اگر پیشتر با این اصطلاح آشنا نبودید، پای پرانتزی یک مشکل جدی است که به طور مستقیم بر کیفیت زندگی فرد مبتلا تأثیر می‌گذارد. این مشکل می‌تواند از پیشرفت و حرکت طبیعی پاها جلوگیری کند و ممکن است باعث درد و نامطلوب شدن کارکرد زانوها شود.
اصولاً در زانوی پرانتزی، پاهای فرد به طور معمول از یکدیگر دور می‌شوند. به عبارت دیگر، هنگامی که فرد با پای پرانتزی پاهای خود را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد، زانوهایش در حالت پرانتزی قرار می‌گیرند. این وضعیت می‌تواند منجر به درد شدیدی شود، اما خوشبختانه با استفاده از سیستم‌های اصلاحی ارتوتیکی مانند کفی‌های ویژه، بریس و گچ، می‌توان آن را درمان کرد. در موارد شدیدتر، برخی افراد می‌توانند برای عمل جراحی زانوی پرانتزی نیز واجد شرایط باشند.
تشخیص صحیح زانوی پرانتزی و شناسایی علل آن، به پزشک در فرآیند درمان کمک می‌کند. پزشک با بررسی و بررسی دقیق علائم و علل مرتبط، می‌تواند برنامه‌ای مناسب برای درمان شما تنظیم کند.
علل
اگرچه بسیاری از افراد با مشکل پای پرانتزی آشنا نیستند اما بسیار شایع‌تر از آن است که فکر می‌کنید. در حقیقت، درصد زیادی از کودکان با زانوی پرانتزی به دنیا می‌آیند. با این حال، بیشتر این کودکان با شروع اولین گام خود، خود را از این وضعیت خلاص می‌کنند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که نوزادان متولد نشده در رحم‌هایی با اندازه محدود قرار دارند و به همین دلیل مجبور می‌شوند تا وضعیت خود را تغییر دهند.
زانوی پرانتزی می‌تواند به دلیل شکستگی‌هایی که به خوبی بهبود نیافته‌اند، ساختار غیر طبیعی استخوان، دیسپلازی استخوان، کوتولگی، بیماری بلانت، راشیتیسم یا نرمی استخوان، بیماری پاژه و بیماری‌های دیگر مانند این ظاهر شوند. هنگامی که پای پرانتزی توسط پزشک تشخیص داده شد، معمولاً به بیماران گفته می‌شود که به دنبال تجهیزات ارتوپدی اصلاحی برای مشکل خو باشند. تجهیزات ارتوپدی سفارشی می‌توانند به افراد دارای پای پرانتزی کمک کنند که شرایط را معکوس کنند و از مشکلات احتمالی آینده جلوگیری کنند.
ارتوتیک‌هایی برای کسانی که از زانوی پرانتزی و همچنین موارد مشابه دیگر رنج می برند وجود دارد. این ارتزها می‌تواند به افراد کمک کند تا از علائم خود رهایی یابند. با این حال، دانستن علت پای پرانتزی بیشترین سود را خواهد داشت زیرا می‌تواند به ریشه‌کن شدن علت اصلی شدن مشکل کمک کند. بنابراین، مشخص کردن علت پای پرانتزی و ابتکار عمل برای بهبودی بسیار مهم است.
زانوی پرانتزی و ارتباط مستقیم آن‌ها با عدم تعادل پا
کسی که از زانوی پرانتزی رنج می‌برد، قرار است با تعداد انگشت شماری از مسائل روبرو شود. در ابتدا، ممکن است احساس نکند که پای پرانتزی او بر وضعیت، تعادل و نحوه کلی زندگی او تأثیر می‌گذارد اما با گذشت سال‌ها و بدتر شدن وضعیت او بدون شک این اتفاق خواهد افتاد. این امر به این دلیل است که داشتن پای پرانتزی، ساختار کلی بدن فرد را تغییر می‌دهد. داشتن زانوهایی که از یکدیگر فاصله دارند، ساختار قسمت پایینی بدن را تغییر می‌دهد، بنابراین به نیمه بالایی بدن شوک وارد می‌کند. زانوی پرانتزی می‌تواند باعث ایجاد عوارضی شود که می‌توانند کیفیت زندگی یک فرد را به شدت تغییر دهند.
