نیمه دررفتگی کشکک زانو: جا انداختن کشکک زانوی دررفته بدون جراحی

پاتلا یا همان کشکک زانو، استخوان کوچکی در جلوی مفصل زانو قرار دارد. پاتلا نوعی استخوان کُنجدی است که بزرگترین استخوان سزاموئیدی در بدن است. پاتلا به بهبود وضعیت قرار گرفتن عضلات چهار سر ران در قسمت جلوی پا کمک می­‌کند. پاتلا در یک شیار کوچک در انتهای استخوان ران قرار دارد. هنگامی که پاتلا جابجا شود یا از شیار خود خارج شود، باعث ایجاد درد و مختل کردن عملکرد مناسب زانو می­‌شود. اگر کشکک زانوی شما کاملا  از موقعیت اصلی خود خارج شود دچار دررفتگی کامل شده اید و برای جاانداختن و برگشت آن سرجای خود نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارید. اما در صورتی که دچار نیمه دررفتگی کشکک زانو شده باشید پاتلای زانو از موقعیت خود خارج می­شود اما نه بطور کامل و سپس به سرعت و به صورت خودجوش با درمان­‌های ساده به موقعیت خود باز می­‌گردد. اگر دچار نیمه دررفتگی کشکک زانو شده اید، پزشک ممکن است شما را برای ارزیابی و درمان به یک فیزیوتراپی ارجاع دهد. برای دانستن علل، علائم و درمان دررفتگی کشکک زانو به خواندن در این صفحه ادامه دهید.

علت دررفتگی کامل و یا نیمه در رفتگی کشکک زانو

ممکن است کشکک زانو در طول فعالیت­‌های ورزشی دچار آسیب شدید شود و در حالت غیر طبیعی قرار بگیرد. این وضعیت در بازیکنان فوتبال بیشتر مشاهد می‌­شود. در هنگام بازی کردن احتمال دارد بازیکن با شدت زیاد به سمت زمین پرت شود و کشک زانو از حالت نرمال و طبیعی خود خارج شود.

از دلایل دیگر دررفتگی کشکک زانو تغییر ناگهانی جهت پا و یا خم شدن زانو بعلت فشاری است که به پا وارد می­‌شود. فشار می‌­تواند کشکک زانو را از وضعیت خود بیرون کند. گاهی اوقات، ماهیچه و عضلات ضعیف در اطراف زانو، لگن و عضلات چهار سر ران نیز ممکن است باعث دررفتگی کامل و یا نیمه دررفتگی زانو شود. سفتی در باند الیوتیبیال زانو نیز باعث کشش غیر طبیعی کشکک یا پاتلا می‌­شود. بعضی اوقات نیز بدون هیچ دلیل واضحی ممکن است نیمه دررفتگی زانو اتفاق بیفتد و منجر به درد زانو شود و با گذشت زمان وضعیت بدتری پیدا کند. در هر صورت اگر احساس کردید دچار این عارضه شده اید حتما به متخصص زانو مراجعه کنید.

علائم دررفتگی کشکک زانو چیست؟

موارد زیر از بارزترین علائم بعد از نیمه دررفتگی کشکک زانو می‌­باشند:

• افراد مبتلا به نیمه دررفتگی زانو احساس می­کنند که زانوی آن­ها از جای خود بیرون آمده است. ویا جابجا شده است که در این صورت، یک متخصص فقط میتواند این مشکل را تشخیص و درمان کند.
• بیرون زدگی زانو به وضوح قابل دیدن است (اغلب به سمت خارج از زانو است).
• زانو با درد ، به ویژه با فعالیت­‌های تحمل وزن و صاف کردن زانو همراه است.
• زانو دچار تورم می‌­شود.
• حساسیت در اطراف زانو ایجاد می‌­شود.
• بی ثباتی در زانو
• اغلب این عارضه با ضعف عضلات چهار سر ران همراه است.

درمان نیمه دررفتگی کشکک زانو

چندین روش درمانی برای اصلاح سابلوکسل پاتلا و یا همان دررفتگی کشکک زانو وجود دارد، که مناسب­ترین گزینه‌­ی درمان بستگی به شدت دررفتگی و علت قرار گرفتن غیر طبیعی کشکک زانو دارد. در ابتدا باید از عدم جابجایی کشکک زانو اطمینان حاصل شود. پزشک شما می‌­تواند با معاینه زانوی شما و عکسبرداری زانو با اشعه X مشخص کند که آیا زانو در خارج از شیار آن است یا خیر. در افراد مبتلا به جابجایی زانو، ممکن است نیاز به جا­ انداختن و برگرداندان زانو با دقت به موقعیت اول خود باشد که به آن “ریداکشن” نیز گفته می­‌شود.

