درد مفصل ساکروایلیاک (SI) در پایین کمر و باسن احساس میشود. دلایل مختلفی برای دردهای مفصل ساکروایلیاک وجود دارد که معمولاً شامل تروما، بارداری، آسیب شناسی کمر یا جراحی همجوشی کمر است. درد ساکروایلیاک میتواند از سایر موارد مانند فتق دیسک یا مشکل مفصل ران ایجاد شود. تشخیص دقیق برای تعیین منبع درد مهم است. هدف اصلی درمان این است که علائم شما را بدون جراحی از طریق فیزیوتراپی، تحرک مفصلی، سوزن خشک، ماساژ دستی، تزریق استروئید و تقویت عضلات اطراف کنترل کرد.
فهرست مقاله
آناتومی
مفاصل ساکروایلیاک شما ستون فقرات و لگن را بهم متصل می‌کنند و ممکن است عامل درد کمر یا باسن شما باشند. اگر هنگام بلند شدن از روی صندلی یا بالا رفتن از پله‌ها کمر یا باسن شما درد میگیرد، ممکن است مفاصل ساکروایلیاک (SI) شما دلیل اصلی باشد. در حقیقت، تحقیقات نشان می‌دهد که مفصل ساکروایلیاک منبع درد در ۱۵ تا ۳۰ درصد از افراد مبتلا به کمردرد مزمن است.
شما دو مفصل ساکروایلیاک در پایین کمر خود دارید در دو طرف ستون فقرات. آنها استخوان خاجی (قاعده ستون فقرات) شما را به ایلیوم (قسمت بالای لگن) متصل می‌کنند، با رباط‌های قوی که آنها را در جای خود نگه می‌دارد. این مفاصل در هنگام ایستادن یا راه رفتن از وزن بالاتنه شما پشتیبانی می‌کنند و به جذب ضربه و کاهش فشار روی ستون فقرات کمک می‌کنند.
دلایل درد مفصل ساکروایلیاک (SI)
آرتروز یک احتمال است. اسپوندیلوآرتریت محوری {که شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) و اسپوندیلوآتریت محوری غیر رادیوگرافی (nr-AxSpA) یا آرتریت پسوریاتیک (PsA) است) میتواند باعث التهاب در مفصل ساکروایلیاک و همچنین مهره‌های ستون فقرات شما شود که منجر به درد و سفتی در کمر و باسن شما می‌گردد. آرتروز هنگامی اتفاق می‌افتد که غضروف‌هایی که به صورت بالشتکی روی هم می‌لغزند و از انتهای استخوان‌های شما محافظت می‌کنند، به تدریج خراب می‌شوند و این بیماری ممکن است بر غضروف مفصل ساکروایلیاک تأثیر بگذارد و باعث درد شود.
سایر مواردی که منجر به درد ساکروایلیاک می‌شوند عبارتند از:
- تروما: ضربه ناگهانی مانند حادثه در اتومبیل میتواند به مفصل ساکروایلیاک آسیب برساند.
- بارداری: هورمون‌هایی برای شل شدن رباط‌ها و مفاصل ترشح می‌شوند تا فرد برای زایمان آماده شود، که این امر باعث تغییر در حرکت مفصل ساکروایلیاک و پایداری آن میشود. همچنین وزن اضافی فشار بیشتری را بر روی مفاصل ساکروایلیاک وارد میکند و منجر به سایش بیشتر میشود.
- الگوی غیر عادی راه رفتن: اگر یک پا کوتاه تر از پای دیگر باشد یا هنگام راه رفتن به دلیل درد روی یک پا فشار وارد کنید، میتواند منجر به درد مفصل ساکروایلیاک شود.
- جراحی‌های ستون فقرات: مهره‌های جوش داده شده انعطاف پذیری ستون فقرات را کاهش می‌دهد، که میتواند فشار را بر روی مفصل ساکروایلیاک افزایش دهد.
- عفونت: در موارد نادر، مفصل ساکروایلیاک میتواند دچار عفونت شود و تحلیل رود.
