آرتریت واکنشی یک نوع آرتروز التهابی است که مفاصل، چشمها و مجاری ادرار (مثانه، واژن، مجرای ادرار) را درگیر میکند. وقتی بکتریها وارد جریان خون شما میشوند، باعث واکنش التهابی در بدن شما میشوند و علائم التهاب در بخشهای مختلف بدن ظاهر میشود. بیشتر باکتریهایی که منجر به آرتروز واکنشی میشوند، از طریق تماس جنسی یا مصرف غذای آلوده وارد میشوند. علائم التهاب معمولاً 2 تا 4 هفته پس از عفونت آغاز میشوند. آرتریت واکنشی به صورت مسری منتقل نمیشود، اما باکتریهای مسبب بیماری میتوانند از فرد به فرد منتقل شوند. مردان زیر 40 سال به طور معمول این بیماری را تجربه میکنند. شواهد نشان میدهد که مردان به دلیل عفونتهای جنسی 9 برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرند. با این حال، هر دو جنس به طور مساوی ممکن است از عفونتهای مرتبط با مصرف غذای آلوده به این بیماری مبتلا شوند.
کلینیک تخصصی امید پس از بررسی علت درد زانو، مشکلات زانو و سپس با در نظر گرفتن نیاز فردی بیمار، با ارائه درمانهای غیرجراحی و حداقل تهاجمی به تسریع روند درمان بیمار کمک میکند. بسیاری از مراجعین این مرکز، نتایج درمانی مثبتی تا بهحال در زمینههای مختلف از جمله زانو درد داشتهاند. جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی شیوههای درمانی برای آرتریت واکنشی و یا رزرو نوبت در این کلینیک با شماره تلفنهای 02122780702 – 02188801800 تماس حاصل فرمایید
علل
آلوده شدن به باکتریهای خاص با آرتریت واکنشی در ارتباط است. مواردی که معمولاً با آرتروز واکنشی همراه هستند عبارتند از:
- کلامیدیا تراکوماتیس. از طریق تماس جنسی پخش میشود. عفونت ممکن است از واژن، مثانه یا مجرای ادرار شروع شود.
- سالمونلا، شیگلا، یرسینیا و کمپیلوباکتر. این باکتریها به طور معمول دستگاه گوارش را آلوده میکنند.
در موارد نادر، باکتری کلامیدیا نومونیا، که باعث عفونتهای تنفسی میشود، ممکن است باعث آرتریت واکنشی نیز شود.
این باکتریها به یکی از دو روش وارد بدن شما میشوند:
- دستگاه ادراری تناسلی: باکتریها میتوانند از طریق واژن یا مجرای ادرار در هنگام تماس جنسی وارد شده و به مثانه منتقل شوند.
- دستگاه گوارش (GI) : اگر غذای خراب یا غذایی که با سطوح آلوده تماس پیدا کرده باشد مصرف کنید، میتوانید باکتری وارد بدن شود.
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی از افراد در معرض این باکتریها به این بیماری مبتلا میشوند و برخی دیگر به این بیماری مبتلا نمیشوند. با این حال، محققان ژنی را شناسایی کردهاند که آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA B27) نامیده میشود و باعث میشود فرد به آرتریت واکنشی مبتلا شود. همه کسانی که این ژن را به ارث میبرند به این بیماری مبتلا نخواهند شد.
علائم
اولین علائم آرتریت واکنشی اغلب عبارتند از:
- مفاصل دردناک و متورم، معمولاً در مچ پا یا زانو
- تورم انگشتان دست و پا به شکل سوسیس مانند
- چشمهای پف کرده، ملتهب و قرمز، غالباً با ترشحات مخاطی – معروف به ورم ملتحمه
- خستگی شدید و غیر قابل توجیه، معروف به خستگی مفرط
- ممکن است متوجه شوید که زانوها، مچ پا یا انگشتان پا به طور ناگهانی متورم و سفت میشوند و حرکت آنها دردناک میشود. یا تورم ممکن است طی چند روز به تدریج ظاهر شود.
- آرتریت واکنشی میتواند سایر مفاصل مانند انگشتان، مچ، آرنج و مفاصل پایه ستون فقرات را نیز تحت تأثیر قرار دهد که به مفاصل ساکروایلیاک معروف است.