وضعیت کشکک زانو نه تنها به عضلات اطراف مفصل زانو، بلکه به عضلاتی  که موقعیت کل اندام را کنترل می­‌کنند به طور مستقیم بستگی دارد. به عنوان مثال، هنگامی که استخوان ران به صورت داخلی می­‌چرخد، کشکک زانو تمایل به کشیده شدن به سمت بیرون از تروچه را خواهد داشت. این دقیقاً به همین دلیل است که پایداری هسته بدن و لگن برای بهبود حرکتی مفصل زانو و تسکین دررفتگی کشکک زانو بسیار مهم است. از سایر روش‌­های درمان نیمه دررفتگی کشکک زانو علاوه بر ریداکشن می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فیزیوتراپی

درمان فیزیوتراپی برای عارضه دررفتگی کشکک می­‌تواند پس از ارزیابی اولیه شروع شود. درمان­‌های فیزیوتراپی رایج، شامل روش‌­هایی برای کنترل درد و تورم، درمان­‌هایی برای بهبود انقباض عضلات و عملکرد اطراف کشکک زانو، و تمرین قدم برداشتن برای کمک به بیمار برای راه رفتن می­‌باشد. در این شیوه درمانی متخصص فیزیوتراپی با استفاده از روش­‌ها و تکنیک­‌های زیر به بهبودی سریع و هر چه زود­تر بیمار کمک می­‌کند:

• عضلات چهار سر ران در قسمت بالای پا به کنترل موقعیت کشکک و یا پاتلای زانو کمک می‌­کند و اگر دچار دررفتگی کشکک باشید، ممکن است این گروه عضلانی عملکردی ضعیف داشته باشند. فیزیوتراپیست تمرینات زانو را برای کمک به بهبود انقباض این گروه عضلانی به محض اینکه درد و تورم اجازه دهد، برای بیمار توصیه می­کند.
• اکثر تحقیقات اخیر نشان می‌­دهد که ضعف لگن نیز ممکن است در ایجاد دررفتگی و یا نیمه دررفتگی زانو نقش داشته باشد، بنابراین تمرینات تقویت مفصل ران نیز ممکن است به عنوان بخشی از یک برنامه فیزیوتراپی لحاظ شود. تقویت عضلات ران ممکن است بعد از چند هفته برای کمک به آماده سازی برای بازگشت به فعالیت‌­های طبیعی و یا برای ورزشکاران مورد نیاز باشد.
• همچنین استفاده از تکنیک نوار درمانی که بسیاری از فیزیوتراپیست‌­ها برای کنترل موقعیت کشکک زانو از آن استفاده می‌­کنند، روشی موثر شناخته شده است. بطور کلی می‌­توان گفت این نوارها، پاتلا را در وضعیت مناسب و حالت نرمال‌­تری قرار می­‌دهد، در حالی که ماهیچه­‌های اطراف زانو “چگونگی عملکرد صحیح” را برای نگه داشتن کشکک در جای خود یاد می‌­گیریند.
• همچنین ممکن است از بریس زانو برای کنترل موقعیت کشکک استفاده شود تا از دررفتگی یا برآمدگی بیشتر زانو جلوگیری شود. قبل از خرید بریس حتما با پزشک مشورت کنید. باید با احتیاط از زانوبند­های طبی استفاده کرد چرا که پوشیدن بیش از حد بریس نیز عوارض خود را دارد. و حتی برای بیمار وابستگی ایجاد می­‌کند. پوشیدن طولات مدت بریس ماهیچه­‌ها و تاندون­‌هایی که از زانو پشتیبانی می­‌کنند را ممکن است ضعیف کند و زانو نتواند عملکرد درستی داشته باشد. به طور کلی باید از بریس برای فعالیت­‌های ورزشی یا یک فعالیتی که مفاصل پا را مانند پیاده روی یا کارهای حیاط درگیر می­‌کند استفاده کرد. هنگامی که در خانه هستید و استراحت می‌­کنید، زانوبند نباید استفاده شود.
• بعد از چهار تا هشت هفته درمان، زانو باید نسبتاً بدون درد باشد و به درستی حرکت کند. البته زمان لازم برای بهبودی کامل به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب‌­دیدگی، سن و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. اگر همچنان درد زانو به دلیل سابولاکس یا نیمه دررفتگی ادامه دار باشد، باید در مورد گزینه­‌های دیگر درمان به پزشک مراجعه کنید.
• انتخاب کفش نیز مهم است: کفش در چرخه راه رفتن نقش مهمی دارد. پوشیدن کفش مناسب و یا استفاده از آرتزهای طبی در کفش ممکن است به کنترل راه رفتن شما هنگام دویدن و کاهش فشار روی زانو کمک کند. بنابراین احتمال نیمه دررفتگی و یا دررفتگی مفصل زانو با پوشیدن کفش مناسب به حداقل می‌­رسد.