درد مفصل ساکروایلیاک چگونه است؟
برای برخی، درد مفصل ساکروایلیاک میتواند کسل کننده و دردناک باشد، برای برخی دیگر ممکن است شدید و ضرب آور باشد. شما به احتمال زیاد احساس درد مفصل ساکروایلیاک را در پایین کمر و باسن خود تجربه میکنید، اما میتواند به سمت باسن و پایین ران، کشاله ران و حتی پاها حرکت کند. همچنین ممکن است به صورت زیر این درد را تجربه کنید:
- فقط یک طرف کمرتان یا هر دو طرف درد بگیرد
- درد همراه با ایستادن طولانی مدت
- دردی که با راه رفتن، دویدن یا قدم‌های بلند بدتر میشود
- دردی که با برخی حرکات مانند بلند شدن از روی صندلی، بالا رفتن از پله‌ها یا چرخیدن در تخت بدتر میشود
- گرفتگی و درگیری عضلات در لگن یا باسن
اگر درد مفصل ساکروایلیاک شما به دلیل درد التهابی کمر مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد، ویژگی‌های متمایز دیگری نیز وجود دارد، مانند دردی که بیش از سه ماه طول کشیده است، با حرکت بهتر میشود و با استراحت بدتر میشود و اغلب شما را در نیمه شب از خواب بیدار میکند.
چگونه تشخیص داده میشود؟
معاینه پزشکی به شما کمک میکند مفصل ساکروایلیاک منشا درد شما باشد. ارزیابی شامل یک سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی است. پزشک شما تمام اطلاعاتی را که ارائه داده اید، از جمله سابقه آسیب دیدگی، محل درد و مشکلات ایستادن یا خوابیدن، در نظر میگیرد.
آزمایشات خاصی برای تعیین اینکه آیا مفصل ساکروایلیاک منبع درد است وجود دارد. ممکن است از شما خواسته شود در موقعیتهای مختلف بایستید یا حرکت کنید و به محلی که احساس درد میکنید اشاره کنید. پزشک ممکن است مفاصل شما را لمس کند یا به دنبال محل گرفتگی روی مفصل ساکروایلیاک باشد.
برای کمک به تشخیص و بررسی سایر مشکلات مربوط به ستون فقرات و لگن، ممکن است مطالعات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی یا ام آر آی انجام شود.
برای تأیید علت درد ممکن است تزریق مفصل ساکروایلیاک انجام شود. مفصل ساکروایلیاک با داروی بی حس کننده موضعی و کورتیکواستروئید بی حس میشود. تزریق با استفاده از فلوروسکوپی اشعه ایکس برای اطمینان از قرارگیری دقیق سوزن در مفصل ساکروایلیاک انجام میشود. سطح درد شما قبل و ۲۰-۳۰ دقیقه پس از تزریق ارزیابی میشود و طی هفته آینده کنترل میشود. درگیری مفصل ساکروایلیاک در صورت کاهش سطح درد بیش از ۷۵٪ تأیید میشود. اگر بعد از تزریق سطح درد شما تغییر نکند، بعید به نظر می‌رسد که مفصل ساکروایلیاک دلیل کمردرد شما باشد.
چگونه درد مفصل ساکروایلیاک درمان میشود
مرحله اول: انجام کارهایی را که به مفاصل ساکروایلیاک شما آسیب می‌رسانند متوقف کنید. برای کمک به کاهش التهاب در مفصل، فعالیت‌هایی را که درد شما را بدتر می‌کنند اصلاح نمایید یا از آنها اجتناب کنید. یخ و گرمای متناوب ممکن است به کاهش درد مفصل ساکروایلیاک کمک کند. راه‌های دیگر برای کمک به تسکین:
داروها
بسته به علت درد مفصل ساکروایلیاک شما، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- مسکن‌ها (در صورت نیاز بدون نسخه یا با نسخه پزشک)
- داروهای ضد التهاب (مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا NSAID)
- شل کننده‌های عضله (برای کمک به کاهش اسپاسم عضله)
- مواد بیولوژیکی مانند مهارکننده‌های فاکتور نکروز تومور (TNF) یا موارد دیگر (برای درمان اسپوندیلوآرتریت محوری یا اسپوندیلیت آنکیلوزان)
طب فیزیکی
پزشک یا متخصص طب فیزیکی میتواند برنامه‌ای را برای شما تنظیم کند که شامل موارد زیر باشد:
- ماساژ درمانی برای تسکین درد عضلات و بهبود تحرک در مفصل، ران و کمر
- حرکات کششی و کششی برای حفظ انعطاف پذیری مفصل
- تمرینات تقویت کننده برای کمک به ایجاد ثبات در مفصل و کاهش بار استرس
- مکانیک بدن برای یادگیری نحوه حرکت و استفاده از بدن در فعالیت‌های روزمره برای کاهش عملکرد و درد مفصل ساکروایلیاک
شات‌های استروئیدی
برای کاهش التهاب و درد می‌توان کورتیزون را مستقیماً به مفصل ساکروایلیاک تزریق کرد. از آنجا که عمق بدن بیشتر از مفاصل است، تزریق استروئید معمولاً در محیط بیمارستان و تحت هدایت اشعه ایکس انجام میشود. شما می‌توانید سالانه فقط چند تزریق مفصل انجام دهید زیرا استروئیدها می‌توانند استخوان و تاندون مفصل شما را ضعیف کنند.
