زانوی پرانتزی که همچنین به عنوان Genu Varum شناخته می شود یک وضعیت پزشکی است که باعث ایجاد ناهنجاری پا در کودکان می شود. شکل ساختار پاها در حال قوس به بیرون است، یعنی افزایش فاصله بین زانوها هنگام ایستادن در کنار هم در حالی که در شرایط عادی پاها مستقیم در یک موقعیت قرار دارند. زانوی پرانتزی به طور کلی کودکان نوپای 1 تا 2 ساله را تحت تأثیر قرار می دهد و بیشتر بیماران تشخیص داده شده کودکان هستند. با پیشرفت زمان، شرایط حادتر می شود و استخوان ها به طور دائمی شکل می گیرند. این روزها، زانوی پرانتزی یک وضعیت پزشکی دائمی نیست و می توان از نظر جراحی و غیر جراحی آن را درمان کرد، هر چند که مداخله جراحی بستگی به مورد بیماری دارد.
سوالی که همیشه مطرح است این است که آیا افرادی که پای پرانتزی دارند می توانند مانند دیگر افراد ورزش کنند و تاثیر ورزش بر زانوی پرانتزی چیست؟ در این مقاله به ورزش‌های مناسب برای افرادی که پای پرانتزی دارند اشاره شده است.
دلایل ایجاد زانوی پرانتزی
زانوی پرانتزی در دوران کودکی با شرایط خاصی که منجر به بروز آن می شود آغاز می شود. رشد غیر طبیعی استخوان اولین دلیل برای شکل گیری زانوی پرانتزی است.
- بیماری Blount: یک بیماری پزشکی در کودکان نوپا و گاهی در نوجوانان می باشد. در اصل، بیماری blount یک اختلال رشد استخوان درشت نی، صفحه رشد در قسمت فوقانی ساق پا است. استخوان درشت نی به شکل گیری در طول و شکل استخوان بزرگسالان کمک می کند.
- نرمی استخوان: کمبود کلسیم یا ویتامین D، که برای رشد استخوانهای سالم و قوی لازم است و منجر به نرم شدن و ضعف استخوان‌ها می شود. به دلیل در دسترس بودن غذا و مواد غذایی، نرمی استخوان در کشورهای توسعه یافته نادر است.
- زانوی پرانتزی فیزیولوژیکی: در کودکان تا سن 2 سالگی، پاها با ساختار بیرونی قوس پیدا کرده و با گذشت زمان، استخوان‌ها با شروع شکل گیری طبیعی، پا را شکل می دهند.
تمرینی برای درمان زانوی پرانتزی
پیلاتس
این ورزش توسط خالق آن جوزف پیلاتس، در سال 1920 اختراع شده است. مطابق با اصول پیلاتس، او فعالیت های ورزشی پیلاتس را با عنوان “Contrology”، یعنی کنترل قسمتهای بدنتان با کمک انسان و کمک تجهیزات اساسی ابداع کرده است. که این فعالیت ها شامل انعطاف پذیری کم ضربه، قدرت عضلانی و استقامت است. پیلاتس در دستیابی به وضعیت کامل و تقویت تدریجی عضلات به اصلاح در زانوی پرانتزی کمک می کند.
کشش
کشش یکی از بهترین روش‌ها برای تنظیم بدن در برابر سطحی است که به آن عادت نکرده است. کشش به عضلات توانایی افزایش نقاط قوت خود را با افزایش استقامت می دهد. همراه با ماساژ ، حرکات کششی در جلسات آمادگی جسمی فرد الزامی است. با کشش، ماهیچه ها و استخوانهای پا انعطاف پذیر می شوند و به آرامی شکل می گیرند. همچنین منجر به تصحیح وضعیت زانوی پرانتزی در حین راه رفتن می شود.
تمرین های تقویت زانو برای زانوی پرانتزی
زانوی پرانتزی، شرایطی که مانع از لمس زانوها یا مچ پا در هنگام ایستادن می شود، می تواند فعالیت بدنی و ورزش را دشوار کند. علاوه بر این، زانوی پرانتزی می تواند باعث ضعف و و قوس زانو به داخل شود. انواع تمرینات وجود داشته که می تواند به تقویت عضلات ناحیه زانو کمک کند. اگرچه ورزش نمی تواند زانوی پرانتزی را اصلاح کند، اما می تواند فعالیت بدنی را آسان تر و راحت تر کند.
