اختلال در الگوی راه رفتن یک الگوی غیرمعمول راه رفتن است. بسیاری از کودکان خردسال با رشد و یادگیری راه رفتن ممکن است برای مدتی راه رفتن غیرطبیعی داشته باشند. بسیاری از والدین نگران الگوهای غیرمعمول راه رفتن فرزندان خود هستند، با این حال، ناهنجاری‌های راه رفتن بخشی منظم از رشد جسمی است.
در بیشتر موارد، کودک با الگوی غیرمعمول راه رفتن در طی چندین سال مشاهده می‌شود. پزشک الگوی راه رفتن کودک را کنترل می‌کند تا اطمینان حاصل کند که پاهای او رشد می‌کنند و الگوهای راه رفتن آنها با گذشت زمان معمولی‌تر می‌شوند. خوشبختانه، بیشتر دلایل اختلال در الگوی راه رفتن با رشد کودک بدون هیچ گونه مداخله‌ای برطرف می‌شوند. اگر اختلال در الگوی راه رفتن به دلیل آسیب دیدگی یا شرایط رشد ایجاد شده باشد، پزشک کودک آن بیماری را درمان می‌کند.
درمان اختلال در الگوی راه رفتن که برطرف نمی‌شود ،ممکن است شامل جراحی باشد و موضوعی است که باید با پزشک در میان بگذارید.
کودکان کی شروع به راه رفتن می‌کنند؟
نوزادان معمولاً از حدود 1 سالگی شروع به راه رفتن می‌کنند. بعد از آن، آنها چندین سال بعد را صرف ایجاد تعادل و قدرت پا می‌کنند.
محدوده سنی زیر برای نقاط عطف رشد به طور متوسط در نظر گرفته می‌شود. بعضی از کودکان زودتر و بعضی دیرتر به این نقاط عطف می‌رسند. اگر نگران رشد جسمی کودک خود هستید، با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید.
نقاط عطف رشد
- در حدود 6 ماهگی، اکثر نوزادان می‌توانند با پشتیبانی بنشینند و روی زمین غلت بزنند.
- در حدود 9 ماهگی، بیشتر نوزادان چهار دست و پا رفتن را یاد می‌گیرند.
- درحدود 9 تا 12 ماهگی، بیشتر نوزادان با در دست گرفتن وسایل خود را به حالت ایستاده نگه می‌دارند. نوزادان در این مرحله می‌توانند با حمایت راه بروند اما هنوز نمی‌توانند به تنهایی راه بروند.
- در سن 11 تا 16 ماهگی، بیشتر نوزادان بدون حمایت راه می‌روند.
- در سن 2 سالگی، اکثر کودکان نوپا می‌توانند همزمان از پله‌ها بالا رفته و در جای خود بپرند.
- در 3 سالگی، اکثر کودکان می‌توانند متقابل از پله ها بالا بروند و روی یک پا بایستند.
- در 4 سالگی، اکثر کودکان می‌توانند متقابل از پله‌ها پایین بروند و روی یک پا بپرند.
انواع اختلال در الگوی راه رفتن کودکان
متداول ترین نوع اختلال در الگوی راه رفتن در کودکان، کف پای رو به داخل و کف پای رو به بیرون است.
- Intoeing راه رفتن با پا به سمت داخل است.
- Outtoeing راه رفتن با پا برگشته به سمت بیرون است.
کف پای رو به داخل و کف پای رو به بیرون معمولا دردناک نیستند. چندین عارضه رایج می‌تواند باعث چرخش پای کودک شما به داخل یا خارج در سالهای اولیه شود، از جمله پیچ خوردگی استخوان درشت نی و چرخش ران (که در زیر توضیح داده شده است). هر یک از این شرایط معمولاً در دوران کودکی خود به خود بهبود می‌یابند.
چه عواملی باعث اختلال در الگوی راه رفتن در کودکان می‌شود؟
پیچ خوردگی استخوان درشت نی
پیچ خوردگی استخوان درشت نی، چرخش ساق پا (تیبیا) کودک به سمت داخل (پیچ خوردگی داخلی استخوان تیبیا) یا به سمت خارج (پیچش خارجی تیبیا) است. این وضعیت اغلب بدون درمان، معمولاً قبل از پیچ خوردگی کودک بهبود می‌یابد.
