درد پا به ویژه در ناحیه ساق پا پس از ورزش شدید بسیار شایع است. دردی که شما تجربه میکنید احتمالاً به دلیل کمبود آب بدن، فعالیت بیش از حد یا کشیدگی عضلات است زیرا عضلات خاصی که استفاده میکنید مدتی است که فعالیت نداشتهاند. چند روش درمانی خانگی میتواند درد شما را فقط در عرض چند روز بهتر کند اما اگر بیش از حد در عضلات خود احساس درد میکنید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
چرا بعد از ورزش پاهایم درد میگیرند؟
درد پا بعد از ورزش میتواند بسیار ناامید کننده باشد، خصوصاً اگر تازه یک برنامه تمرینی جدید را شروع کرده باشید. شناخت دلایل احتمالی این درد میتواند به شما کمک کند تا از دردی که ممکن است شما را از ورزش باز دارد، جلوگیری کنید. در ادامه دلایل شایع درد پا بعد از ورزش را بررسی میکنیم.
عدم فعالیت
درد عضلات پا میتواند نتیجه عدم تحرک باشد. شاید شما مرتباً ورزش نمیکنید. هنگامی که تصمیم میگیرید بدوید یا دوچرخه سواری کنید، ناگهان بدن شما با هجوم فعالیت جدیدی روبرو میشود. عضلات احتمالاً پس از افزایش فعالیت جدید درد میگیرند. قسمت طنز ماجرا این است که برای جلوگیری از مشکلات بیشتر باید به ورزش خود ادامه دهید. با این حال در برخی افراد، درد اولیه میتواند مانعی برای ادامه ورزش باشد.
عضلات سرد
از طرف دیگر، اگر ورزش میکنید، مهم است که قبل و بعد از تمرینات خود حرکات کششی انجام دهید. در صورت پیاده روی یا دوچرخه سواری ممکن است عضلات ران شما سفت شود و این باعث بروز درد ناخوشایندی در پاهای شما میشود. حرکات کششی به افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی شما کمک میکند که میتواند از درد ناشی از ورزش جلوگیری کند. حرکات کششی بعد از ورزش نیز از عضلات گرم شده و افزایش جریان خون برای رسیدن به حداکثر مزایا بهره میبرد.
پارگی عضله
عضلاتی که در بسیاری از موارد ممکن است کشیده شوند، شامل عضلات پا از جمله عضلات ساق پا، عضلات چهارسر ران و عضلات همسترینگ هستند. کشیدگی عضلانی که به آن پارگی عضله نیز گفته میشود، با حساسیت به لمس و تورم عضله قابل تشخیص است. درجه بندی کشیدگی عضلانی به سه سطح انجام میشود: کشیدگی عضلانی درجه یک که به معنای حساسیت عضله به لمس و تورم آن است، در حالی که کشیدگی عضلانی درجه سه به این معنی است که درد شدید دارید و قدرت عضله به طور کامل از بین میرود. کشیدگی عضلانی درجه دو بین این دو حالت قرار میگیرد و نشانگر درد و تورم متوسط است. اگر پس از ورزش درد شدیدی در عضلات پا یا ساق پا احساس میکنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درمان مناسب را تجویز کند.
تولید اسید لاکتیک
اگر به طور منظم ورزش میکنید، ظرفیت ریه خود را افزایش میدهید و توانایی بدن را برای رساندن اکسیژن به بافتهای بدن بهبود میبخشید. با افزایش فعالیت، گلوکز موجود در خون بیشتر مصرف میشود. اگر نتوانید از عهده تقاضای انرژی بدن خود برآیید، بدن با استفاده از روشی که به اکسیژن نیاز ندارد به تجزیه کربوهیدرات برای تأمین انرژی متوسل میشود. در نتیجه اسیدلاکتیک تولید شده و باعث درد عضلات شما میشود
محافظت از بدن
محصول جانبی اسید لاکتیک تولید شده در بدن درد در پاها است که اغلب با احساس سوزش همراه است. این واکنش به نوعی یک عمل محافظتی است که بدن شما برای تشویق شما به کاهش شدت فعالیت از آن استفاده میکند. بر خلاف تصور عمومی، تولید اسید لاکتیک باعث درد در هنگام ورزش و بلافاصله پس از آن میشود. این احتمالاً دلیل اصلی دردی نیست که بعداً احساس میکنید، بلکه یکی از عوامل موثر در ایجاد درد در بسیاری از افراد است.
