درد زانو میتواند معضل سختی برای مقابله باشد؛ زیرا زانو مفصلی است که دائماً و به طور مداوم در فعالیتهای روزمره مانند نشستن، ایستادن، راه رفتن و حتی بالا رفتن از پلهها به کار میرود و درد داشتن زانو تقریباً غیر قابل تحمل است. صرف نظر از دلیل درد زانو، درمانهایی وجود دارد که میتواند به شما در کاهش برخی از ناراحتیهای آن کمک کند. یکی از رایجترین روشهای درمانی که پزشکان توصیه میکنند، فیزیوتراپی است که نه تنها در کاهش درد شما تاثیر دارد، بلکه به افزایش قدرت و اصلاح تحرک شما نیز کمک میکند. داشتن عضلات قویتر باعث پشتیبانی از رباطهای دچار کشیدگی که مفاصل شما را در معرض آسیب قرار میدهند، میشود. انجام فیزیوتراپی برای زانوها میتواند به شما کمک بسیاری کند و میتوانید با انجام چند تمرین ساده درد را کنترل کرده یا حتی به میزان زیادی آن را کاهش دهید.
دلایل متداول درد زانو
درد زانو میتواند نتیجه چندین دلیل باشد. از وضعیتهای پزشکی گرفته، تا وارد شدن صدمه. آسیب دیدگی زانو میتواند به رباطها و تاندونها، کیسههای مایع (بورسیها) که زانوی شما را احاطه کردهاند و همچنین استخوانها و غضروفهایی که تشکیل دهنده مفاصل آن هستند، صدمه وارد کند.
درد زانو بسته به علت آن میتواند علائمی مانند تورم، سفتی و انعطاف ناپذیری، ضعف و عدم توانایی در صاف کردن زانو باشد .
تکنیکهای فیزیوتراپی برای بهبود و تسکین درد زانو
ارزیابی نحوه راه رفتن
بررسی چگونگی راه رفتن شما میتواند به فیزیوتراپیست کمک کند تا بفهمد که آیا راه رفتن شما بر زانوها تاثیر میگذارد یا خیر. گاهی اوقات ما به صورت ناخواسته تمایل داریم در هنگام راه رفتن وزن خود را روی یکی از پاها بیندازیم؛ این امر باعث میشود زانو فشار بیشتری را تحمل کند. اگر مفصل زانوی شما صدمه دیده است، بیش از حد لزوم به زانو فشار وارد نکنید.
- تکنیک پالپیشن: یک متخصص فیزیوتراپی میتواند با لمس کردن زانوی دچار درد و نواحی اطراف آن، تشخیص دهد که آیا ناهنجاری در مفصل وجود دارد یا خیر. تکنیکهای پالپیشن میتوانند برای انجام روش درمانی مناسب برای درمان زانوها، به متخصصین درمانی کمک کنند.
- اندازه گیری قدرت و دامنه حرکت: اندازه گیری دامنه حرکتی اطراف مفصل، میتواند به ارزیابی میزان راحتی در خم کردن و صاف کردن زانو کمک کند. ارزیابی قدرت میتواند میزان ضعف عضلانی و عدم تعادل اطراف زانو را اندازه گیری کند.
کمکهای اضافی که ممکن است لازم باشد
بسته به دلیل درد زانو، ممکن است نیاز به استفاده از یک وسیله کمکی مانند عصا برای راه رفتن به تنهایی داشته باشید. اما زمانی که از این وسایل کمکی استفاده میکنید، باید با روش صحیح آنها را استفاده کنید تا هرگونه خطری که ممکن است با عدم آشنایی کافی به وجود آید را کاهش دهید. به همین دلیل، بسیار مهم است که در طی جلسات فیزیوتراپی نحوه استفاده صحیح از این وسایل را یاد بگیرید.
فیزیوتراپیست ممکن است به شما توصیه کند از عصا استفاده کنید و به شما بگوید کدام اندازه عصا را برای استفاده انتخاب کنید و کدام دست را برای نگه داشتن عصا استفاده کنید. به طور معمول، عصا در طرف مقابل زانوی آسیب دیده یا دردناک قرار میگیرد. در صورتی که زانوی شما تورم دارد، ممکن است نیاز به استفاده از یک زانوبند برای پشتیبانی و فشردهسازی آن وجود داشته باشد.
تمرینهایی برای از بین بردن درد زانو
برخی از ورزشهای فیزیوتراپی عبارتند از:
- بلند کردن پاها در حالت دمر یک تمرین کمتر رایج است که تا حد زیادی به آن بیتوجهی شده است. با دراز کشیدن روی شکم خود، ورزش را آغاز کنید. عضلات باسن و عضلات همسترینگ خود را منقبض کنید و بدون خم کردن زانو، پاهای خود را به سمت بالا بلند کنید. در حدود ۵ ثانیه قبل از پایین گذاشتن پاها در موقعیت اولیه خود در این وضعیت باقی بمانید.