فرسایش فرکانس رادیویی
در این روش از امواج رادیویی برای از بین بردن رشته‌های عصبی حامل سیگنال‌های درد در مفصل استفاده میشود ، بنابراین درد را کاهش می‌دهد.
جراحی
اگر در سایر روش‌های درمانی تسکین درد ایجاد نشود، پزشک ممکن است جراحی فیوژن مفصل را توصیه کند – یک روش کم تهاجمی که از سخت افزار فلزی برای اتصال دو استخوان در مفصل ساکروایلیاک به هم استفاده میکند تا ذوب شوند.
چگونه با درد مفصل ساکروایلیاک بنشینیم
رباط‌های مفصل ساکروایلیاک شما هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا دویدن به انتقال نیرو بین تنه و پای شما کمک می‌کنند. اگر شما با درد مفصل ساکروایلیاک روبرو هستید، نشستن در موقعیت‌هایی که این رباط‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد، ممکن است منجر به درد و تحریک بیشتر شود.
نشستن روی صندلی
هنگام نشستن روی صندلی، باید هدف خود را خنثی نگه داشتن لگن بگیرید تا از فسار بیش از حد به رباط‌های مفصل ساکروایلیاک خود جلوگیری کنید. به این فکر کنید که لگن خود را در یک سطح نگه دارید و از چرخش بیشتر به یک طرف خودداری کنید.
از حالت‌هایی که یک طرف لگن را بالاتر می‌برد یا عدم تقارن در باسن شما ایجاد میکند، مانند روی هم انداختن پاها، اجتناب کنید.
در اینجا چگونگی نشستن به صورت درست برای کمک به کنترل درد مفصل ساکروایلیاک مطرح شده است:
- سینه را جلو داده و تیغه‌های شانه پایین و ریلکس باشد و آرام بنشینید.
- زانوها را کمی از هم باز کنید و روی هم نیاندازید.
- به این فکر کنید که استخوان‌های نشیمن گاه خود را در تماس با صندلی و هم سطح باسن خود قرار دهید.
- اگر صندلی از کمرتان پشتیبانی نمی‌کند، یک بالشتک یا کوسن پشت کمرتان قرار دهید.
موقعیت خیاط
موقعیت خیاط یکی دیگر از گزینه‌ها برای خنثی نگه داشتن لگن و کاهش فشار در رباط‌های مفصل ساکروایلیاک است. شما باید بر متقارن نگه داشتن باسن خود تمرکز کنید.
- روی زمین یا سطح سفت دیگری بنشینید در حالی که استخوان‌های نشیمن گاه شما محکم روی زمین قرار دارند.
- پاها را چهار زانو کنید تا هر یک از پاهای تان زیر ران دیگر شما باشد.
- سینه خود را بالا نگه دارید و شانه‌های خود را شل کنید.
از میز ایستاده استفاده کنید
اگر نشستن باعث درد شما میشود، ممکن است بخواهید به طور متناوب بین نشستن و ایستادن تغییر وضعیت دهید. اگر از میز ایستاده استفاده میکنید، نحوه تنظیم آن در اینجا آمده است:
- میز کار خود را طوری تنظیم کنید که سطح آن در ارتفاع آرنج باشد.
- مانیتور خود را حدود ۲۰ تا ۲۸ اینچ از صورت قرار دهید و مانیتور را طوری تنظیم کنید که چشمانتان با بالای صفحه هم تراز باشد.
- مانیتور خود را حدود ۲۰ درجه به سمت بالا متمایل کنید.
میزان احتمال بهبودی در اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک چقدر است؟
میزان احتمال بهبودی عملکرد مفصل ساکروایلیاک بسته به علت اختلال عملکرد متفاوت است. وقتی مشکل به دلیل بارداری ایجاد میشود، احتمال بهبودی بسیار عالی است، زیرا شرایط معمولاً پس از بارداری در دوره پس از زایمان بهبود می‌یابد. شرایطی که مفاصل ساکروایلیاک را تحت تأثیر قرار می‌دهد مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان و آرتریت پسوریازیس مزمن است، اما درمان‌های عالی در دسترس هستند. این روش‌های درمانی می‌توانند درد مفصل ساکروایلیاک را به حداقل برسانند و از تخریب مفاصل جلوگیری کنند. آرتریت دژنراتیو که بر مفصل ساکروایلیاک تأثیر می‌گذارد نیز یک بیماری مزمن است و قابل برگشت نیست، اما درمان‌ها به طور کلی در بهبود علائم بسیار موثر هستند.