برخی از کودکان مبتلا به پیچ خوردگی استخوان درشت نی از بریس 18 تا 30 ماهگی استفاده می‌کنند اما رایج نیست. پزشکان فقط در صورتی که کودکی در سن 8 تا 10 سالگی باشد و مشکلات قابل توجه در راه رفتن داشته و مبتلا به این وضعیت باشد، عمل جراحی پیچ خوردگی درشت نی را در نظر می‌گیرند.
ورسیون استخوان ران
ورژن استخوان ران، یا استخوان ران بالا (فمور)، به کودکانی اشاره می‌کند که استخوان ران آنها به سمت داخل یا خارج پیچ خورده است. پیچ خوردن استخوان ران به سمت داخل باعث می‌شود که پاها به سمت داخل منحرف شوند. علائم بروز پیچ خوردگی استخوان ران معمولاً در دوره کودکی (بین ۲ تا ۴ سالگی) قابل مشاهده است، زمانی که چرخش داخلی استخوان ران از لگن زیاد می‌شود. بیشتر مواقع، این وضعیت بدون درمان بهبود می‌یابد.
پیچ خوردگی استخوان ران به سمت خارج، به گردش عقب استخوان ران معروف است و باعث بروز بیرون زدگی کف پا به سمت خارج می‌شود. این حالت کمتر از پیچ خوردگی به سمت داخل رخ می‌دهد. در برخی موارد، گردش عقب استخوان ران ممکن است منجر به تأخیر در راه رفتن کودک شود، اما اکثراً بدون مداخله پزشکی بهبود می‌یابد.
پزشکان تنها در صورتی که کودک بیش از ۹ سال باشد و یک بیماری شدید وضعیت را تشدید کننده باشد که باعث لرزش شدید و راه رفتن نامطلوب می‌شود، جراحی برای پیچ خوردگی استخوان ران به سمت داخل یا گردش عقب استخوان ران را در نظر می‌گیرند.
زانوی ضربدری یا پرانتزی
پای پرانتزی منحنی رو به بیرون زانوها است. زانوی ضربدری یک انحنای داخلی در زانوها است. هم زانوی پرانتزی و هم زانوی ضربدری از مراحل مشترک رشد هستند و معمولاً با رشد کودک خودشان اصلاح می‌شوند.
کف پای صاف
کف پای صاف در نوزادان و کودکان کم سن طبیعی است. کودکان در حالی که قوس پاهایشان هنوز تکامل نیافته و کل پاهای آنها به زمین فشار می‌آورد، کف پای صاف دارند. قوس کف پا در تمام دوران کودکی تا حدود 10 سالگی ایجاد می‌شود.
متاتارسوس ادکتوس
متاتارسوس ادکتوس یک تغییر شکل موضعی است که باعث خم شدن کف پاهای کودک از وسط کف پا تا انگشتان به سمت داخل می‌شود. در موارد شدید، ممکن است کلاب فوت باشد. بیشتر اوقات شرایط به خودی خود بهبود می‌یابد.
نوزادان مبتلا به متاتارسوس ادکتوس شدید ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، که معمولاً شامل تمرینات خاص، گچ یا کفش‌های اصلاحی ویژه است. این روشهای درمانی در نوزادان 6 تا 9 ماهه میزان موفقیت بالایی دارند.
لنگیدن
لنگیدن ناگهانی به احتمال زیاد به دلیل درد ناشی از آسیب دیدگی جزئی است که به راحتی قابل درمان است. تاول‌ها یا عضلات خسته مقصر اصلی هستند. به ندرت، لنگیدن می‌تواند مشکل جدی‌تری مانند پیچ خوردگی، شکستگی، دررفتگی، عفونت مفصل یا آرتریت خودایمنی را به همراه داشته باشد. در موارد نادر، لنگیدن ممکن است اولین نشانه تومور باشد.
لنگیدن مزمن غیر دردناک ممکن است نشانه ای از مشکل رشد باشد، مانند اختلاف طول پا یا دیسپلازی مفصل ران یا یک مشکل عصبی عضلانی، مانند فلج مغزی.
با انگشت پا راه رفتن
راه رفتن با انگشتان پا یک ناهنجاری معمول در راه رفتن است، به ویژه در کودکان خردسال که تازه راه می‌روند. در بیشتر موارد، با گذشت زمان و بدون مداخله، این مسئله به خودی خود برطرف می‌شود. با این حال، کودکانی که برای یک دوره به طور طبیعی راه می‌روند و بعداً روی انگشتان پا راه می‌روند یا کودکانی که دچار تنگی تاندون آشیل هستند، باید توسط پزشک ارزیابی شوند.
