متخصصان و پزشکان برآورد کردهاند که بیش از ۷۰ درصد از افراد در سن ۷۰ سالگی و ۱۰ درصد از آنها در سن ۸۰ سالگی نیاز به تعویض مفصل زانو دارند. هدف اصلی از انجام جراحی تعویض مفصل زانو، کاهش درد ناشی از آرتروز متوسط تا شدید در زانو است. در بیش از ۹۰ درصد موارد، جراحی تعویض مفصل زانو با موفقیت صورت میگیرد، به این معنی که پس از دوره بهبود، درد در زانو کاهش مییابد و محدودیت در حرکت آن کاهش مییابد. جراحی تعویض کامل مفصل زانو یک جراحی بسیار مهم است و نیازمند چند ماه دوره بهبود و جلسات فیزیوتراپی است. به همین دلیل، از بیماران خواسته میشود قبل از مراجعه به جراحی تعویض زانو، ابتدا روشهای غیرجراحی را امتحان کنند و بهترین پزشک متخصص را مشاوره بگیرند.
انتخاب کردن یک جراح با تجربه میتواند مهمترین بخش از فرآیند تعویض مفصل زانو باشد انتخاب جراح و بیمارستانی که به انجام این عمل جراحی میپردازند و هر سال تعداد زیادی جراحی تعویض مفصل زانو را با کیفیت بالا انجام میدهند افزایش شانس موفقیت پس از عمل و کاهش ریسک بروز عوارض جانبی را به دنبال خواهد داشت. به علاوه بر اعضای تیم پزشکی باید یک طرح مشخصی را برای توان بخشی پس از عمل طراحی کنند که شامل برنامه توان بخشی تحت نظر پزشک است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن های 02188898444 – 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
جراحی تعویض مفصل زانو توسط بهترین دکتر
روشهای جراحی بر اساس نیازهای بیمار و روش مورد نظر پزشک برای انجام، با هم متفاوت دارند اما به طور کلی مراحل آن به شرح زیر میباشد:
- علائم حیاتی بیمار از قبیل فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن و سطح اکسیژن بررسی میشود تا از طبیعی بودن آنها اطمینان حاصل شود و امکان انجام جراحی وجود داشته باشد. محلی که قرار است برشها ایجاد شود علامت گذاری میگردد.
- پزشک بیهوشی ممکن است مسدود کردن عصب محیطی را با هدف کنترل درد پس از عمل پیشنهاد دهد و در همین حین امکان عملکرد عضلات به طور صحیح و ایمن در طول جلسات فیزیوتراپی وجود داشته باشد. فرایند درمان شامل تزریق داروی بی حس کننده با هدایت التراسوند است تا داروی بی حسی به طور صحیح در اطراف عصب فمورال تزریق گردد. میتوان این روشها را قبل و بعد از عمل جراحی انجام داد و میتواند شامل یک واحد تزریق دارو باشد که ۲۴ تا ۳۶ ساعت ماندگاری دارد یا آنکه یک کاتتر در زانو نصب شود تا چه مدت چند روز فرایند تزریق تکرار شود.
- فرایند بیهوشی انجام میشود و به طور کلی نوع دارو و بیهوشی قبل از عمل و بر اساس شرایط بیمار مشخص میشود اما ممکن است در روز جراحی بر اساس گفتگوی که بین بیمار و متخصص بیهوشی انجام میشود نوع آن تغییر کند.
- پزشک یک برش را زیر مرکز زانو ایجاد میکند سپس بافتهای عمیق تر از قبیل تاندون چهار سر ران را برش میزند و کشک را نیز کنار میزنند تا بتواند به استخوان ران و ساق دسترسی داشته باشد. در صورتی که پزشک با انجام جراحی کم تهاجمی تعویض زانو بپردازد برشهای کوچک تری را زیر زانو ایجاد میکند و از روشهای کم تهاجمی جراحی بهره خواهد گرفت.
- برای آنکه میزان دسترسی جراح به مفصل بهتر باشد زانو با زاویه ۹۰ درجه خم میشود.
