علت کشیدگی رباط و تاندون زانو چیست و کشیدگی زانو چگونه درمان می‌شود؟

کشیدگی زانو نوعی آسیب‌دیدگی رباط‌های زانو است. رباط‌ها باندهای الاستیکی شکل و سخت در زانو هستند که استخوان‌ها را به یکدیگر وصل کرده و مفاصل را در جای خود نگه می‌دارند. هر یک از رباط‌های زانو به دلیل پارگی فیبرهای بافت‌ها ممکن است دچار کشیدگی شوند که معمولاً باعث بروز زانو درد، ورم زانو و کبودی می‌شوند. اگر شما دچار کشیدگی زانو شده‌اید می‌توانید با رعایت برخی نکات ساده هر چه سریع‌تر بهبودی خود را به دست آورید.

کشیدگی زانو چیست؟

---

کشیدگی زانو زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از چهار رباط زانو بیش از حد کشیده شده و یا در برخی موارد همه فیبرها آسیب دیده باشند. کشیدگی زانو ممکن است به دلایل زیر نیز اتفاق بیفتد:
• ضربه مستقیم: ضربه به زانو مانند تکل های ورزشی
• چرخش ناگهانی: چرخش ناگهانی زانو مانند زمانی که زمین می‌خورید یا به سرعت جهت خود را عوض می‌کنید.
مفصل زانو، چهار رباط دارد که هر یک از آنها ممکن است دچار کشیدگی شوند. در مرکز مفصل دو رباط صلیبی – قدامی و خلفی – وجود دارد. در کنار زانو نیز دو رباط جانبی – داخلی و خارجی – وجود دارد. رباط‌های صلیبی و جانبی زانو به حفظ ثبات مفصل زانو و محافظت از آن در برابر آسیب‌دیدگی‌ها کمک می‌کنند.

علل کشیدگی زانو

---

هر حرکتی که باعث کشیدگی بیش از حد زانو شود ممکن است باعث بروز عارضه کشیدگی زانو شود. هر یک از رباط‌های زانو ممکن است دچار کشیدگی شوند که به شدت آسیب‌دیدگی بستگی دارد. برخی از علل شایع کشیدگی زانو عبارتند از:

• کشیدگی رباط صلیبی قدامی: کشیدگی رباط صلیبی قدامی زانو معمولاً به دلیل چرخش ناگهانی زانو یا کشیده شدن بیش از حد زانو به سمت عقب اتفاق می‌افتد. بخش کمی از کشیدگی‌های رباط صلیبی قدامی مربوط آسیب‌دیدگی‌های ناشی از برخورد است.

• کشیدگی رباط صلیبی خلفی: خم شدن شدید زانو شایع‌ترین دلیل کشیدگی رباط صلیبی خلفی است. معمولاً زمین خوردن با زانوی خم شده یا تصادفات رانندگی که در آن زانو به داشبورد اتومبیل برخورد می‌کند از علل دیگر کشیدگی این رباط هستند. کمتر از ۲۰% آسیب‌دیدگی‌های رباط زانو مربوط به این رباط است.

• کشیدگی رباط جانبی داخلی: وارد آمدن نیرو به قسمت خارجی زانو به خصوص اگر پا روی زمین ثابت بماند باعث می‌شود که زانو به سمت داخل هل داده شود که اصلی‌ترین علت کشیدگی رباط جانبی داخلی زانو است.

• کشیدگی رباط جانبی خارجی زانو: اگر ضربه‌ای به قسمت داخلی زانو وارد شود باعث می‌شود که زانو به سمت خارج هل داده شود و احتمال آسیب‌دیدگی و کشیدگی رباط جانبی خارجی زانو افزایش یابد.

اگر ضربه وارده به زانو شدید باشد ممکن است رباط‌های دیگر نیز دچار آسیب‌دیدگی شوند و همچنین غضروف زانو نیز آسیب ببیند. شایع‌ترین آسیب‌دیدگی ترکیبی رباط‌ها مربوط به پارگی رباط‌های صلیبی قدامی و رباط جانبی داخلی است.

