درد زانو می‌تواند توانایی شما را در حرکت کردن تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه هنگامی که بخواهید از پله‌ها بالا بروید. درد در قسمت جلوی زانو معمولاً مربوط به مفصل پاتلوفمورال شماست، جایی که زانو در جلوی استخوان ران شما قرار می‌گیرد. بالا رفتن از پله باعث افزایش فشار به این مفصل می‌شود. “سندرم درد پاتلوفمورال” اصطلاحی برای توصیف شرایط مختلفی است که معمولاً باعث ایجاد درد در قسمت جلوی زانو می‌شود. برای تشخیص دقیق درد زانو باید به پزشک مراجعه کنید.
متخصصین کلینیک توانبخشی و فیزیوتراپی امید ابتدا با استفاده از معاینات دقیق و تصویربرداری‌های لازم به بررسی علت درد زانو و وجود درد های ارجاعی می‌پردازند. سپس با ارائه برنامه درمانی اثر بخش و پیشرفته با رویکرد پلکانی یعنی شروع درمان با روشهای درمانی ساده مانند زانوبندطبی، ورزش و فیزیوتراپی و سپس متدهای پیشرفته مانند انواع تزریق‌ها ازجمله اوزون، استروئید و پی آر پی به شما در غلبه به این بیماری کمک می‌کنند. تزریقات در کلینیک امید تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام می‌پذیرد. |
علت درد زانو هنگام بالا رفتن از پله
ترکینگ کشکک زانو
کشکک زانو، که در تاندون چهار سر ران واقع شده است و به استخوان پای شما متصل می‌شود، نقش مهمی در حرکت زانو دارد. هنگامی که زانو خم و راست می‌شود، کشکک زانو در طول شیاری در استخوان ران حرکت می‌کند و باعث اعمال کشش بر روی تاندون می‌شود. اما گاهی اوقات زانو از خارج از شیار خارج می‌شود که این موضوع ممکن است منجر به اختلال در ترکینگ کشکک یا کاسه زانو شود. این وضعیت می‌تواند منجر به درد و ناراحتی شود و به آن اختلال ترکینگ کشکک یا کاسه زانو می‌گویند.
این اختلال ممکن است به دلیل ضعف عضلات در یک طرف از ماهیچه‌های ران شما رخ دهد و باعث می‌شود کشکک زانو به سمت طرفی که عضلات قوی‌تری دارد، کشیده شود. همچنین، ساختار بدن شما ممکن است در هنگام بالا رفتن از پله‌ها باعث درد در قسمت جلویی زانو شود. زاویه کشش در تاندون چهار سر ران تحت تأثیر قرارگیری و ترازبندی باسن، استخوان ران و استخوان ساق پای شما قرار می‌گیرد. این زاویه که به آن “زاویه Q” می‌گویند، معمولاً در زنان بزرگتر از مردان است. زاویه Q بزرگتر می‌تواند زانو را به سمت بیرون بکشاند و منجر به خروج زانو از شیار خود در حین حرکت شود. همچنین، صاف بودن کف پا نیز می‌تواند باعث حرکت غیرطبیعی زانو شود. این مشکلات ممکن است در طول زمان منجر به درد در هنگام فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها شود، اما به طور عمومی با استراحت بهبود می‌یابد.
آسیب تاندون
درد زانو در هنگام بالا رفتن از پله‌ها ممکن است در اثر تحریک تاندون پاتلار یا کشکک زانوی شما ایجاد شود. استفاده بیش از حد از عضلات چهار سر در قسمت جلوی ران شما می‌تواند باعث التهاب این تاندون شود. این عضلات زانوی شما را صاف می‌کنند و در حین انجام فعالیت‌های پر فشار مانند پریدن، مانع از خم شدن بیش از حد آن می‌شوند. استفاده بیش از حد از تاندون کشکک زانو در ورزشکاران و نیروهای نظامی شایع است. فشار مکرر بر تاندون پاتلار باعث التهاب و در نهایت منجر به درد و احتمالاً تورم در قسمت جلوی زانو خواهد شد. با گذشت زمان، ممکن است ارگی‌های کوچکی در الیاف تاندون شما ایجاد شود. این نوع درد ممکن است با فعالیت بدنی جدید به سرعت رخ دهد یا با شدت گرفتن فعالیت به تدریج بدتر شود و معمولاً با استراحت کاهش می‌یابد.
