آیا شما با درد پا از زانو به پایین مشکل دارید؟ درد پا از زانو به پایین یکی از بیماریهای شایع است که ممکن است به دلیل سایش و پارگی طبیعی، استفاده بیش از حد، آسیب دیدگی یا بیماری زمینهای ایجاد شود. شدت و علت درد ممکن است باعث شود که بیمار برای چند روز، چند هفته یا حتی چند ماه دچار درد باشد. درد پا از زانو به پایین میتواند خفیف، متوسط یا شدید باشد و ممکن است در یک پا یا هر دو پا رخ دهد. همچنین، بستگی به علت درد پا، ممکن است در هنگام فعالیت یا حتی در حالت استراحت در زمین احساس درد داشته باشید.
در صورتی که درد پا از زانو به پایین شما شدید یا مزمن است، میتوانید از راهکارهایی که در این مقاله آورده شده است برای کاهش درد استفاده کنید. درد پا از زانو به پایین ممکن است ناشی از مشکلات استخوانی، بافتهای همبند، عروق خونی، اعصاب یا پوست باشد. اگر درد پا شما شدید یا طولانی مدت است، ممکن است بر کیفیت زندگی شما تأثیرگذار باشد. اولین قدم برای درمان درد پا، تشخیص دقیق علائم است و بر اساس آن، درمان مناسب ارائه میشود. با توجه به تشخیص و پیشنهادات پزشک، میتوانید بهترین گزینههای درمانی را برای خود انتخاب کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی تشخیص علت و درمان درد پا از زانو به پایین و یا برای رزرو نوبت در کلینیک توانبخشی امید با شماره تلفن 09025804413 تماس حاصل فرمایید.
علت درد پا از زانو به پایین
برخی از شایعترین علل درد پا از زانو تا مچ پا مربوط به آسیب دیدگیهای ماهیچهها و مفاصل و استخوانهاست.
آرتروز زانو
آرتروز زانو نوعی بیماری است که در آن استخوانها تحلیل میروند این بیماری موجب میشود که غضروف مابین مفاصل از بین برود و روی پاها و زانوها تأثیر میگذارد در این وضعیت هنگامی که بلند میشوید یا راه میروید به علت اینکه استخوانها به یکدیگر ساییده میشوند بسیار دردناک است. علاوه بر درد شما ممکن است احساس کنید استخوانهای شما به یکدیگر ساییده میشوند و ممکن است هنگام راه رفتن شما صدای ترک خوردگی به گوشتان برسد که این کاملاً طبیعی است.
سندروم کمپارتمان
سندروم کمپارتمان مزمن یا کوتاه مدت زمانی اتفاق میافتد که شما در فعالیتهایی مثل بلند کردن اشیا سنگین یا فعالیت بیش از حد درگیر هستند. این سندروم میتواند روی قسمت کمپارتمان پای شما غالباً بر روی استخوان قدامی تاثیر بگذارد. درد سندروم کمپارتمان معمولاً ناشی از ورزش است و با استراحت کردن آرام میشود. این بیماری همراه با بیحسی و ضعف همراه است.
شکستگی ناشی از فشار
این شکستگی به علت ضربههای مکرر به تدریج ایجاد میشود. ماهیچهها بیش از حد خسته میشوند تا جایی که دیگر نمیتواند شوک و فشار ناشی از این ضربات را جذب کند و به جای آن ایست میکنند ممکن است فشار به استخوان نزدیک انتقال یابد و منجر به شکستگی کوچکی شود که در عکسبرداری با اشعه ایکس قابل مشاهده نیست.
تنظیم فشار تیبیال میانی
اکثر مردم سندروم فشار تبیال میانی را بهعنوان شین اسپلینت (درد جلوی ساق پا) میشناسند. این آسیب معمولاً روی دوندگان اثر میگذارد و موجب میشود درد زانو مچ پا برسد به علت آسیبهای تکراری به وسیله استخوان شین (تیبیال) به بافتهای ماهیچههای همبند ایجاد میشود. اگر آن را نادیده بگیریم این مورد به شکستگی ناشی از فشار میانجامد.
تنگی کانال نخاع
ستون فقرات کمر ۵ مهره دارد. هر کدام با یک دیسک نرم که به آنها اجازه حرکت کردن میدهد جدا شدهاند. برخی اوقات بر اثر آسیب دیدگی یا بالا رفتن سن این دیسکها بیرون میزنند و کانال نخاع را تنگ میکنند وقتی چنین اتفاقی میافتد عصبها تحت فشار قرار میگیرند و تا پایین پا انتقال پیدا میکنند که به این تنگی کانال نخاع میگوییم. علاوه بر درد علائم آن شامل بیحسی در باسن و پاها و گرفتگی هنگام راه رفتن است.