- پزشک از اره مخصوص استخوان برای خارج کردن نواحی قسمت پایین استخوان ران و قسمت فوقانی تیبیا که به علت آرتروز دچار آسیب شده است استفاده میکند. هر استخوان به خوبی شکل داده میشود تا دقیقاً با پروتز جدید زانو مطابقت داشته باشد. از آنجایی که این روشها باید با دقت زیاد انجام شوند جراح یا از اره فلزی استفاده میکند و یا از هدایت تصویری برای برش صحیح استخوانها بهره میگیرد.
- پزشک به شکل دهی قسمت پشت کشکک یا پاتلا میپردازد و پروتز را نصب میکند. جراح میتواند از قطعات پلی اتیلن برای کمک به لغزش بهتر کشکک روی مفصل جدید استفاده کند. تحقیقات هیچ گونه تفاوتی را در نتایج حاصل از درمان در بیمارانی که سطح کشکک آنها شکل دهی شده است با افرادی که این کار در آنها انجام نشده نشان نداده است. این قطعات به استخوان فمور، تیبیا و در صورت امکان به کشکک متصل میشوند. معمولاً این اجزا با استفاده از سیمان استخوان که به سرعت خشک میشود در جای خود ثابت خواهند شد. قطعات دیگری نیز وجود دارد که نیازی به سیمان ندارند و به بافت استخوان اجازه میدهند شروع به رشد کنند و با گذر زمان به این قطعات متصل شوند.
- یک بالشتک نرم و انعطاف پذیر که ممکن است پلی اتیلن ساخته شده است به سطح جدید تیبیا متصل میشود که نقش ضربه گیر را بین سطوح دو پروتز جدید ایفا میکند.
- جراح زانو را صاف میکند تا قطعات مورد استفاده، سیمان و استخوان به هم متصل شوند.
- سپس جراح به بخیه زدن بافتهای عمیق میپردازد که در هنگام انجام جراحی برش داده شده است.
پس از جراحی بیمار تا مدتی به واحد ریکاوری انتقال داده میشود تا اثر داروی بیهوشی از بین برود و بعداً متخصص فیزیوتراپی بیمار را ویزیت میکند و در صورت رضایت بخش بودن شرایط و نداشتن مشکل همان روز او را مرخص خواهد کرد اما در صورتی که بیمار واجد شرایط مرخص شدن نباشد به بخش منتقل میشود و یک تا دو روز تحت نظر قرار میگیرد سپس مرخص خواهد شد.
نکته: در صورتی که جراحی توسط بهترین جراح تعویض مفصل زانو انجام شود برخی از عوارض جانبی از قبیل پنومونی بعد از جراحی، آمبولی ریوی، حمله قلبی، عفونت عمیق یا مرگ در سه ماه اول پس از جراحی نادر خواهد بود.
چه موقع جراحی تعویض کامل مفصل زانو و پیشنهاد میشود؟
استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و سایر انواع آرتریت میتوانند مفصل زانو را درگیر کند با این حال همه افرادی که دچار آرتروز زانو هستند نمیتوانند متقاضی مناسبی برای جراحی تعویض کامل مفصل زانو باشند.
چه افراد میتوانند متقاضی مناسبی برای جراحی تعویض کامل مفصل زانو باشند؟
افرادی که شرایط زیر را دارند میتوانند متقاضی مناسبی برای جراحی تعویض کامل مفصل زانو باشند:
- درد زانو که باعث مختل شدن زندگی روزمره فرد شده است و درد او با روشهای غیر جراحی مناسب از قبیل ورزش کردن، کاهش وزن، فیزیوتراپی، دارو درمانی، استفاده از بریس و تزریق استروئید بهبود پیدا نکرده است.
- فردی که دچار آرتروز متوسط تا شدید در زانو است و در عکس برداری مشکل او تایید شده است.
معمولا افرادی میتوانند تحت جراحی تعویض کامل مفصل زانو قرار بگیرند که برخی از فاکتورهای زیر را داشته باشند:
- ناتوانی در راه رفتن، بالا رفتن از پلهها، نشستن روی صندلی و بلند شدن از روی آن
- درد متوسط تا شدید حتی در هنگام استراحت کردن که بر روی خواب تاثیر میگذارد.