افرادی که دارای پای پرانتزی هستند به دلیل نحوه قرار گرفتن بدنشان دچار عدم تعادل در پا می‌شوند. به طور کلی، زانوی پرانتزی باعث می‌شود افراد وزن خود را روی مفاصل زانو و مچ پا متمرکز کنند. انجام این کار باعث می‌شود این دو مفاصل مهم ملتهب شوند و در معرض خطر قرار بگیرند. وقتی وزن فرد دائماً بر روی مفاصل زانو و مچ پا باشد، غضروف و بافت آن‌ها به تدریج تخریب شده و باعث درد شدید می‌شوند. به طور معمول، افرادی که دچار پای پرانتزی هستند، نمی‌توانند برای مدت طولانی پیاده‌روی کنند و در موارد شدید، نمی‌توانند حرکت کنند.
زانوی پرانتزی به دلیل چگونگی تأثیر این بیماری بر مچ پا، زانوها، باسن و کمر منجر به عدم تعادل پا می‌شود. مشکلاتی که در مورد این نقاط کانونی بدن وجود دارد می‌تواند عملکرد خوب و تعادل را بدن را به طور فزاینده‌ای دشوار کند. علاوه بر این، پای پرانتزی باعث می‌شود فرد نتواند به درستی از کف پاهای خود استفاده کند و درنهایت این عدم استفاده درست باعث عدم تعادل در پاها می‌شود.
علائم
علائم پای پرانتزی شامل موارد زیر است:
- شکاف آشکار بین زانوها هنگام ایستادن و قرار گرفتن پاها در کنار هم
- بدتر شدن وضعیت بیمار به مرور زمان در صورت عدم درمان
- معمولاً دردی وجود ندارد
عوارض و بیماری‌های مرتبط
عوارض زانوی پرانتزی شامل موارد زیر است؛
- پای پرانتزی در بزرگسالان ممکن است دردناک باشد
- عوارضی که گاه بعد از عمل مشاهده می‌شود شامل موارد زیر است:
- سندرم کمپارتمان (افزایش فشار در محفظه عضلانی)
- اختلال در رشد
- عفونت
- عود ناهنجاری
- پای پرانتزی درمان نشده ممکن است باعث درد در قسمت داخلی (داخلی) زانو و آرتروز در بزرگسالی شود
چگونه پای پرانتزی تشخیص داده شده و درمان می‌شود؟
والدین به طور کلی کودک را با نگرانی از تغییر شکل قابل توجه و یا راه رفتن بی‌تعادل مواجه می‌کنند. معاینه کودک ماهیت یک جانبه یا دو جانبه مشکل را نشان می‌دهد. مشاهده کودک در حالت ایستاده به صورتی که وزن به طور برابر بر روی دو پا تقسیم شده باشد بسیار مفید است. اندازه گیری فاصله بین دو مفصل گیجگاهی زیرواره‌ای ایده بسیار خوبی است.
پزشک چگونگی راه رفتن بیمار را یادداشت و زاویه پروگرشن پا و وجود یا عدم وجود فشار جانبی را مشاهده می‌کند. در وضعیت دمر (پرون)، چرخش مفصل ران به سمت خارج (برای پیچ‌خوردگی استخوان ران) و محور ران پا (برای پیچ‌خوردگی تیبیا) را اندازه می‌گیرد. علاوه بر این، کل ستون فقرات و لگن کودک بررسی می‌شود. همچنین بیمار ممکن است دچار واروس مچ پا همراه با دردهای داخلی ران و ساق پا شود.
مطالعات آزمایشگاهی
هنگامی که یک سندرم زمینه‌ای توسط یافته‌های بدنی و تاریخچه پزشکی بیمار تشخیص داده می‌شود، آزمایش‌های ژنتیکی مناسب ضروری است. مطالعات مرتبط با هماتولوژی و ادرار باید در موارد مشکوک انجام شود. مطالعات تراکم استخوان را می‌توان در مواقع لزوم انجام داد.
تصویربرداری
اشعه ایکس
نمای تمام قد تحمل وزن در اندام تحتانی، استانداردی است که ناهنجاری‌ها را به خوبی نشان می‌دهد. اشعه ایکس نشان می‌دهد که آیا ناهنجاری در استخوان درشت نی (پروگزیمال) است یا استخوان ران. اندازه‌گیری زوایای شفت مفصل آناتومیک در هر سطح به تشخیص مشکل کمک می کند.
زاویه استخوان ران دیستال (LDFA) بین محور استخوان ران و خط مفصل استخوان ران تشکیل می‌شود که به طور معمول 84 درجه است.