جراحی

بعضی از بیماران با روش‌­های درمانی ساده و یا حتی فیزیوتراپی درمان نمی­‌شوند و ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند، خصوصاً در بیمارانی که درد قابل توجهی دارند یا دررفتگی مکرر در آنها زیاد است. با دیدن وضعیت زانو با آرتروسکوپ، جراح می‌­تواند حرکت و عملکرد مفصل زانو را در صورت وجود مشکلی که قابل اصلاح است ارزیابی کند. برخی از این گزینه­‌ها برای درمان جراحی شامل موارد زیر است:

• جراحی لترال ریلیز: این روش جراحی برای شل شدن کشش رباط­‌های محکم و کپسول مفصل در قسمت بیرونی زانو انجام می‌­شود. در حالی که این روش ساده ترین تکنیک جراحی است، با حداقل آسیب می‌­تواند، به بهبود دررفتگی کشکک زانو کمک کند.
• بازسازی رباط میانی: ترمیم یا بازسازی لیگامان‌های موجود در قسمت داخلی زانو که باعث کشیدن زانو در داخل می­‌شود، به یک روش درمانی رایج تبدیل شده است. این عمل جراحی معمولاً برای ترمیم رباط داخلی پاتلوفمورال داخلی (MPFL) در قسمت داخلی زانو انجام می‌­شود.
• ترمیم استخوان: در شرایط شدیدتر ممکن است نیاز به ترمیم مجدد استخوان باشد. انواع مختلفی از بازخوانی استخوان وجود دارد. معمولاً آنها موقعیت توبرک تیبیا که جهت حرکت در زانو را مشخص می کند، را تغییر می‌­دهند.

در حالی که عمل جراحی می­تواند ابزاری مفیدی برای کمک به مشکلات زانو باشد، مهم است که بدانید که هدف از جراحی چیست و چگونه این روش به اصلاح مشکل اساسی کمک می­‌کند. در چندین سال اخیر، جراحی آرتروسکوپی و آزادسازی بافت های کپسولی خارج زانو برای مشکلات مبهم در زانو موثر شناخته شده است.

در حالی که برخی از بیماران با جراحی بهبود می‌­یابند، برخی دیگر با عمل جراحی ممکن است بدتر شوند. انجام عمل جراحی، بدون درک مشکل خاصی که برای اصلاح در نظر گرفته شده است، می­‌تواند منجر به نارضایتی بیمار از عمل باشد و نتایج خوبی نداشته باشد. اگر این چیزی است که پزشک توصیه می­کند در مورد این گزینه بحث کنید و مطمئن شوید که بهترین گزینه برای وضعیت شما چیست.

توانبخشی بعد از عمل

توانبخشی زانو بعد از عمل یکی از مهمترین قسمت‌­های درمان است. مهم است که ماهیچه­‌ها­ی خود را برای عملکرد بهتر دوباره بسازید تا از دررفتگی و نیمه دررفتگی زانو در آینده جلوگیری شود. موفق‌­ترین و سریع‌ترین نتایج، حاصل از راهنمایی و نظارت یک فیزیوتراپیست با تجربه است. توانبخشی شما پس از جراحی زانو بر بازیابی کامل حرکت، قدرت و استقامت در زانو متمرکز است. شما همچنین نیاز آموزش مهارت­‌های خاص و حرکات اصلاحی برای داشتن تعادل، کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی زانو پس از جراحی دارید. فیزیوتراپیست قطعا در این زمینه متخصص است.