آیا آرتریت روماتوئید جوانان (روماتیسم مفصلی) یک بیماری ژنتیکی است؟

آرتریت ایدیوپاتیک جوانان که قبلاً به عنوان آرتریت روماتوئید جوانان شناخته می‌شد، یک بیماری التهابی است که به سفتی و درد مفاصل منجر می‌شود. این اختلال می‌تواند باعث آسیب دائمی مفصل شده یا مشکلات رشد آن را تحت تأثیر قرار دهد. در موارد شدید، این بیماری ممکن است بر قلب و غدد لنفاوی تأثیر بگذارد. آرتریت روماتوئید جوانان، شایع‌ترین نوع آرتروز در کودکان است. کودکان مبتلا به این اختلال با توجه به شدت و نوع بیماری خود، با علائم و نشانه‌های متنوعی روبرو خواهند شد. درمان آرتریت روماتوئید جوانان از طریق روش‌های مختلف از جمله داروها، فیزیوتراپی، بریس و اسپلینت انجام می‌شود.

فیزیوتراپیست‌های متخصص در کلینیک تخصصی امید، وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و برنامه‌ای را برای نیازهای شخصی او تدوین می‌کنند تا بتواند فعالیت‌های روزمره خود را به راحتی انجام دهد. آنها ممکن است تمرینات و راهکارهای مقابله‌ای را به بیمار ارائه دهند و در برخی موارد، تجهیزاتی را فراهم کنند تا فعالیت‌های روزمره را آسان‌تر کنند. درمان‌های فیزیوتراپی، منجر به تقویت عضلات، افزایش انعطاف پذیری، جلوگیری از آسیب مفاصل و بهبود دامنه حرکتی خواهند شد.

علت و علائم آرتریت روماتوئید جوانان

 تصور بر این است فاکتورهای ژنتیکی و محیطی در به وجود آمدن این اختلال نقش دارند. منظور از عبارت ایدیوپاتیک این است که علت اصلی بروز این اختلال مشخص نیست. علائم و نشانه‌های این بیماری به علت التهاب شدید درون مفصل و اطراف آن به وجود می‌‌آیند و التهاب زمانی به وجود می‌‌آید که سیستم ایمنی به ارسال پیام به مولکول‌ها و گلبول‌های سفید خون در محل آسیب دیدگی یا بیماری می‌پردازد که با میکروب‌های مهاجم مبارزه کنند و به ترمیم بافت بپردازد. به طور طبیعی پس از اتمام فرایند بهبودی، بدن از ایجاد واکنش به التهاب جلوگیری می‌کند تا از آسیب رساندن به خود سلول و بافت‌های اطراف آن پیشگیری گردد. در افرادی که دچار آرتریت ایدیوپاتیک جوانان هستند واکنش بدن به التهاب ایجاد شده مدت بیشتری طول می‌‌کشد به ویژه هنگامی ‌که مفصل در حال حرکت کردن است و هنوز علت بروز این وضعیت مشخص نشده است.

انواع روماتیسم مفصلی جوانان

 ‏آرتریت پاتیک جوانان یک اختلال خود ایمنی است و به این معنا است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌ها و اعضای بدن حمله می‌کند که در این اختلال مفاصل را هدف قرار می‌‌دهد. محققان به توصیف هفت نوع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان پرداخته اند که هر یک با توجه به علائم و نشانه‌هایی که به وجود می‌آورند، تعداد مفاصلی که درگیر می‌کنند، نتایج حاصل از آزمایشات درخواست شده و سابقه خانوادگی با یکدیگر تفاوت دارند.