- بلند کردن پا از بغل: این یک تمرین رایج و معمول است که میتواند باعث برداشته شدن فشار از روی عضلات اطراف زانو شود. به پهلوی چپ خود دراز بکشید و پاهای خود را صاف کنید. پای راست خود را بدون خم کردن زانو بلند کنید و تا جایی که ممکن است بدون احساس کردن درد آن را بالا ببرید، پا را بلند کنید. این حرکت را روی طرف دیگر نیز تکرار نمایید.
- کشش عضله ساق پا در حالت ایستاده: این عضلات، متصل کننده ساق پا به زانو هستند و ممکن است گاهی اوقات تحت فشار قرار گرفته و باعث شوند زانوها فشار زیادی را تحمل کنند. ورزش کششی عضلات ساق پا در حالت ایستاده، میتواند به کشش و شل شدن این عضلات منقبض شده کمک کند و باعث کاهش درد زانویی که مربوط به این مشکلات است، شود.
- دوچرخه ثابت : اگر تمایل دارید حرکت مفصل زانوی خود را بهبود ببخشید، ورزش با دوچرخه ثابت میتواند یک فعالیت مفید باشد. به یاد داشته باشید که حرکت را با سرعت کم که برای زانوی شما دردناک نباشد، آغاز کنید و مطمئن شوید که زانوهای شما هنگام خم شدن به طرفین حرکت نمیکنند. پرت شدن حواس شما و از دست دادن تمرکز در نیمه تمرین بسیار آسان است؛ بنابراین سعی کنید بر فعالیت خود متمرکز شوید.
کمک اضافی برای تسکین درد زانوهای شما نیز میتواند به شکل تکههای یخ و آب گرم از راه برسد. اگر درد زانوی شما مزمن باشد، احتمالاً فیزیوتراپ به شما توصیه میکند به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است برای فهمیدن علت این مشکل، به اسکن نیاز داشته باشید. پس از مشخص شدن علت، تشخیص تکنیک درمانی لازم و تمرینهای مناسب برای بهبود مشکل برای فیزیوتراپ شما آسانتر میشود و پزشک تشخیص میدهد که آیا به عمل جراحی نیاز است یا خیر.
سوالات متداول
درد زانو چقدر شایع است؟
زانو درد به خصوص در میان ورزشکاران یک درد بسیار شایع است. در واقع علت یک سوم ویزیتهای پزشکی، درد عضلات و استخوانها است.
معاینه فیزیکی زانو به چه شکل انجام میشود؟
پزشک با قرار دادن زانو در موقعیتهای مختلف و انجام تستهایی که درون مطب انجام میشود حرکت زانو را معاینه میکند او همچنین ظاهر زانو را ارزیابی کرده و آن را با یک زاویه خوب و سالم مقایسه میکند.
بیماران مبتلا به زانو درد چه موقع میتوانند از مزایای فیزیوتراپی بهرهمند شوند؟
ممکن است بسته به شدت درد زانو و سابقه پزشکی خاص شما، فیزیوتراپی بتواند یک روش درمانی غیر تهاجمی بسیار موثر باشد. مطالعات نشان دادهاند که برای مشکلاتی مانند پارگی مینیسک زانو و استئوآرتریت خفیف تا متوسط، فیزیوتراپی میتواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشیده و در برخی موارد از مداخله جراحی پیشگیری کند.
با این حال اگر شما و پزشک شما به این نتیجه رسیدید که جراحی بهترین گزینه برای شما است، فیزیوتراپی همچنان میتواند بخش ضروری از مسیر توان یابی شما قبل و بعد از عمل جراحی باشد. ممکن است پزشک شما تصمیم بگیرد قبل از انجام جراحی به دلایل مختلفی شما را به فیزیوتراپی ارجاع دهد. اهداف فیزیوتراپی پیش از جراحی ممکن است شامل افزایش قدرت، آموزش و ایجاد عادت ورزش خانگی به صورت روزانه باشد و «پیش توانبخشی» نامیده میشود.
مشکلات زانو چگونه درمان میشوند؟
درمان مشکل یا آسیب دیدگی زانو ممکن است شامل اقدامات کمکی اولیه، استراحت، بستن زانو بند، فیزیوتراپی، دارو و در برخی موارد عمل جراحی باشد. درمان بسته به ناحیه، نوع و شدت آسیب و همچنین سن شما، وضعیت سلامت و سطح فعالیت (مانند کار، ورزش و عادتها) تفاوت دارد.