درجات کشیدگی زانو

---

آسیب‌دیدگی‌های رباط زانو در سه درجه تقسیم‌بندی می‌شوند که به میزان آسیب‌دیدگی رباط زانو بستگی دارد:

• کشیدگی زانو – درجه ۱: در کشیدگی درجه ۱ فقط چند فیبر – کمتر از ۱۰ درصد – دچار آسیب‌دیدگی / پارگی می‌شوند. علائم، تقریباً خفیف بوده و رباط‌ها معمولاً به طور طبیعی بهبود می‌یابند.
• کشیدگی زانو – درجه ۲: در کشیدگی درجه ۲، آسیب‌دیدگی بیشتر است. تعداد بیشتری از فیبرها آسیب می‌بینند اما رباط‌ها تا حدودی سالم باقی می‌ماند. علائم این نوع کشیدگی زانو در حد متوسط بوده و شامل درد، تورم و بی‌ثباتی زانو می‌شود.
• کشیدگی زانو – درجه ۳: در کشیدگی درجه ۳ زانو، رباط‌ها به طور کامل پاره می‌شوند. زمانی که تورم و درد اولیه کاهش یافت، ممکن است مشکلات بعدی ناشی از بی‌ثباتی زانو دیده شوند که احتمالاً برای درمان آنها نیاز به انجام عمل‌های جراحی است.

علائم کشیدگی زانو

---

اصلی‌ترین علامت کشیدگی زانو، درد، تورم، کبودی و خشک‌شدگی است که باعث می‌شود راه رفتن یا حرکت دادن زانو برای بیمار دشوار شود. اگر زانو آسیب بیشتری دیده باشد ممکن است اطراف زانو کمی بی‌ثبات شده و زانو خالی کند. علائم کشیدگی زانو ممکن است بلافاصله پس از آسیب‌دیدگی ایجاد شوند اما گاهی اوقات نیز ممکن است چند روز پس از آن دیده شود. محل درد نشان می‌دهد که کدام یک از رباط‌های زانو دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند.

• درد در قسمت میانی زانو: درد در قسمت داخلی زانو معمولاً نشان می‌دهد که رباط جانبی داخلی دچار پارگی شده است.
• درد در کنار زانو: درد قسمت خارجی زانو نشان می‌دهد که رباط جانبی خارجی زانو پاره شده است.
• درد گسترده و بی‌ثباتی زانو: اگر درد در تمام مفصل زانو احساس شود و زانو خالی کند، احتمال آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی زیاد است به خصوص اگر صدای تق‌تق نیز در زمان آسیب‌دیدگی شنیده شود. در موارد نادر، ممکن است این نوع درد نشان‌دهنده پارگی رباط صلیبی خلفی نیز باشد.
• تورم شدید: اگر تورم شدیدی در ناحیه زانو دیده شود ممکن است شما دچار کشیدگی درجه ۳ زانو شده باشید و بیش از یک رباط از رباط‌های زانوی شما آسیب دیده باشد.

تشخیص کشیدگی زانو

---

مفصل زانو یک ساختار پیچیده است و تشخیص عارضه در آن چالش‌برانگیز است. اگر پزشک مشکوک به کشیدگی زانو باشد ابتدا احتمال آسیب‌دیدگی‌های دیگر که باعث درد می‌شوند مانند پارگی مینیسک و آسیب‌دیدگی‌های تاندون را رد می‌کند. پزشک ممکن است احتمال دهد که آسیب‌دیدگی‌ها فراتر از آسیب‌دیدگی رباط‌ها باشد – به عنوان مثال، بیمار ممکن است علاوه بر کشیدگی زانو دچار دررفتگی کشکک زانو نیز شده باشد. کارهایی که معمولاً برای تشخیص کشیدگی زانو انجام می‌شوند عبارتند از:

• معاینه بالینی: معاینه بالینی و فیزیکی بخش مهمی از فرایند تشخیص است. پزشک همه رباط‌های زانوی شما را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.
• بررسی سوابق پزشکی: پزشک از شما خواهد خواست که نحوه آسیب‌دیدگی خود را تعریف کرده و بگویید که چه علائمی را تجربه کرده‌اید و این که آیا در گذشته نیز دچار آسیب‌دیدگی در این ناحیه شده بودید یا نه. پزشک همچنین از شما در مورد علائم نیز سؤال می‌پرسد، مثلاً این که آیا برخی حرکات باعث تشدید درد و ضعف می‌شوند یا نه یا در مورد برخی وضعیت‌ها یا حرکات که ممکن است باعث تسکین علائم شوند از شما سؤال می‌کند.
• تصویربرداری: تصویربرداری پزشکی مانند عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس یا ام آر آی امکان بررسی بصری آناتومی و ساختار داخل زانو را به پزشک می‌دهند تا بتواند شدت آسیب‌دیدگی رباط‌ها را مشخص سازد. تصویربرداری همچنین به تعیین این که آیا ساختارهای دیگر زانو نیز دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند یا نه نیز کمک می‌کند. به عنوان مثال، بیمار ممکن است علاوه بر کشیدگی زانو دچار شکستگی استخوانی، آسیب‌دیدگی غضروف و پارگی مینیسک نیز شده باشد. عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس به تشخیص شکستگی‌های استخوانی و تصویربرداری به وسیله ام آر آی به بررسی آسیب‌دیدگی‌های بافت نرم مانند تاندون‌ها و رباط‌ها کمک می‌کنند.

درمان کشیدگی زانو

---

قبل از درمان کامل کشیدگی زانو باید بررسی‌های پزشک به منظور تعیین شدت و درجه آسیب‌دیدگی صورت گیرد. در این مقاله به روش‌های درمانی کشیدگی زانو و همچنین مراحلی که بیماران باید برای تسکین درد و تورم در طول ساعات و روزهای قبل از مراجعه به پزشک انجام دهند توضیحاتی ارائه می‌کنیم:

درمان‌های فوری در صورت مشکوک بودن به کشیدگی زانو

آسیب دیگی زانو ممکن است باعث درد و تورم شدید و فوری شود. به کارگیری روش R.I.C.E. و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی به کاهش علائم تا دریافت مراقبت‌های پزشکی کمک می‌کنند.

روش R.I.C.E.

روش R.I.C.E. به ثبات و پایداری پا و کاهش درد هم قبل و هم بعد از انجام اقدامات درمانی کمک می‌کند. این روش شامل مراحل زیر می‌باشد:

• استراحت (Rice): استراحت دادن زانوی آسیب دیده به کاهش احتمال آسیب‌دیدگی و جراحت‌های بیشتر در مفصل کمک می‌کند.
• یخ (Ice): بسته یخ که در یک حوله پیچیده شده است یا کمپرس سرد را می‌توان با فواصل زمانی ۱۵ دقیقه‌ای روی زانوی آسیب دیده قرار داد. فاصله بین قرار دادن یخ روی پا باعث جلوگیری از آسیب‌دیدگی پوست می‌شود. قرار دادن یخ روی مفصل به کاهش تورم کمک می‌کند.
• فشرده‌سازی (Compress): پیچیدن باندهای الاستیکی دور زانو باعث می‌شود که مفصل کمی فشرده شود و به کاهش التهاب کمک می‌کند. به بیماران توصیه می‌شود که این باندها را خیلی محکم نپیچند زیرا باعث اختلال در گردش جریان خون شده و ایجاد درد می‌شود.
• بالا نگه داشتن (Elevate): باید زانوی آسیب دیده را به وسیله یک بالش یا یک جسم نرم بالا نگه دارید. این کار از جمع شدن خون در ناحیه آسیب دیده پیشگیری کرده و تورم را کاهش می‌دهد.
• ممکن است برای ورزشکاران و به منظور کاهش تورم در زانوی آسیب دیده آنها، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن تجویز شود.

مصرف داروهای مسکن خوراکی

داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک به مدیریت درد کمک می‌کند. شما می‌توانید در صورتی که شدت درد زیاد باشد از ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. از برندهای معتبر ایبوپروفن مانند ادویل و موترین و برندهای معتبر استامینوفن مانند تایلانول استفاده کنید. شما همچنین می‌توانید داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نظیر ناپروکسن نیز مصرف کنید. همچنین می‌توانید برندهای بدون نیاز به نسخه پزشک مانند آلیو را تهیه کنید. اگر درد و تورم زانوی شما بیش از یک هفته ادامه داشت از پزشک بخواهید که برای شما داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی تجویز نماید.

