بیماری قلبی-عروقی بیماری قلبی دسته‌ای از بیماری‌ها است که در قلب یا رگ‌ها(سرخرگ‌ها، مویرگ‌ها و سیاهرگ‌ها) رخ می‌دهد. بیماری قلبی-عروقی به هر گونه بیماری که دستگاه گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد اشاره دارد که شامل بیماریهای قلبی، بیماریهای عروقی مغز و کلیه و بیماریهای شریانی می‌شود. قلب انسان از عضله، دریچه‌ها، عروق و حفره‌های متعددی تشکیل شده است. هرگاه یکی از این اجزا آسیب ببیند، عوارضی برای بیمار ایجاد می‌شود. واژه بیماری قلبی معمولا برای اشاره به حمله قلبی اشاره می‌شود، با اینحال بیماری قلبی شامل سایر بیماریهای قلب از جمله بیماری عروق کرونر نظیر گرفتگی رگ های قلب ، نارسایی قلبی، سکته قلبی، ایست قلبی، آریتمی قلبی و کاردیومیوپاتی می‌باشد. در ادامه به توضیح این بیماری های قلبی و نشانه‌های آنها می‌پردازیم.
انواع بیماریهای قلبی
بیماری عروق کرونر: مسدود شدن رگ، جریان خون را به قلب محدود می‌کند و موجب فقر اکسیژن و موادمغذی در این عضو می‌شود
. آریتمی: ضربان قلب نامنظم می‌شود
. ناتوانی قلب: قلب توان پمپ قدرتمند به اندازه نیازش را ندارد تا بتواند بدن را با اکسیژن و موادمغذی تغذیه کند.
بیماری دریچه قلب: یکی از دریچه‌های قلب که جریان خون را به قلب کنترل می‌کند، کار نمی‌کند.
بیماری ماهیچه قلب: بزرگ شدن و ضخیم شدن قلب باعث می‌شود قلب ضعیف‌تر پمپ کند و منجر به آریتمی می‌شود. پریکاردیت(آماس) لایه‌های پوشاننده قلب:عفونت یک یا چند لایه از غشاي قلب اتفاق می‌افتد.
بیماری آئورت: بخشی از دیواره آئورت ضعیف است و متورم می‌شود و رگ را از فرم خارج می‌کند
. بیماری عروق: بیماری قلبی و عروقی اغلب به سیستم گردش خون مرتبط است که شامل عروق، مویرگ‌ها و لنف است.
علائم
۱-احساس ناراحتي در قفسه سينه:
اگرچه يكي از مهم ترين علائم تنگي سرخرگي عروق قلبف احساس ناراحتي در قفسه سينهمي باشد اما هرگونه ناراحتي در قفسه سينه الزاما ناشي از مسائل قلبي نيست.
۲-ضعف و خستگي پذيري زودرس:
يكي از علائم شايع در بسياري از بيماري هاي قلبي و غيرقلبي نظير بيماري هاي غدديو متابوليسمي، ريوي ومسائل رواني مي باشد. نارسايي قلب، براديكاردي(ضربان پايينقلب) و مشكلات دريچه اي قلب با ضعف و خستگي پذيري زودرس همراه مي باشند.
۳-تنگي نفس:
احساس دشواري در تنفس مي تواند ناشي از علل قلبي ويا غيرقلبي باشد. در صورتي كهتنگي نفس با فعاليت تشديد شده در حالت خوابيده نسبت به حالت نشسته افزايش يابد ومخصوصا در صورتي كه همراه تورم پاها و همراه با حملات تنگي نفس شبانه باشد، علل قلبي نظير نارسايي قلب و مشكلات دريچه اي مطرح بوده و با اكوكارديوگرافي براحتي قابل تشخيص است.
۴-سرگيجه:
سرگيجه يكي از علائم شايع در افراد جامعه است كه مي تواند ناشي از علل قلبي ،عصبي، متابوليك و يا مسائل رواني باشد. احساس سبكي سر، تاري ديد و عدم تعادل مخصوصا اگر همراه با تعريق سرد باشد مي تواند ناشي از آريتمي قلبي، ضربان پايين قلب و يا افت فشار خون باشد.
۵-طپش قلب:
احساس طپش قلب ممكن است بعلت آريتمي قلبي باشد و يا ناشي از اضطراب و فعاليتباشد. در صورتي كه فرد با فعاليت كم دچار طپش قلب شود مراجعه به پزشك و معاينه قلبي و در صورت لزوم بررسي هاي قلبي توصيه مي شود. گاها شك باليني پزشك به آريتمي زياد بوده و در صورت تمايل بيمار به برطرف شدن آريتمي مطالعه الكتروفيزيولوژي و در صورت القا» آريتمي adlation توصيه ميشود.
۶-تعريق:
تعريق سرد يكي از علائم شايع حملات قلبي، آريتمي ها، براديكاردي و نارسايي قلبمي باشد كه البته در اغلب موارد همراه ساير علائم ديده مي شود. در صورتي كه تعريقسرد همراه درد آنژيني قفسه سينه باشد احتمال حمله هاي قلبي مطرح است.