• ‏  آرتریت ایدیوپاتیک سیستمیک جوانان باعث به وجود آمدن التهاب در یک یا چند مفصل می‌شود. بیمار دچار تب حالا می‌‌شود که جداقل دو هفته طول می‌کشد و تب قبل از بیماری و یا همراه با آرتروز ایجاد می‌گردد. افراد مبتلا به آرتروز سیستمیک ممکن است دچار راش پوستی یا بزرگ شدن غدد لنفاوی، کبد و طحال شوند.
• آرتریت ایدیوپاتیک جوانان الیگو آرتیکولار تحت عنوان بروز آرتروز در ۴ یا تعداد کمتری از مفاصل در شش ماهه اول بیماری توصیف می‌‌شود. این اختلال با توجه به روند بیماری به دو زیر مجموعه تقسیم می‌شود. در صورتی که آرتروز پس از شش ماه در چهار مفصل یا تعداد کمتری باقی بماند از آن تحت عنوان الیگو آرتریت مقاوم یاد می‌شود و در صورتی که پس از شش ماه که در کمتر از چهار مفصل دیده شود تحت عنوان الیگو آرتریت گسترده توصیف می‌شود. افراد مبتلا به الیگوآرتریت در معرض خطر بروز التهاب چشمی ‌قرار دارند.
• آرتریت ایدیوپاتیک جوانان پلی آرتیکولار با فاکتور مثبت روماتوئید در شش ماهه اول بروز بیماری باعث به وجود آمدن التهاب در ۵ یا تعداد بیشتری از مفاصل بدن می‌شود. فاکتور روماتیسم در آزمایش خون افراد مبتلا به این اختلال مثبت است. این نوع آرتریت شباهت زیادی به آرتریت روماتوئید بزرگسالان دارد.
• آرتریت ایدیوپاتیک جوانان پلی آتیکولار با فاکتور روماتیسم منفی تحت عنوان بروز آرتروز در شش ماهه اول بیماری در پنج مفصل یا تعداد بیشتری از مفاصل بدن توصیف می‌شود. فاکتور روماتیسم در آزمایش خون افراد مبتلا به این بیماری منفی است.
• آرتریت پسوریاتیک ایدیوپاتیک جوانان اختلالی است که معمولاً آرتروز به همراه یک اختلال پوستی پسوریازیس نام دارد به وجود می‌آید. در این اختلال پوست فرد فلس مانند و قرمز می‌شود که توسط یک بافت سفید پوشانده می‌شود. برخی از افراد قبل از بروز علائم و نشانه‌های آرتروز دچار پسوریازیس هستند حال آنکه برخی دیگر در ابتدا دچار آرتروز می‌شوند. سایر علائم و نشانه‌های آرتریت پسوریاتیک عبارتند از وجود ناهنجاری‌های مرتبط با انگشتان دست و ناخن یا مشکلات چشمی‌.
• آرتریت ایدیوپاتیک جوانان مرتبط با بافت همبند اختلالی است که تحت عنوان التهاب در محل اتصال استخوان با تاندون، ربات یا سایر بافت‌های همبند به وجود می‌‌آید و معمولاً در ناحیه لگن، زانو و پا ایجاد می‌گردد. این التهاب تحت عنوان انتیتیت و با التهاب مفاصل ناشی از آرتروز همراه می‌گردد. این اختلال می‌تواند باعث به وجود آمدن التهاب در نقاط مختلف بدن شود و فقط در مفاصل ایجاد نمی‌گردد.
• آخرین نوع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان تحت عنوان آرتروز غیر متمایز توصیف می‌گردد و برای توصیف افراد به کار برده می‌شود که در هیچ یک از گروه‌های بالا قرار نمی‌گیرند و علائم مرتبط با چند نوع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان را دارند.

چه افرادی بیشتر در خطر این نوع روماتیسم مفصلی قرار دارند 

 طبق برآوردهای انجام شده از هر ۱۰ هزار کودک ۴ تا ۱۶ نفر دچار رماتیسم مفصلی می‌شوند و شایع ترین نوع آرتریت روماتوئید جوانان عبارت است از آرتریت ایدیوپاتیک جوانان الیگو آرتیکولار که حدود نیمی ‌از همه موارد را به خود اختصاص می‌دهد. به علت دلایل ناشناخته زنان بیشتر از مردان دچار آرتریت ایدیوپاتیک جوانان می‌شوند. با این حال در اختلال آرتریت ایدیوپاتیک جوانان مرتبط با بافت همبند مردان بیشتر از زنان درگیر می‌‌شوند. احتمال بروز آرتریت روماتوئید جوانان در جوامع و گروه‌های قومیتی مختلف متفاوت است.

درمان آرتریت روماتوئید جوانان

درمان برای انواع آرتریت روماتوئید جوانان ویا هر نوع آرتروز ، بسته به شدت و میزان آسیب، درد و التهاب مفاصل می‌تواند متفاوت باشد. اما از روش‌های موثر برای رفع این عارضه دارو درمانی و فیزیوتراپی شناخته شده اند:

دارو

 دارو نمی‌تواند به درمان آرتریت روماتوئید جوانان بپردازد اما می‌تواند علائم و نشانه‌های آن را کنترل کند و احتمال آسیب دیدگی مفصل را کاهش دهد. امروزه انواع مختلفی از داروها در دسترس قرار دارند که به بیماران مختلف کمک می‌نمایند.

• معمولاً در مرحله اول به و به عنوان اولین خط درمان پزشک به تجویز داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب می‌‌پردازد تا به کنترل التهاب به مفاصل در اختلال آرتریت روماتوئید جوانان بپردازد. برخی از داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب عبارتند از ایبوپروفن، پیروکسیکام، ناپروکسن و دیکلوفناک. باید این دارو را به طور منظم مصرف کرد تا نتایج مثبتی را به وجود بیاورند اما تاثیرات آنها فقط چند ساعت طول می‌کشد.
• داروهای ضد رماتیسم تغییر دهنده سیر بیماری از آسیب دیدگی بیشتر مفاصل ناشی از بیماری کمک می‌کنند و اجازه نمی‌دهند سیستم ایمنی بدن به مفاصل ملتهب حمله کند. متوترکسات برای درمان مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و می‌‌توان آن را به صورت خوراکی یا داروی تزریقی در طول هفته مصرف کرد.
• تزریق کورتیکواستروئید یا داروهای خوراکی می‌تواند به تسکین درد و التهاب شدید مفاصل کمک کند اما باید در موارد شدید به مدت کوتاهی از آنها استفاده کرد زیرا ریسک بروز عوارض جانبی جدی از قبیل ضعیف شدن بافت استخوان را به همراه دارد.