کشیدگی عضلانی
گاهی اوقات کشیدگی عضلات ممکن است یک یا دو روز بعد از ورزش اتفاق بیفتد. تأخیر در درد عضلانی (DOMS) هنگام شروع یک برنامه ورزشی جدید معمول است. هنگامی که عضلات شما بعد از ورزش درد میگیرند، نشان دهنده این است که بدن شما میتواند فعالیت جدید شما را تنظیم کند.
علت دقیق و در نتیجه درمان DOMS مشخص نیست. محققان بر این باورند که این درد ممکن است به دلیل پارگی ریز فیبرهای عضلانی شما باشد که هنگام ورزش به خصوص پس از یک تلاش شدید ایجاد میشود. اگرچه ممکن است فکر کنید افراد مبتدی با این مشکل مواجه میشوند، اما حتی ورزشکاران باتجربه نیز میتوانند DOMS را تجربه کنند.
برخی از اقدامات احتیاطی میتوانند برای کمک به شما در جهت جلوگیری از کشیدگی عضلانی در اثر ورزش انجام شود، موسسه ارتوپدی جنوب کالیفرنیا میگوید:
- تمرینات قدرتی منظم باعث میشود بدن شما کمتر در معرض فشارهای عضلانی قرار گیرد.
- گرم کردن قبل ورزش و سرد کردن بعد از ورزش به بهبود عضلات کمک میکند.
اسپلینت ساق پا
علت احتمالی دیگر درد پس از ورزش میتواند اسپلینت ساق پا باشد. در این حالت درد شما معمولاً به عضله قدامی تیبیالیس در قسمت جلوی ساق پا محدود میشود. مانند سایر علل، اسپلینت ساق پا نیز در اثر فعاليت بیش از حد عضلات شما ایجاد میشود.
بر خلاف کشدگی عضله که باید برای کاهش درد ناشی از آن به تمرین و فعالیت خود ادامه دهید، اگر درد شما ناشی از اسپلینت ساق پا باشد باید استراحت کنید و تا زمانی که درد شما برطرف نشود از ورزش خودداری کنید. سرما و گرما درمانی متناوب میتواند باعث تسکین درد شما شود. استراحت در بیشتر موارد، بهترین درمان است.
عدم تعادل الکترولیت
عدم تعادل الکترولیتها نیز میتواند منجر به درد پا شود. از آنجا که ورزش شدید بدون مکمل مناسب میتواند منجر به این نوع عدم تعادل شود، ممکن است فکر کنید که ورزش باعث درد پای شما شده است. اگر تمرینات شما شدید است و بیش از یک ساعت در روز ورزش میکنید، یک نوشیدنی ورزشی مفید خواهد بود.
مشکلات پزشکی
در موارد نادر، دلایل بالقوه پزشکی برای درد پا بعد از ورزش وجود دارد. بیماری عروق محیطی، لخته شدن خون و آرتروز همگی میتوانند باعث درد پا شوند و اگر فقط بعد از ورزش متوجه درد میشوید، ممکن است چند دلیل وجود داشته باشد. اگر نگران هستید که ممکن است چیزی بیشتر از درد عضلانی باعث درد پای شما شده باشد، با پزشک خود صحبت کنید.
درمانهای خانگی
درمان این دلایل شایع درد در پاهای شما بعد از ورزش معمولاً میتواند به راحتی در منزل انجام شود.
- بهترین کاری که میتوانید برای یک عضله کشیده شده انجام دهيد این است که با استراحت از آسيب بيشتر به عضله محافظت كنيد.
- روی قسمت آسیب ديده یخ بگذارید تا تورم را کاهش دهید. برای جلوگیری از سوختگی، هرگز کیسه یخ را مستقیماً روی پوست خود قرار ندهید و حولهای را دور کیسه یخ بپیچید.
- عضله پای آسیب دیده را در طول روز با باند کشی ببندید تا از آسیب دیدگی بیشتر در امان بماند و از تورم بیشتر جلوگیری کند. باند را قبل از خواب برداشته و هنگام خواب پا را بالا نگه دارید.
- بعد از دو تا سه روز استراحت، تمرین مشابهی را برای ادامه قدرت در عضلات مورد استفاده خود انجام دهید. هنگامی که عضلات پای شما به ورزش عادت کرد، پس از آن دیگر درد نخواهید داشت.