تشخیص
گوشی پزشکی، فشارسنج و الکتروکاردیوگراف (ECG) این ۳ دستگاه مهم جزو ملزومات کار یک پزشک به‌حساب می‌آیند. الکتروکاردیوگراف برای سنجش بی‌نظمی‌های قلبی به‌كار می‌رود.
۱٫الکتروکاردیوگراف (ECG)
الکتروکاردیوگرافی یا گرفتن نوار قلبی، نوعی روش سنجش شاخص‌های قلبی در علم پزشکی است. در این روش ۲ دست و ۲ پای بیمار را توسط الکترودهایی به دستگاه متصل می‌كنند. در بعضی از بیماران قلبی تغییراتی در این نوار دیده می‌شود که بسیار راه‌گشاست و بی‌نظمی‌های قلبی را به شکل تغییراتی در امواج نوار قلبی نشان می‌دهد. ECG یکی از مهم‌ترین نیازهای پزشکان در تشخیص بیماری یا سلامت یک شخص است و تاکنون هیچ وسیله‌ای نتوانسته جای این وسیله را بگیرد.
۲٫اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی همان تست اکوی قلبی نیز نامیده می‌شود. در این تست پزشک ژل مخصوص را روی سینه بیمار می‌ریزد و با استفاده از یک پروپ که روی سینه حرکت می‌دهد، حرکات قلب را روی صفحه مشاهده می‌کند. این روش از روش‌های تشخیص دقیق و در عین حال راحت برای بیماران است.
۳٫تست ورزش
تست ورزش حتما باید در مراکز مجهز به سی‌سی‌یو یعنی در بیمارستان انجام گیرد زیرا خطر مرگ ناگهانی و سکته مغزی بسیار زیاد است و دستگاه شوک و داروهای احیای قلبی‌ریوی باید آماده باشد. برخی بیماران در حال استراحت نوار قلبی کاملا طبیعی دارند ولی با شروع فعالیت تغییراتی در این نوار دیده می‌شود. در هر زمان که بیمار احساس کند قادر به ادامه ورزش نیست و دچار علایمی از قبیل درد سینه، تنگی‌نفس مفرط، سرگیجه و سردرد شدید شود یا تغییرات غیرعادی در نوار قلبی به وجود آید، آزمایش سریعا قطع می‌شود.
۴٫آنژیوگرافی
بعد از اینکه تنگی رگ توسط تست ورزش تایید شد و در شرح حال بیمار و نوار قلبی او نیز اختلالاتی وجود داشت، اقدام بعد آنژیوگرافی برای تشخیص صحیح ناحیه تنگ شده در رگ است. آنژیوگرافی از طریق سوراخ کردن شریان ران راست و جهش خون از این شریان صورت می‌گیرد. یک سیم راهنما به نام وایرگاید و از طرف دیگر کاتترها که یکی از آنها کاتتر متعلق به کرونر چپ و دیگری متعلق به کرونر راست است، داخل شریان فرستاده می‌شود.
درمان
۱- مصرف دارو
داروها نقش اساسی در درمان بیماری های قلبی دارند. برخی داروها کاهش دهنده فشار خون، ضربان قلب و میزان کلسترول خون می باشند.
دیگر داروها می توانند ضربان غیرعادی قلب را کنترل کنند و از تشکیل لخته خونی جلوگیری کند.
برای بیمارانی که دچار نارسایی قلبی می باشند، داروهایی وجود دارد که توانایی پمپاژ کردن قلب را بهبود می بخشند.
افزایش کلسترول خون و افزایش فشار خون یکی از مهم ترین عوامل خطر برای بیماری های قلبی می باشند.
۲- جراحی بای پس
یکی از راه های بهبود جریان خون در رگ ها، جراحی بای پس می باشد. هنگامی که رگ های قلب بسیار تنگ و مسدود شوند، با استفاده از این جراحی، مسیر جدیدی برای عبور جریان خون بوجود می آید.
در این روش از رگ های خونی جهت میان بر زدن یا به اصطلاح «بای پس» سرخرگ قلبی دچار تنگی و گرفتگی استفاده می شود. بدین ترتیب جریان خون از رگ های خونی جدید به جای رگ های دچار تنگی می گذرد.
۳- آنژیوپلاستی
از این نوع درمان برای باز کردن عروق خونی بسته شده و بهبود جریان خون استفاده می شود.
پزشک یک کاتتر نازک را که در انتهای آن یک بالون قرار دارد، وارد سرخرگ می کند.
هنگامی که بالون به محل گرفتگی در رگ می رسد، باز می شود و رگ را باز نگه می دارد و جریان خون را بهبود می بخشد.
همچنین پزشک ممکن است بعد از آنژیوپلاستی، لوله کوچکی به نام استنت را برای باز نگه داشتن رگ در داخل آن قرار دهد.
از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)