کرم‌های ضدالتهابی موضعی

اگر شما تمایلی به مصرف داروهای مسکن خوراکی ندارید می‌توانید برای تسکین درد از کرم‌های موضعی استفاده کنید. شما می‌توانید کرم‌های حاوی ایبوپروفن را از داروخانه‌ها تهیه کنید. اگر درد کم باشد می‌توانید از این روش استفاده کنید زیرا دوز ایبوپروفن در داروهای موضعی کمتر از داروهای خوراکی است بنابراین برای دردهای شدید مؤثر واقع نمی‌شود.

روش‌های درمانی غیر جراحی برای کشیدگی زانو

بسیاری از کشیدگی‌های زانو را می‌توان به روش‌های غیر جراحی درمان نموده و قدرت کامل زانو را دوباره بازگرداند.

درمان‌های فیزیکی

پس از دوره اولیه درمان درد، معمولاً کشیدگی زانو با فیزیوتراپی درمان می‌شود. درمان فیزیکی شامل ترکیبی از تمرینات ورزشی با هدف تقویت زانو و انجام فعالیت‌هایی است که انعطاف‌پذیری زانو را بازگردانده و افزایش می‌دهند. دو جزء اصلی طب فیزیکی عبارتند از:

• تمرینات با وزنه: متخصص فیزیوتراپی از بیمار می‌خواهد که وزنه‌هایی را در چند ست به طور مکرر بلند کند. در این تمرین ممکن است از کش‌های مقاومتی، بریس‌های وزنه دار یا تجهیزات ورزشی مناسب برای مفصل زانو نیز استفاده شود. به مرور زمان و به روشی کنترل شده و پیش‌رونده، تعداد تکرار هر تمرین و همچنین وزنه‌ها را می‌توان افزایش داد.
• کشش برای انعطاف‌پذیری: متخصص فیزیوتراپی به طور منظم دامنه حرکتی را بررسی کرده و تمرینات کششی را متناسب با آن افزایش می‌دهد. معمولاً بازگشت به دامنه کامل حرکتی و انعطاف‌پذیری کامل زانو نشانه این است که ورزشکار می‌تواند به میدان مسابقه بازگردد.
طول مدت و شدت تمرینات فیزیوتراپی به چندین عامل مانند سن، سوابق پزشکی، سطح مسابقات و شدت کشیدگی زانو بستگی دارد.

عمل جراحی برای درمان کشیدگی زانو

در مواردی که کشیدگی زانو شدید باشد ممکن است برای ترمیم رباط‌ها نیاز به انجام عمل‌های جراحی باشد. انجام عمل جراحی معمولاً فقط در صورتی توصیه می‌شود که کشیدگی از نوع درجه ۳ (پارگی کامل رباط) باشد. معمولاً ترمیم رباط زانو به روش آرتروسکوپی انجام می‌شود که یک روش کم تهاجمی است. برای انجام عمل جراحی آرتروسکوپی یک شکاف کوچک (معمولاً کمتر از نیم اینچ) در جلوی یا پشت زانو ایجاد می‌شود و یک دوربین بسیار کوچک وارد پا می‌شود. دوربین برای ارزیابی میزان گستردگی آسیب‌دیدگی زانو به کار برده می‌شود. زمانی که عمل انجام شد، از ابزار کوچکی برای برداشتن یا ترمیم بافت آسیب دیده استفاده می‌شود.