تمرین حلقه همسترینگ
پشتی صندلی را بگیرید تا به شما در حفظ تعادل کمک کند. تمام وزن بدن را در پای چپ خود قرار دهید. به آرامی پای راست خود را از زمین بلند کرده و پاشنه پا را در جهت باسن خود بلند کنید تا جایی که پای شما زاویه 90 درجه را تشکیل دهد. تمرین را حدود پنج ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی پای خود را به حالت شروع پایین بیاورید. یک بار دیگر تکرار کنید و سپس به پای دیگر تغییر دهید.
تمرین در حالت نشسته/تکیه داده به دیوار
برای انجام این تمرین، به شکل زیر عمل کنید: شما باید پشت خود را به یک دیوار تکیه داده و پاهایتان را به گونه‌ای قرار دهید که فاصله‌ی حدوداً عرض یک شانه بین آنها وجود داشته باشد و انگشتان دست شما رو به جلو باشد. سپس به فاصله‌ای حدود یک یا دو پا از دیوار ایستاده و زانوهای خود را خم کرده و به آرامی از دیوار جدا شوید، در حالی که پشت خود را به دیوار فشرده نگه می‌دارید. تصور کنید که شما در یک صندلی نامرئی نشسته‌اید. این وضعیت را حدود یک دقیقه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
برای تمرین بعدی، در کنار یک پله یا سکوی 6 اینچی ایستاده و پای راست خود را روی پله قرار دهید و بدن خود را بلند کنید، به این ترتیب اجازه می‌دهید پای چپ شما در حالت آویزان باشد. این حالت را حداقل برای سه ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی بدن خود را به سمت پایین بیاورید. در صورت تمایل می‌توانید این تمرین را تکرار کنید. سپس جهت را تغییر داده و با پای چپ خود قدم بگذارید. به تدریج، با قویتر شدن در ست ها، مدت زمان نگه داشتن پا را افزایش دهید.
قوز کردن تک پا
مستقیم بایستید و وزنتان را در پای چپ خود قرار دهید. به آرامی زانوی راست خود را خم کنید، کمی آن را بالا بکشید و انگشتان پا را به سمت زمین پشت سر خود کش دهید. در صورت لزوم، از دیوار یا صندلی برای حفظ تعادل استفاده کنید. به آرامی بنشینید انگار که روی صندلی نشسته اید. اجازه ندهید زانوی چپ شما از بالای انگشت چپ شما بالا بیاید. به همان اندازه به تکرارهای دلخواه ادامه دهید و سپس به وضعیت شروع برگردید. پاها را عوض کنید و ست را تکرار کنید.
تمرینات مخصوص ماهیچه ساق پا برای صاف كردن زانوی پرانتزی
ساده ترین ورزش که می تواند به شما در صاف کردن زانوی پرانتزی کمک کند تمرینات مخصوص ماهیچه ساق پا است. شما به هیچ تجهیزات خاصی احتیاج ندارید – فقط یک چوب نسبتا بلند که به طول حدود دو پا، پنج اینچ عرض و حدود دو اینچ ضخامت نیاز دارد.
این بلوک چوبی را روی زمین قرار دهید. اکنون، جلوی هر دو پا را روی چوب قرار دهید ، طوری که پاشنه های شما روی زمین باشد. با استفاده از ماهیچه های ساق پا خود تا حد ممکن و با استفاده کمتری از عضلات پاهای خود، روی انگشتان خود روی بلوک چوب بایستید. این حالت را برای حدود ده ثانیه در بالای بلوک نگه دارید، سپس به آرامی پاشنه های خود را روی زمین قرار دهید. سعی کنید این کار را حدود ده بار در هر مجموعه تکرار کنید. این یک تمرین مناسب بوده که یک بار در صبح و یک بار در شب قبل از رفتن به رختخواب، می توان آن را انجام دهید. اگر می توانید تمرین را سه تا پنج بار در طول روز تکرار کنید. قطعا متوجه مزایای آن خواهید شد. در حالت ایده آل، شما باید این روش را حداقل برای سه ماه انجام دهید تا متوجه در بهبود پیشرفت در زانوی پرانتزی خود شوید.