آرتروز کشکک زانو
در یک مفصل سالم، سطح بین استخوان‌ها با غضروف نرمی پوشیده شده است. آرتروز این سطوح بین مفصلی را تجزیه کرده و باعث ایجاد درد در اثر فعالیت می‌شود. کوندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو نوعی بیماری است که در آن غضروف کشکک زانو نرم و ساییده می‌شود. علائم این بیماری به طور معمول با گذشت زمان بروز می‌کنند. درد و تیر کشیدن ممکن است در حالت استراحت نیز وجود داشته باشد، در حالی که فعالیت می‌تواند باعث ایجاد درد شدید در قسمت جلوی زانو شود. بالا رفتن از پله برای افرادی که دچار آرتروز زانو هستند بسیار مضر است و باعث وخیم‌تر شدن مشکل می‌شود.
بیماری اسگود-شلاتتر
بیماری اوسگود-شلاتتر نام یک بیماری است که بر رشد کودکان تأثیر می‌گذارد. این بیماری بیشتر در ورزشکارانی ایجاد می‌شود که به طور مکرر و مداوم در حال دویدن و پریدن هستند. تاندون پاتلار به دلیل این فشار مکرر شروع به جدا شدن از استخوان می‌کند و یک برآمدگی بزرگ در قسمت جلوی زانو، زیر کشکک زانو بوجود می‌آید. درد هنگام فعالیت ایجاد شده و با استراحت کاهش می‌یابد. این مشکل با متوقف شدن رشد کودک از بین می‌رود، اما توده استخوانی برای همیشه باقی خواهد ماند.
تشخیص
پزشک معمولاً از روش سایش مختصر استخوان کشکک زانو به استخوان ران که در زیر آن قرار دارد، برای تشخیص مشکل بیمار استفاده می‌کند. انجام این کار به طور مداوم باعث ایجاد درد و خارش شدید (احساس غژغژ کردن) می‌شود. و حتی اگر درد را در یک زانو احساس کرده باشید، پزشک هر دو زانوی شما را معاینه خواهد کرد، زیرا این مشکل اغلب در هر دو زانو رخ می‌دهد. سپس مجدداً اگر عضلات ران شما خیلی شل یا خیلی سفت باشد، و زانو یا کشکک زانوی شما وضعیت بدخیمی داشته باشند، بار و فشار روی مفصل زانو چند برابر شده و احتمال بروز مشکل را افزایش می‌دهد. متأسفانه ، چنین انحرافات آناتومیکی، درمان و بهبود شما را نیز پیچیده‌تر می‌کند. اگرچه لایه‌های غضروف از طریق اشعه ایکس دیده نمی‌شود، اما پزشک عمدتا برای رد کردن یا تشخیص هرگونه مشکل ساختاری در زانو تست اشعه ایکس را تجویز خواهد کرد. برخی بیماری‌ها مانند کم‌کاری تیروئید، دیابت و برخی از اختلالات رسوب کریستالی باعث ضعف غضروف شده و احتمال آسیب دیدن آسان غضروف را افزایش می‌دهد. بنابراین آزمایش خون نیز یکی دیگر از آزمایشات مورد استفاده در تشخیص مشکلات زانو است.
راه‌های درمان زانو درد در پله‌ها
افرادی که درد زانو دارند یا علائم بیماری کندرومالاسی دارند باید به پزشک مراجعه کنند. درمان به موقع می‌تواند از آسیب بیشتر غضروف جلوگیری کرده و درد را کاهش دهد.
کم کردن وزن
پیروی از یک رژیم غذایی متنوع می‌تواند تعادل مواد مغذی بدن شما را تضمین کرده و به حفظ وزن سالم کمک کند. وزن بیش از حد می‌تواند به غضروف زانو آسیب وارد کرده و فشار زیادی را به مفصل زانو وارد کند.
داروهای ضد درد زانو
داروهای اصلی بدون نسخه شامل استامینوفن (تیلنول و سایر مارک‌ها) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (یا NSAIDs) از جمله آسپرین (مانند بایر)، ایبوپروفن (Advil ، Motrin) و ناپروکسن (Aleve) هستند.