بسیاری از موارد راه رفتن مداوم با انگشتان پا ارثی است یا به دلیل تنگی عضلات ایجاد می‌شود. درمان ممکن است شامل مشاهده، فیزیوتراپی، بریس، گچ گرفتن یا جراحی باشد. در برخی موارد، راه رفتن با انگشتان پا ممکن است نشان دهنده یک اختلال عصبی – عضلانی مانند فلج مغزی باشد یا می‌تواند نشانه‌ای از دیسپلازی رشدی در اختلاف طول مفصل ران یا لگن باشد.
چگونه اختلال در الگوی راه رفتن تشخیص داده می‌شوند؟
پزشک کودک معاینه بدنی انجام می‌دهد و کودک شما را هنگام راه رفتن یا دویدن تماشا می‌کند. پزشک بررسی می‌کند که آیا شکل پاهای کودک یکسان است یا متفاوت. پزشک همچنین ممکن است سوال کنند که آیا فرزند شما هنگام راه رفتن علائمی از درد نشان می‌دهد یا خیر و یا اینکه آیا اعضای خانواده نزدیک شما دچار مشکلات طولانی مدت راه رفتن شده‌اند یا خیر.
سایر روشهای تشخیصی ممکن است شامل این موارد باشد:
- اشعه ایکس یک آزمایش تشخیصی است که تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها را تولید می‌کند که می‌تواند برای بررسی ساختار و همترازی استخوان استفاده شود.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): یک روش تشخیصی که تصاویر دقیق از بافت‌ها و ساختارهای نرم بدن تولید می‌کند. این آزمایش گاهی برای بررسی هرگونه ناهنجاری مرتبط با نخاع و اعصاب استفاده می‌شود.
- اسکن توموگرافی رایانه‌ای (اسکن CT یا CAT نیز نامیده می‌شود): یک روش تصویربرداری تشخیصی که تصاویر دقیقی از استخوان‌ها و مفاصل را نشان می‌دهد.
درمان اختلال در الگوی راه رفتن چیست؟
با درمان مناسب، بسیاری از کودکان با اختلال در الگوی راه رفتن تحرک را پیدا می‌کنند و آن را حفظ می‌کنند. پزشکان ممکن است پس از یافتن علت اصلی این بیماری، موارد زیر را تجویز کنند:
تحریک الکتریکی و یا تحریک الکتریکی عملکردی
الکترودهایی که روی پوست قرار می‌گیرند، عضلات را فعال می‌کنند تا به کودکان در حفظ قدرت و راه رفتن بهتر کمک کنند.
تزریقات
لیدوکائین و یا استروئیدها دردهای مفصلی را تسکین می‌دهند. تزریقات نقطه ماشه‌ای ممکن است نوارهای عضلانی سفت را کاهش دهد. تزریق بوتاکس و یا فنل می‌تواند به عضلات خاص مستعد انقباض کمک کند.
داروهای خوراکی
شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضد التهاب، درد و یا ضد انقباضی تنگی عضلات را کاهش می‌دهند.
فیزیوتراپی
برنامه های خاص تقویت کننده و کششی مانند ماساژ درمانی و آب درمانی عدم تعادل در قدرت، انعطاف پذیری و عدم هماهنگی را برطرف می‌کنند. آموزش راه رفتن می‌تواند احساس جدیدی از توانایی و موفقیت در کودک شما ایجاد کند و به او امکان می‌دهد سبک زندگی مستقل‌تری داشته باشد.
- استقلال را افزایش می‌دهد.
- به داشتن مشارکت بیشتر در مدرسه تشویق می‌شود.
- اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد.
- خستگی را کاهش می‌دهد.
- احساس موفقیت ایجاد می‌کند.
- نیازهای مراقبتی را کاهش می‌دهد.
- توانایی برای ورزش کردن را افزایش می‌دهد.
- الگوهای پیاده روی کارآمدتر
- وابستگی به وسایل کمکی را کاهش می‌دهد.
- خدمات جامع همه نیازهای کودک شما را برآورده می‌کند.
تجهیزات خاص
عصا، واکر، و بریس به بهبود توانایی راه رفتن کمک می‌کند. پزشکان برای کودکان کمترین وسیله محدود کننده را ارائه داده و به آنها کمک می‌کنند تا در جهت استقلال کار کنند.
جراحی
روشهای معمول، افزایش طول عضله یا تاندون و استئوتومی (برش استخوان) برای همترازی دوباره یا بازسازی است. زمان صحیح جراحی و مداوای صحیح قبل و بعد از عمل برای موفقیت در درمان بسیار مهم است.