پریوستیت
این شرایط زمانی پیش میآید که پریستوم بافت همبند اطراف استخوان ملتهب میشود. معمولاً مزمن است و بسیار مهم است که از شین اسپلینت و شکستگی ناشی از فشار تمیز داده شود. شما میتوانید آن را از ورم و حساسیت استخوان همراه با درد تشخیص دهید. میتوان این بیماری را با اصلاح الگوی دویدن‚ ضعف باسن کفشها درمان کرد.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات به شرایطی گفته میشود که در آن به صورت ناگهانی و غیرارادی یکی از عضلات منقبض میشود. گرچه این موارد آزاردهنده هستند. اما معمولاً بیخطرند همانطور که گفته شد به طور موقت نمیتوانید ازعضلهای که دچار گرفتگی شده است استفاده کنید. در بعضی مواقع گرفتگی عضلات به علت ورزش کردن طولانی مدت مخصوصاً در هوای گرم رخ میدهد.
تاندونوپاتی آشیل
در چنین شرایطی درد به پایین پاها در امتداد تاندون پشت مچ پا انتقال مییابد. به علت استفاده بیش از حد بروز میکند و اگر به طور صحیح درمان نشود باعث ضخیم شدن تاندون خواهد شد. درد آرام آرام شروع میشود. ورزش کردن با این وضعیت بسیار دردناک است یا حتی ممکن است تاندون پاره شود.
پارگی عضله ساق پا
درد ناگهانی که معمولاً حین فعالیت در ساق پا ایجاد میشود به عنوان کشیدگی ساق پا شناخته میشود و زمانی اتفاق میافتد که بعضی از عضلات ساق پا بیش از آنچه میتوانند تحمل کنند کشیده میشوند. کشیدگی منجر به پارگی های ریز در فیبرهای عضلانی، آسیبهای شدیدتر، و یا حتی پارگی کامل فیبر عضلانی خواهد شد.
پارگی پلانتاریس
آسیبهایی که به پلانتاریس وارد میشود میتواند منجر به درد و ناتوانی شود. همچنین ممکن است به عنوان پای تنیسباز شناخته شود و زمانی اتفاق میافتد که زانوی شما کاملاً باز است و بار اضافی روی مچ پای شما وارد میشود. این مشکل حین پرش، پریدن از روی جایی، دویدن یا حتی ضربه مستقیم به این ناحیه رخ میدهد.
پارگی آشیل
این آسیب بسیار شایع است و میتواند منجر به ناتوانی شدید شود در ورزشهایی مثل بسکتبال و تنیس جایی که شما به طور مکرر در جهت مخالف فشار وارد میکنید و یا میپرید رخ میدهد و وقتی در معرض خطر بیشتری قرار میگیرید که پارگی تاندونوپاتی داشته باشید یا سن شما بین ۳۰ تا ۴۰ سال باشد.
تاندونیت
این آسیب به علت استفاده بیش از حد هنگام ورزش کردن رخ میدهد و ممکن است هر کسی به آن دچار شود. وقتی اطراف تاندون ملتهب میشود و فرد دارای ساختارهای غیر عادی پا مثل قوس بلند یا کف پای صاف است این مشکل رخ میدهد. به شکل درد نمایان میشود و اگر کشیده شود یا از تاندون آسیب دیده استفاده شود درد آن شدیدتر میشود.
بیماری اسگودشلاتر
برخلاف اسمی که دارد این بیماری یک بیماری واقعی نیست اما ناراحتی و ورم صفحات رشد بالای استخوان ساق پا وجود دارد. صفحات رشد نرمترین قسمتهای اسکلت کودکان و نوجوانان در حال رشد هستند و جایی است که بیشترین رشد استخوان اتفاق میافتد. همچنین ضعیفترین قسمت اسکلت بدن به حساب میآید. بنابراین در معرض خطر بیشتری قرار دارد. احتمال دارد بیماری اسگودشلاتر هنگام جهش رشد رخ دهد وقتی استخوانها و ماهیچهها و تاندونها با سرعتهای متفاوت رشد میکنند.
لخته خون
وقتی خون در رگها غلیظ میشود میتواند موجب ایجاد لخته شود. این وضعیت معمولاً در قسمت ران یا پایین پا رخ میدهد و باعث میشود درد از زانو به مچ پا انتقال پیدا کند. اگر اضافه وزن دارید یا داروهای خاصی مصرف میکنید و یا برای یک مدت طولانی در حال سفر با هواپیما یا ماشین بودهاید. خطر بیشتری شما را تهدید میکند.
رگهای واریسی
به علت ضعف در دیواره رگها یا دریچه هاست و منجر به درد مبهم میشود که معمولاً بعد از ایستادن طولانی مدت نمایان میشود.