- بد شکل شدن زانو از قبیل پرانتزی شدن زانو یا ضربدری شدن آن که به علت تحلیل رفتگی مفصل زانو ایجاد شده است.
- تورم و التهاب مزمن زانو که با استراحت کردن و مصرف دارو بهبود پیدا نکرده است.
گاهی اوقات بیمار این فاکتورها را دارد اما جراحی تعویض مفصل زانو به دلایل دیگری توصیه نمیشود.
چه موقع جراحی تعویض مفصل زانو توصیه نمیشود؟
همه افراد نمیتوانند متقاضی جراحی تعویض مفصل زانو باشند به عنوان مثال افرادی که فاکتورهای زیر در آنها وجود دارد نمیتوانند متقاضی مناسبی برای جراحی باشند:
- افرادی که عفونت سیستمیک دارند یا مستعد بروز عفونت هستند زیرا عفونت یک خطر جدی پس از جراحی است و در صورت بروز آن جراحی اصلاحی ضروری خواهد بود و در برخی موارد میتواند زندگی فرد را تهدید کند.
- افرادی که دچار برخی مشکلات جدی هستند که بر روی عضله یا بافتهای نرم اطراف زانو تاثیر میگذارد از قبیل اختلال عصبی عضلانی عضلات و بافتهای نرم اطراف زانو برای حفظ عملکرد زانو و موفقیت جراحی تعویض زانو ضروری هستند.
- در برخی بیماریها امکان بیهوش کردن بیمار وجود ندارد زیرا زندگی او به خطر میافتد.
- برخی بیماریهای پوستی از قبیل پسوریازیس در محلی که قرار است جراحی انجام شود مانعی برای عمل محسوب میگردد. مشکلات پوستی میتوانند بر روی فرایند ترمیم موفقیت آمیز بافت تاثیر بگذارند و ریسک بروز عفونت را افزایش دهند.
- در صورتی که درد حاصل از آرتروز باعث محدود شدن فرد برای انجام فعالیتهای روزمره نشود و با تاثیرات منفی و کیفیت زندگی او همراه نباشد.
باید قبل از انجام جراحی تعویض کامل مفصل زانو همه مشکلاتی که بیمار دارد را ارزیابی کرد تا ریسک بروز عوارض جانبی به حداقل برسد. این مشکلات به شرح زیر میباشند:
- در صورتی که بیمار دیابت کنترل نشده داشته باشد و آزمایش قند خون ۶ ماهه او بالا باشد که در این شرایط بیمار به رژیم غذایی مخصوص، ورزش، مصرف قرص یا تزریق انسولین نیاز دارد تا قبل از جراحی سطح قند خون او کاهش پیدا کند.
- بیماری شدید عروق که به صورت از بین رفتن پالس در پا، زخم شدن پوست و تورم قابل توجه خودش را نشان میدهد. در این موارد بیمار باید با دقت از زخم خود مراقبت کند و از جوراب مخصوص استفاده نماید و از همه نکاتی که پزشک به او گوشزد میکند پیروی کند تا برای جراحی آماده شود.
- چاقی مفرط یک مانع برای جراحی تعویض کامل مفصل محسوب میشود. در این موارد بیمار میتواند با مراجعه به مشاور تغذیه، پیروی کردن از برنامههای کاهش وزن، دارو درمانی یا حتی جراحیهای خاص برای عمل تعویض مفصل زانو آماده شود.
- افرادی که رژیم غذایی نامناسبی دارند و دندان آنها لق شده، پوسیده شده یا دچار بیماری التهاب هستند باید قبل از عمل جراحی به دندانپزشک مراجعه کنند تا مشکلات آنها برطرف شود. پس از جراحی تعویض کامل مفصل زانو انجام امور تهاجمی مربوط به دندان باعث میشود که ریسک انتشار باکتری از دهان به پروتز زانو از طریق جریان خون افزایش پیدا کند.
- در صورتی که جواب آزمایش غیر عادی باشد ممکن است فرد نتواند متقاضی جراحی باشد ولی معمولاً این مسائل قابل اصلاح هستند به عنوان مثال اغلب کم بود آهن خون را میتوان با مصرف مکمل آهن درمان کرد.