پیشرفته کردن حرکات
با افزایش مهارت در تمرینات مخصوص ماهیچه ساق پا، افزایش مدت زمانی که برای ایستادن بر نوک انگشتان می گذارید مهم است. در ابتدا، ممکن است تمرینات را فقط با ده ثانیه شروع کنید، اما هرچه در تمرین بهتر می شوید ، باید سعی کنید آن را به پانزده ثانیه افزایش دهید. در نهایت، شما می توانید این کار را برای سی ثانیه (در کل ) انجام دهید. با این روش پا را تحت فشار قرار داده که باعث بهبود حالت پایتان می شود.
ممکن است وقتی برای اولین بار این تمرین را انجام دهید، احساس ناراحتی در پایتان کنید. این کاملاً طبیعی است و به معنای آسیب دیدن نیست. در عوض بعد مدتی احساس می کنید که استخوان ها و مفاصل پا با تمرین جدید سازگار هستند درواقع احساس می کنید پاهایتان به سمت بیرون کش می آورند.
البته ناگفته نماند که این تمارین به تنهایی زانوی پرانتزی شما را صاف نخواهد کرد. در واقع، یک دوره کامل ورزش درمانی لازم است.
یوگا
این تمیرین ورزشی جز نوع دیگری از ورزش ها است. یوگا می تواند برای رفع زانوی پرانتزی واقعاً مؤثر باشد. یوگا واقعا آسان است و همچنین می توانند انعطاف پذیری و تراز بدن شما را حفظ کنند. تمرین منظم یوگا مطمئناً می تواند وضعیت شما را بهبود بخشد. بنابراین، شما به راحتی می توانید حالت زانوی پرانتزی خود را برطرف کرده و همچنین عضلات خود را تقویت کنید.
سایر روش های درمانی برای زانوی پرانتزی
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ممکن است یک راه حل مناسب برای زانوی پرانتزی باشد. اما انتخاب فیزیوتراپی کمی مشکل است. بهتر است از پزشک معالج خود در مورد تجربه اش در کار با بیمارهای زانوی پرانتزی و همچنین روش هایی که او برای رفع زانوی پرانتزی به کار خواهد برد پرس و جو کنید. اگر روش فیزیوتراپی را انتخاب کنید مطمئناً حداکثر ظرف 5 ماه می توانید حالت زانوی پرانتزی را از بین ببرید و نیازی به جراحی نیز نداشته باشید. این نوع از تمرینات در صورتی که بتوانید آنها را در مراحل اول زانوی پرانتزی بکار بگیرید برای صاف کردن زانوی پرانتزی واقعا مفید است.
ماساژ درمانی
از ماساژ درمانی همیشه برای آرامش عضلات ، افزایش جریان خون ، کاهش استرس و کاهش درد استفاده شده است. ماساژ بخشی جدا نشدنی از برنامه ورزشی مربوط به تناسب اندام برای هر فرد ورزشکار است تا سطح کارایی خود را حفظ کند. ماساژ زانوهای پرانتزی به شکل گرفتن استخوان ها کمک می کند ، اگرچه می توان از ماساژ به عنوان یک روش اصلاحی برای زانوی پرانتزی در کودکان استفاده کرد، زیرا استخوان های نو پا هنوز شکل خاصی نگرفته اند و برای تغییر حالت، انعطاف پذیر هستند.
نوع تغذیه برای زانوی پرانتزی
کمبود ویتامین D دلیل اصلی زانوی پرانتزی است. غذاهای حاوی ویتامین D (تخم مرغ، ماهی چرب، پنیر، شیر سویا، غلات، کبد و گوشت گاو و غیره) و مکمل ها را مصرف کنید. نور آفتاب بهترین منبع ویتامین D. است.
درمان زانوی پرانتزی نیز می تواند با جراحی موسوم به برش استخوان ساق پا انجام شود. عمل جراحی زانوی پرانتزی توسط یک جراح ارتوپدی انجام می شود. هند بهترین بیمارستان‌های ارتوپدی را برای معالجه زانوی پرانتزی با بیشترین هزینه در اختیار دارد.