فیزیوتراپی

 آرتریت روماتوئید جوانان می‌‌تواند باعث به وجود آمدن درد در یک ناحیه خاص یا چند عضله یا مفصل شود. داروهایی که پزشک تجویز می‌کند می‌تواند به بیمار کمک نماید اما پزشک می‌‌تواند در کنار داروهای مخصوص رماتیسم به تجویز داروهای دیگری نیز برای کنترل درد بپردازد. اگر کودک شما دچار آرتریت روماتوئید شده است پزشک از روش‌های درمانی متعدد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند برای بهبود او استفاده خواهد کرد:

• فیزیوتراپی می‌تواند به کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان کمک می‌کند دامنه حرکات مفاصل خود و انعطاف پذیری آنها را به دست بیاورند. معمولاً تمریناتی که پزشک تجویز می‌کند بر تقویت مفاصل آسیب دیده تمرکز دارند.
• برخی از متخصصین فیزیوتراپی انجام دادن تمرینات ورزشی در آب را توصیه می‌کنند و بیمار می‌تواند در آب گرم به ورزش کردن بپردازد. تعداد زیادی از بیمار متوجه شده اند که ورزش کردن در آب و راه رفتن برای آنها راحت تر است و از سوی دیگر گرمای حاصل از آب به تسکین درد آنها کمک می‌کند و آب، وزن بدن را از روی مفاصل برمی‌دارد تا شما بتوانید بدون آنکه به عضلات و مفاصل خود فشار وارد کنید به حرکت دادن آنها بپردازید.
• تعداد زیادی از متخصصین فیزیوتراپی به بیماران خود توصیه می‌کنند با توجه به سطح درد و سابقه بیماری شان در ناحیه مفاصل دردناک خود از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنند. معمولاً استفاده از کمپرس یخ در مرحله شعله ور شدگی شدید بیماری و کمپرس گرم برای کنترل علائم مزمن بیماری توصیه می‌شود.
• در برخی از کودکان برای ثابت نگه داشتن مفاصل آسیب دیده و مراقبت از آنها در برابر آسیب دیدگی ناشی از اشتباه راه رفتن استفاده از بریس مخصوص یا اسپلینت توصیه می‌شود.
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست روشی است که از ارسال پیامهای درد به مغز پیشگیری می‌‌کند و فرآیند احساس درد توسط مغز را تغییر می‌دهد. دستگاه تحریک الکتریکی یک دستگاه الکتریکی کوچک است که به ارسال پالس‌های الکتریکی به پایانه‌های عصبی می‌پردازد و جریان الکتریکی از طریق پدی که روی سطح پوست قرار گرفته است ارسال می‌شود. در طول درمان ممکن است بیمار دچار سوزش خفیف شود.
• فعالیت بیش از حد می‌تواند باعث افزایش درد حاصل از آرتریت روماتوئید شود. متخصص فیزیوتراپی به پدر و مادرها توصیه می‌کند با توجه به آستانه تحمل فرزند خود سطح فعالیت جسمانی او را افزایش دهند و تعادل مناسبی بین استراحت کردن و فعالیت او ایجاد نمایند. برنامه ریزی کردن برای فعالیت جسمی اهمیت بسیار زیادی دارد تا کودک ضمن لذت بردن از کاری که دوست دارد انجام بدهد دچار درد کمتری شود.
• استفاده از روش‌های مختلف الکتروتراپی از قبیل التراسوند تراپی و لیزر درمانی می‌تواند به تحریک فرایند ترمیم بدن کمک کند تا از سطح درد کاسته شود.
• منوال تراپی می‌‌تواند به بهبود دامنه حرکات مفصل کمک کند. همی‌ن افراد نمی‌توانند متقاضی درمان با این روش باشند اما متخصص فیزیوتراپی می‌تواند مناسب بودن آن برای بیمار خود را ارزیابی نماید و به یک تصمیم قطعی دست پیدا کند.
• افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در مقایسه با سایر افراد دچار استرس بیشتری می‌شوند زیرا به طور مداوم با درد دست و پنجه نرم می‌‌کنند. حتی در مواردی که به علت محدودیت فیزیکی منزوی شده اند ممکن است دچار افسردگی نیز شوند.
• ماساژ درمانی می‌تواند به شل شدن عضلات و بهبود توانایی حرکتی مفصل کمک کند.
• طب سوزنی می‌‌تواند مغز را تحریک کند به تولید انرژی بیشتری بپردازد. برخی از متخصصین فیزیوتراپی در زمینه طب سوزنی تخصص دارند.

 عمل جراحی

 برخی از جوانان مبتلا به آرتریت روماتوئید شدید در مواردی که سایر روش‌های درمانی تاثیری در بهبود آنها نداشته باشند تحت عمل جراحی قرار خواهند گرفت. با این حال از آنجایی که امروزه داروهای موثر متعددی در دسترس قرار دارد به ندرت از عمل جراحی استفاده می‌شود.