بیماری شریانی محیطی از اندامهای تحتانی
این بیماری زمانی رخ میدهد که رگهای پای شما آسیب ببیند و سفت شود پاها خونرسانی لازم را انجام نمیدهد وقتی راه میروید یا از پلهها بالا میروید منجر به درد و گرفتگی میشود.
تنگی کانال نخاع و سیاتیک
وقتی که کانال نخاع به علت فتق دیسک, آرتروز ستون فقرات, یا علل دیگر تنگ میشود این مشکل منجر به ضعف و خستگی, بیحسی, گزگز شدن یا گرفتگی درد پا و سوزش موقع نشستن و بلند شدن میشود. ممکن است این مشکل قبل از اینکه به پایین پا برسد از باسن و کمر شروع شود.
نوروپاتی دیابتی
ممکن است مشکل دیابت به علت بالا بودن سطح قند خون باشد و موجب درد در هر دو پا بشود و همچنین موجب بیحسی و احساس کمتر در قسمت پایین پاها میشود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی باید برای درد پا از زانو به پایین به پزشک مراجعه کنید که علائم زیر را داشته باشید:
- درد شدید مچ پا یا ساق پای آسیب دیده مخصوصاً وقتی راه میروید
- ورم شدید در قسمت پایین پا یا ماهیچهها و مفاصل
- اطراف مچ پا تغییر احساس در پایان ساق پا مثل بیحسی و سوزن سوزن شدن
- تغییر شکل آشکار استخوانها
- عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزانه در طی ۷۲ ساعت اول
درمان درد پا از زانو به پایین
خوشبختانه روشهای متفاوتی برای رفع علائمی که در پاها یا زانوها احساس میکنید وجود دارد. این گزینهها شامل درمانهای خانگی، داروهای بدون نسخه پزشک و درمانهای تهاجمیتر و جراحی میشود. به علاوه تغییر سبک زندگی مثل حفظ وزن بدن میتواند بسیار مفید باشد. بخشهای زیر مفیدترین گزینههای درمانی درد پا از زانو به پایین را شرح میدهد:
اصل RICE
یکی از بهترین و صحیحترین روشهای تجربه شده درمانی برای برطرف کردن علت درد پا از زانو به پایین و ورم و التهابی که اغلب همراه با آن است استفاده از اصل رایس است این حروف مخفف به معنی استراحت، یخ، فشرده سازی و بالا نگه داشتن است. اصل رایس اولین اقدام دفاعی برای دردهای عضلانی و اسکلتی بدون توجه به علت بیماری است و میتواند علائم شما را کاهش دهد.
برای اجرای صحیح اصول Rice:
- در هرگونه فعالیت شدیدی که هستید به خودتان استراحتهای کوتاه بدهید مخصوصاً فعالیتهایی که درد بیشتری در پاهای شما ایجاد میکند.
- حداقل ۳ بار در روز هر بار ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ناحیه آسیب دیده را خنک کنید در حالی که این کار را انجام میدهید پای خود را بالاتر از قلب خود بگذارید چون جاذبه ورم مفصل را از بین میبرد. همچنین میتواند همانطور که در طول روز نشستید پاهای خود را بالا بیاورید
- از آستینهای فشرده سازی یا باندهای ACE برای زانو استفاده کنید تا ورم آن ناحیه را از بین برود برای اینکه گردش خون در پا دچار اشکال نشود مطمئن شوید که این فشار ملایم است و بیش از حد محکم نیست.
آتل بندی
در موارد محدود آتل زانو میتواند به بهبود درد زانوی شما کمک کنند و حمایت بیشتری از ساختار آسیبدیده مفصل به عمل بیاورد.
بریس زانو برای مفصلی که ثبات ندارد یا شدیداً رگ به رگ شده و یا حتی رباطها و تاندونهایی که دچار کشیدگی شدهاند کمک میکند. برای اینکه مطمئن شوید بریس مناسب شما و شرایط خریدتان است بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
کاهش وزن
هر چند فوراً علائم را کاهش نمیدهد اما یکی از موثرترین روشها برای جلوگیری از بروز مجدد درد پا از زانو به پایین حفظ وزن سالم بدن است. حتی به کاهش درد زانو ناشی از آرتروز نیز کمک میکند. چون اضافه وزن فشار مضاعفی بر روی ناحیه آسیب دیده مفصل وارد میکند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
این داروها مثل ایبوپروفن و استامینوفن، آسپرین در کاهش درد پا از زانو به پایین بیماریهای مختلف میتواند مفید باشد. این به این دلیل است که این نوع دارو کمک میکند تا:
- ورم از بین برود
- درد و ورم همراه با آرتروز رگ به رگ شدن و پارگی غضروفها کاهش یابد
این داروها به درمان درد ناشی از کشیدگی عضلات نیز کمک میکند البته ممکن است در روند بهبود تاندون اختلال ایجاد کند پس در این شرایط با احتیاط مصرف کنید. این داروها عوارض جانبی قابل توجهی دارد. از جمله آنها میتوان به: معده درد افزایش خطر خونریزی اشاره کرد به همین دلیل باید تا حد ممکن کم استفاده شود هرچند همان مقدار هم موثر است.