دوره بهبودی و ریکاوری کشیدگی زانو

---

دوره ریکاوری و بهبودی زانو به درجه کشیدگی زانو و این که کدام یک از رباط‌ها دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند بستگی دارد. به عنوان یک قاعده عمومی:

• کشیدگی درجه ۱ زانو: دوران ریکاوری و بهبودی حدود ۲ هفته طول می‌کشد.
• کشیدگی درجه ۲ زانو: دوران بهبودی این نوع کشیدگی زانو بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشد.
• کشیدگی درجه ۳ زانو: دوران بهبودی این نوع آسیب‌دیدگی بین ۳ ماه تا یک سال طول می‌کشد. پارگی رباط‌های جانبی (رباط‌های جانبی داخلی و خارجی) معمولاً زودتر از پارگی‌های رباط‌های صلیبی (رباط‌های صلیبی قدامی و خلفی) بهبود می‌یابند.

تمرین برای کشیدگی زانو

---

پس از بهبودی کامل می‌توانید ورزش‌های زانو که در زیر توضیح داده شده است را انجام دهید تا از آسیب‌دیدگی دوباره زانو جلوگیری شود. تمرینات کششی معمولاً به بهبود عملکرد عضلات زانو کمک می‌کنند. قبل از انجام حرکات کششی، بدن خود را گرم کنید. شما می‌توانید ۵ دقیقه با دوچرخه ثابت تمرین کرده یا به مدت ۲ دقیقه راه بروید. شما همچنین می‌توانید شنا رفته و به طور همزمان پاهای خود را بلند کنید. این روش‌ها به شما در استفاده بهینه از مزایای انجام تمرینات ورزشی و درمانی و کاهش احتمال آسیب‌دیدگی زانو کمک می‌کنند.

تمرین بلند کردن مستقیم پا برای درمان کشیدگی زانو

بالا بردن مستقیم پا برای کشیدگی زانو یک تمرین ساده برای شروع است. این کار به تقویت عضلات دو سر، عضلات جلوی ران‌ها کمک می‌کند. این تمرین فشاری به زانو وارد نمی‌کند. به پشت روی زمین دراز بکشید و یک زانو را در حالی که کف پای دیگر شما روی زمین قرار دارد خم کنید. سعی کنید پای دیگر را مستقیم نگه داشته و آن را تا ارتفاع زانوی دیگر بلند کرده و بالا بیاورید. این تمرین را ۱۰ تا ۱۵ مرتبه در ۳ ست انجام دهید.

تمرین عضلات همسترینگ برای کشیدگی زانو

همسترینگ، عضلات پشت ران هستند. برای خم کردن همسترینگ به منظور درمان کشیدگی زانو روی شکم بخوابید و به آرامی پاشنه پاهای خود را به سمت باسن خود ببرید. این حالت را برای مدتی حفظ کرده و حرکت را تکرار کنید. شما می‌توانید این حرکت را در حالی که ایستاده‌اید و دست خود را به یک صندلی گرفته‌اید نیز انجام دهید. سعی کنید این تمرین را در ۳ ست ۱۵ تایی انجام دهید. زمانی که توانستید این تمرین را به راحتی انجام دهید، وزنه‌هایی به مچ پای خود ببندید تا قدرت عضلات شما افزایش یابد. وزنه‌ها را به تدریج از نیم کیلو تا ۱٫۵ کیلو و ۲٫۵ کیلو افزایش دهید.

تمرینات زنجیره بسته یا اسکات پشت به دیوار برای کشیدگی زانو

تمرینات زنجیره بسته که به آن اسکات پشت به دیوار نیز گفته می‌شود به منظور تقویت مفصل زانو و کاهش کشیدگی دوباره زانو انجام می‌شود. این یک تمرین تقویتی پیشرفته است که برای انجام آن شما باید پاهای خود را روی زمین قرار دهید. مستقیم بایستید و پشت خود را به دیوار تکیه دهید و پاهای خود را به اندازه عرض شانه از هم باز کنید. سپس به آرامی زانوهای خود را خم کنید و در عین حال اجازه ندهید که کمر و لگن شما از دیوار جدا شوند. این حالت را به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه حفظ کنید. نیازی نیست که زانوهای خود را خیلی خم کنید. در مواردی که فشار به زانو وارد شده و باعث ناراحتی می‌شود، حالت خود را عوض کنید. این تمرین را دوباره در حالت نشسته به مدت چند ثانیه بیشتر در هر مرتبه تکرار کنید.