زاویه تیبیای میانی پروگزیمال (PMTA) بین محور استخوان درشت نی و خط مفصل استخوان درشت نی ایجاد شده و به طور معمول 87 درجه است.
تغییر اندازه‌ها نشان می‌دهد که مسئله مربوط به استخوان درشت نی است یا استخوان ران. فشار رادیوگراف‌ها ممکن است krw رباط‌های جانبی را نشان دهد. صفحه ساژیتال و ناهنجاری‌های چرخشی ممکن است تجزیه و تحلیل را مختل کند، لذا این نکته نیز باید در نظر گرفته شود.
سی‌تی اسکن و MRI
مگر در مواردی که نوار فیزیال مشکوک باشد (که غیر معمول است)، نیازی به توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) نیست.
درمان پای پرانتزی
استفاده از بریس در این مورد ناکارآمد است. عمل جراحی استئوتومی مؤثر است اما این عمل دائمی است، بنابراین باید به میزان پتانسیل رشد باقیمانده زمان‌بندی شود که اغلب کار دشواری است.
رشد هدایت شده حداقل تهاجمی است و این مزیت را دارد که یک توقف موقت برای رشد و طبیعت برگشت‌پذیر وجود دارد. استاپل‌ها و پیچ‌های ترنس فیزیال جلدی زمانی رایج بوده‌اند، اما اکنون استفاده ازصفحه هشتی که توسط دو پیچ در بالا و پایین فیز ثابت می‌شود، ترجیح داده می‌شود. رشد هدایت شده در سنین در حال رشد کودک انجام می‌شود و ممکن است نیاز به تکرار آن وجود داشته باشد. پس از رسیدن به بلوغ اسکلتی، ممکن است اصلاح ناهنجاری توسط عمل جراحی استئوتومی اصلاح شود.
درمان غیر جراحی
در مورد پای پرانتزی فیزیولوژیک، اطمینان خاطر والدین لازم است. در موارد حساس، پیگیری مداوم ضروری است. در راشیتیسم‌های تغذیه‌ای یا متابولیکی، درمان پزشکی نقش اصلی را دارد. در صورت وجود راشیتیسم تغذیه‌ای، اصلاح ناهنجاری‌ها با مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم حاصل می‌شود.
مدیریت رژیم غذایی برای بیماری اسپروی سلیاک، تجویز بیس فسفونات در موارد پوکی استخوان، و ژن درمانی برای اختلالات ذخیره سازی کلاژن نمونه‌هایی از سایر درمان‌های زانوی پرانتزی است.
درمان جراحی
رشد هدایت شده
ایده این درمان این است که رشد همی‌فیز جانبی را متوقف کنیم تا با ادامه رشد روی همی‌فیز داخلی، اندام صاف شود. درمورد این که درمان روی استخوان ران یا استخوان ساق پا انجام می‌شود، با توجه به شدت ناهنجاری و درگیری تصمیم گرفته می‌شود.
در موارد پیشرفته، درمان هم باید روی استخوان ران و هم درشت نی و فیبولا انجام شود. صفحه هشتی به دلیل شکل ظاهری آن که شبیه به شماره 8 است به این نام معروف است. این صفحه فیز را ثابت کرده و اجازه نمی‌دهد رشد کند و توسط دو پیچ در هر طرف بدن نگه داشته می‌شود. پس از اصلاح، صفحه برداشته می‌شود تا رشد انجام شود. در صورت نیاز این عمل ممکن است دوباره تکرار شود.
ناهنجاری‌های فیزیولوژیکی و بسته شدن فیزیال منع مصرف جراحی رشد هدایت شده است. استفاده از استاپل‌ها و پیچ‌ها به دلیل عوارض زیادی که دارند، در یک سیر نزولی قرار گرفته‌اند. هدف از رشد هدایت شده بازگرداندن محور مکانیکی به حالت خنثی است. مدت زمان اصلاح بین 6 تا 24 ماه است.
استئوتومی
این مورد باید در نظر گرفته شود که یا بلوغ اسکلتی وجود داشته باشد یا پتانسیل رشد کافی برای استفاده از رشد هدایت شده باقی نمانده باشد. هدف از استئوتومی ترمیم مجدد اندام و فراهم کردن محور مکانیکی خنثی در ضمن اصلاح ناهنجاری و ترمیم طول اندام برابر است.