داروهای تجویزی معمولاً یک داروی ضد درد قوی‌تر از انواع بدون نسخه است. این داروها شامل NSAID های تجویزی قوی و مهار کننده‌های COX-2 (به منظور کاهش عوارض گوارشی مانند خونریزی معده) هستند. این داروها معمولا وقتی تجویز می‌شوند که سطح درد شما متوسط و شدید تلقی شود.
داروهای تزریقی برای درد زانو
تزریق دارو برای کاهش درد زانو معمولاً گامی است بین مصرف داروی خوراکی و عمل تعویض مفصل زانو. کورتیکواستروئیدها یا مکمل ویسکوزپلکس با اسید هیالورونیک می‌توانند در صورت شدید شدن درد زانو تزریق شوند.
- کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب و تسکین درد شده و مستقیماً به زانو تزریق می‌شوند. تزریق این داروها راه حل‌های دائمی نیستند و ممکن است لازم باشد که هر چند ماه یک بار تزریق را تکرار کنید (هرچند که در یک سال نمی‌توانید بیش از چهار تزریق در یک مفصل انجام دهید).
- مکمل ویسکوز تزریق اسید هیالورونیک به زانوی بیمار است که باعث کاهش درد زانو و افزایش تحرک آن می‌شود. برای تکمیل درمان، یک سری سه تا پنج تزریق در هفته ضروری است. اگر بیمار در مراحل اولیه آرتروز زانو باشد و با داروهای خوراکی درمان نشده باشد، این روش درمانی می‌تواند برای او موثر واقع شود.
درمان فیزیکی
درمانگران فیزیکی درد یا آسیب شما را تشخیص داده و یک برنامه توانبخشی درمانی را فقط برای شما به صورت تخصصی آماده می‌کنند. این درمانگران به شیوه‌ای مؤثر برای بازگرداندن شما روی پاهای خود، با تمرکز بر سلامتی شما در قبل، حین و بعد از درمان کار خواهند کرد. فیزیوتراپیست‌های حرفه‌ای با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته‌ای باعث تسکین درد زانوی شما می‌شوند. در زیر تنها به تعدادی از مهارت‌هایی که ما برای بازگرداندن شما روی پاهای خود و کمک به مدیریت درد شما به کار می گیریم اشاره شده است.
- تکنیک‌های مدولاسیون درد
- درمان دستی
- موبیلیزاسیون مفصل
- کشش عضلانی دستی
- تحریک بافت نرم
- گرما / سرما درمانی
برای درمان زانو درد شدید ممکن است از روش هایی مانند شاک ویوتراپی، اولتراسوند، مگنت تراپی و تزریق پی آر پی و اوزون نیز استفاده شود.
ورزش
با توجه به علت اصلی بروز مشکل در زانوی شما، یک متخصص بهداشت ممکن است یک سری تمرینات ورزشی را به شما توصیه کند.
نمونه‌هایی از تمرینات برای کشش و تقویت عضله چهار سر ران شامل موارد زیر است:
- اسکوات نیمه: پاها را به عرض لگن خود باز کرده و زانوها را تا 40 درجه خم کنید.
- استپ آپ: ابتدا یک پا و سپس پای دیگر را روی یک استپ 10 سانتی‌متری قرار دهید، سپس پای اول و بعد پای دیگر را از استپ پایین بگذارید.
- بالا آوردن پا: بنشینید و پاهای خود را در مقابل خود دراز کنید، یک پا را بالا برده و سپس به آرامی پایین بیاوری ، سپس با پای دیگر نیز همین کار را انجام دهید.
- لیفت پا در حالت نشسته: روی صندلی یا تخت بنشینید، پاهای خود را روی زمین قرار دهید به طوری که پشت زانویتان به طرف صندلی یا تخت باشد. به آرامی هر پا را به نوبت بلند کرده و پایین بیاورید.
هر یک از این ورزش‌ها را 3 بار انجام دهید و استراحت کنید، و بعد آن را 10 بار تکرار کنید. بعد از انجام روزانه این تمرینات به مدت 6 هفته، ممکن است پزشکتان توصیه کند که شدت حرکات را افزایش دهید. همچنین ممکن است تمرینات دیگری نیز برای کشش سایر قسمت‌های بدن توصیه شود.
