تمام این تمرین های حرکتی باید در فواصل بین ابتلا به بیماری به جای زمان عود کردن و حمله بیماری نقرس توسط بیمار استفاده شوند.