- سوء تغذیه باعث میشود که روند بهبود بافت به صورت موفقیت آمیز پس از جراحی کند شود یا متوقف گردد. در این شرایط بیمار میتواند قبل از عمل از مشاوره با متخصص تغذیه و مصرف مکمل بهره بگیرد تا در شرایط بهتری قرار داشته باشد.
- افرادی که سیگار میکشند یا از نیکوتین استفاده میکنند باید قبل از جراحی به فکر ترک کردن سیگار خود باشند زیرا سیگار کشیدن باعث میشود شانس موفقیت جراحی به حداقل برسد و بافت به خوبی ترمیم نشود.
افرادی که ۸۰ سال به بالا سن دارند و دچار پوسیدگی استخوان هستند نیز میتوانند متقاضی جراحی تعویض مفصل زانو باشند البته این دو فاکتور برروی خطرات و نتایج حاصل از جراحی تاثیر خواهند گذاشت و باید قبل از جراحی تعویض مفصل زانو به خوبی این دو فاکتور ارزیابی گردد.
انتخاب بهترین جراح برای تعویض کامل مفصل زانو
جراح ارتوپد به انجام جراحی تعویض کامل مفصل زانو میپردازد. این گروه از پزشکان سالها در زمینه جراحی و خدمات ارتوپدی آموزش دیده اند. شما میتوانید با انتخاب بهترین جراح تعویض مفصل زانو شانس موفقیت جراحی را افزایش دهید و ریسک بروز عوارض جانبی را به حداقل برساند.
سوالات رایج جراحی تعویض مفصل زانو
آیا میتوان به تعویض مفصل هر دو زانو پرداخت؟
برخی از افرادی که هر دو زانوی آنها دچار آرتروز شده است میتوانند متقاضی جراحی تعویض مفصل هر دو زانو باشند. این جراحی نیز با خطرات و مزایای خاص خود همراه است.
آیا نوع و جنس پروتز زانو مورد استفاده اهمیت دارد؟
در هنگام انجام جراحی تعویض مفصل زانو از پروتز مصنوعی استفاده میشود و به نحوی طراحی شده که بتواند شبیه زانوی سالم و طبیعی حرکت کند. تولید کنندگان انواع مختلفی از پروتز مصنوعی زانو را ارائه میدهند به عنوان مثال برخی از آنها به صورت اختصاصی برای زنان طراحی شده است و تعدادی از آنها با آناتومی خاص زانوی بیمار مطابقت دارند. این مسئله باعث شده برخی از بیماران از خود بپرسند که آیا استفاده از یک پروتز خاص یا مخصوص یک جنس مزایایی دارد یا خیر؟
آیا انتخاب روش جراحی اهمیت دارد؟
متخصصان به طور مداوم در حال ارائه روشهای جدید برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو هستند و هدف آنها تسهیل فرایند جراحی و کسب نتایج موفقیت آمیز است. انجام عمل جراحی به کمک کامپیوتر و مسدود کردن عصب محیطی نمونههایی از جراحیهای جدید محسوب میشوند. بیماران میتوانند با پزشک خود در خصوص این روشهای جراحی صحبت کنند اما باید به خاطر داشته باشند که تجربه جراحی یکی از فاکتورهای بسیار مهم در کسب نتایج موفقیت آمیز از جراحی است.
آیا باید از جراحی کم تهاجمی تعویض مفصل زانو استفاده کرد؟
هدف از انجام جراحی کم تهاجمی تعویض مفصل زانو حفظ عضله و سایر بافتهای نرم اطراف زانو و کمک به تسریع فرایند بهبود است. روشهای جراحی کم تهاجمی جز روشهای چالش برانگیز هستند و با عوارض و مزایای خاص خود همراه میباشند. معمولاً به بیماران توصیه میشود این سوالات را از پزشک خود بپرسند و درباره نگرانیهایی که دارند صحبت نمایند در صورتی که توانستند پاسخ همه سوالات خود را پیدا کنند برای جراحی تعویض مفصل زانو آماده شوند.