بوتاکس (Botox) در ایران تحت عناوین دیسپورت ((Dysport یا زئومین (Xeomin) شناخته می شود. توکسین بوتولینوم دارویی است به فرم تزریقی که موارد استفاده زیادی در رشته های مختلف پزشکی دارد. عملکرد آن روی محل اتصال عصب به عضله است و باعث کاهشاسپاسم عضله می گردد.
در حال حاضر فقط ۴ فرم تجاری این دارو دارای تاییدیه مصرف است:
بوتاکس (ساخت آمریکا) ، دیسپورت (ساخت انگلیس) ، میوبلاک یا نوروبلاک (ساخت آمریکا) و زئومین Xeomin (ساخت آلمان).
کاربردهای این توکسین در درمان بیماری های اسکلتی – عضلانی در موارد ذیل می باشد :
۱- اسپاسم عضلات ناشی از فلج مغزی (CP) در بچه ها
۲- اسپاسم عضلات ناشی از سکته مغزی (CVA) و آسیب های مغزی ((TBI
3- اسپاسم عضلات ناشی از بیماری MS
4- دیستونی گردنی (Cervical Dystonia)(انحراف یا چرخش گردن به طرفین یا عقب به علت اسپاسم غیر ارادی)
۵- کرامپ نویسندگان (Writer’s Cramp) (اسپاسم عضلات دست یا ساعد در موقع نوشتن)
۶- نقاط ماشه ای مقاوم به درمان (نقاط دردناک عضلانی که به درمانهای مرسوم مقاوم هستند).
تزریق این دارو بصورت موضعی در قسمتهای مربوطه انجام می شود. داروی دیسپورت باید در یخچال (و نه در فریزر) نگهداری شود و در تمام مدتی که خارج از یخچال است بایستی درون فلاسک یخ قرار داده شود، در غیر اینصورت دارو اثر خود را از دست میدهد.در اغلب موارد تزریق این دارو هر ۴-۳ ماه یکبار تکرار می شود.
مزییت داروی زئومین نسبت به دیسپورت عبارتست از:
۱-عدم نیاز به یخچال
۲-آنتی بادی بر علیه توکسین تولید نمی شود و لذا احتمال ایجاد مقاومت بدن نسبت به آن کمتر از نمونه دیگر است.