نسخه
در موارد خاص داروهای مسکن بدون نسخه پزشک در برطرف کردن درد پا از زانو به پایین چندان موثر نیستند. اما ممکن است پزشک نسخه دیگری را به جای آن برای شما تجویز کند. با توجه به شرایط خاص شما و دیگر مشکلات سلامتی دارید این داروها ممکن است در کاهش علائم شما تاثیر بیشتری داشته باشد.
فیزیوتراپی
یکی از گزینههای محافظهکارانه درمانی و موثر برای درد پا از زانو به پایین فیزیوتراپی است. درمانگر شما با شما کار میکند تا:
- قدرت زانو و عضلات باسن شما را دوباره احیا کند
- انعطاف پذیری کلی شما بهبود پیدا کند.
- برنامه روزانه ورزشی ایروبیک را برای شما طراحی میکند
- این به نوبه خود میتواند به درمان موثر درد همراه با آن کمک کند.
- آرتروز زانو
- تاندونیت
- پارگی غضروف غیرتروما
- پیچخوردگی
طب سوزنی
این روش شامل قرار دادن سوزنهای بسیار ظریف در نقاط حساس در سراسر بدن است. هرچند مکانیسم کاهش درد آن هنوز کاملاً مشخص نیست. اما اینطور تصور میشود که با تحریک ترشح اندروفین و دیگر مواد شیمیایی تسکین دهنده درد نخاع و قسمتهایی از مغز کاهش پیدا میکند. شواهد مرتبط با این درمان هنوز کافی نیست هرچند به نظر میرسد برای کاهش کوتاه مدت درد و آرتروز مزمن زانو موثر است اما متاسفانه این مزیت معمولاً در بلند مدت خیلی کارایی ندارد.
تزریقات
گاهی اوقات تزریق کورتیکواستروئیدها (کورتیزون) توسط پزشک برای تسکین درد ناشی از آرتروز یا پارگی غضروف تحلیل رونده استفاده میشود. اگرچه تزریق درد را به صورت کوتاه مدت کاهش میدهد. اما یک راه حل طولانی مدت نیست و معمولا بیش از سه ماه یکبار هم تجویز نمیشود. به علاوه کورتیکواستروئیدها تاندون را ضعیف میکنند و احتمال دارد که پاره شوند. برای درمان کشیدگی یا التهاب تاندون نباید مستقیماً در این ساختارها قرار داشته باشند. تزریقات دیگری که برای درد پا از زانو به پایین تجویز میشوند عبارتند از:
اسید هیالورونیک
هیالورونیک اسید نوعی ماده لزج و چسبناک است که مفصلی که دچار آرتروز شده است را نرم لغزنده میکند. همچنین برای ورم مفاصل استفاده میشود که به آن مایع مفصلی میگویند. این درمان در واقع تلاش برای کاهش درد و بهبود کلی حرکت مفصل به حساب میآید. متاسفانه تاثیر آن سوال برانگیز است و تزریق فقط برای افرادی پیشنهاد میشود که درمان محافظهکارانه برای آنها تاثیری نداشته است. کسانی که قادر به انجام جراحی نیستند و کسانی که ورم مفاصل پیشرفتهای در زانو ندارند.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی)
آخرین تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که اخیرا انجام شده است، مربوط به ورم مفاصل زانو و تاندونیت مزمن پاتلار بوده است این درمان شامل گرفتن پلاسما از خون است که به میزان بسیار زیادی با پروتئینهای شفا دهنده به نام فاکتورهای رشد متمرکز شده است که برای تحریک مفاصل و بهبودی آن را به مفاصل تزریق میکنند. اگر چه برخی از تحقیقات ابتدایی نشان دادند که تزریق پی آر پی درد را کاهش داده و عملکرد بدن را بهبود بخشیده است. ولی مخصوصاً ۶ تا ۱۲ ماه بعد این تحقیق هنوز بینتیجه مانده است.
گلوکوزامین و کندروتین
گلوکزامین و کندراتین مکملهایی هستند که افرادی که آرتروز زانو دارند آنرا به صورت خوراکی مصرف میکنند. تصور میشود که این مواد صورت طبیعی در بدن وجود دارند این مکملها آسیبدیدگی غضروف را کاهش میدهند و درد را بهبود میبخشند. متاسفانه تحقیق در مورد این مکملها هنوز مشخص نیست. فرض بر این است که درد ورم مفاصل را به صورت موقت تسکین میدهند و تاثیر آن بیشتر از ۲۶ هفته دوام ندارد.