- همچنین میتواند باعث ایجاد التهاب در تاندونهای اطراف مفاصل شما شود، مانند تاندون آشیل که تا پشت مچ پا پایین میآید.
- اگر همزمان تاندونها و مفاصل آسیب ببینند، ممکن است متوجه شوید که انگشت یا انگشت شست پا متورم است. این را اغلب انگشت سوسیسی یا داکتیلیت مینامند.
علائم دیگر
درد و تورم مفاصل از علائم اصلی آرتروز واکنشی است. با این حال، میتواند مشکلات دیگری ایجاد کند، مانند:
- راشهای پوسته پوستهای روی دستها یا پاها
- اسهال، که ممکن است مدتی قبل از آرتریت واکنشی شروع شود
- زخمهای دهان
- سوزش و گاهی ترشح هنگام ادرار (که اورتریت نامیده میشود)؛ این امر ناشی از التهاب مجرای ادرار است
- راش ملتهب در انتهای آلت تناسلی مرد
- کاهش وزن
- تب.
اگر هر یک از این علائم را دارید، لازم است که با پزشک خود تماس بگیرید، تا بتوانید به سرعت تحت تشخیص قرار گیرید.
تشخیص
تشخیص آرتروز واکنشی ممکن است دشوار باشد زیرا هیچ تست آزمایشگاهی خاصی برای تأیید ابتلای فرد وجود ندارد. بسته به شدت علائم، بیمار ممکن است به یک روماتولوژیست ارجاع داده شود.
برخی از روشهای مورد استفاده برای تشخیص آرتروز واکنشی شامل موارد زیر است
- معاینه فیزیکی. پزشک در مورد سابقه پزشکی، علائم و بیماریهای فعلی شما سوال خواهد کرد. وی مفاصل را از نظر علائم التهاب بررسی کرده و دامنه حرکتی آنها را بررسی میکند. چشمها، پوست و نواحی دستگاه تناسلی نیز مورد بررسی قرار میگیرند.
- تستهای آزمایشگاهی. آزمایشهای خون، ادرار و مدفوع میتواند سایر موارد را رد کرده و تشخیص را تأیید کند. آزمایشاتی برای بررسی موارد مختلف از جمله میزان التهاب، آنتی بادیهای مرتبط با انواع دیگر آرتروز, علائم عفونت فعلی یا اخیر ؛ و ژنی به نام HLA B27 که گاهی اوقات در افراد مبتلا به این بیماری دیده میشود، انجام میشود..
- نمونههای بافت. برای یافتن علائم عفونت ممکن است نمونههایی از بافت گلو، مجرای ادرار (مردان) و دهانه رحم (زنان) گرفته شود.
- آزمایشات مایع مفصلی. پزشک ممکن است یک نمونه از مایع مفصل را از زانو خارج کند تا علائم عفونت یا التهاب را بررسی کند. همچنین وجود کریستالهای اسید اوریک، که ممکن است یک بیماری مرتبط با آرتروز به نام نقرس را نشان دهد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- اشعه ایکس. پزشک ممکن است برای یافتن علائم تورم، آسیب مفاصل، رسوبات کلسیم و سایر علائم آرتریت واکنشی، تصاویری از مفاصل، لگن و ستون فقرات را درخواست کند.
درمان
به سه روش میتوان افراد مبتلا به آرتروز واکنشی را درمان کرد:
داروها
برای درمان عفونت آنتی بیوتیک تجویز میشود. سایر داروها برای کنترل درد و التهاب تجویز میشوند که عبارتند از:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) . این داروها اغلب اولین نوع داروهایی هستند که استفاده میشوند و شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند.
- کورتیکواستروئیدها. این داروها به کاهش سریع التهاب کمک میکنند. برای افرادی که التهاب مفصلی شدید دارند، ممکن است به مفصل آسیب دیده تزریق شوند.
- داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری (DMARDs). تعداد کمی از بیماران مبتلا به آرتریت واکنشی علائم شدیدی دارند که با درمانهای فوق قابل کنترل نیستند. در این حالت پزشک ممکن است داروهایی را به نام داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری (DMARDs) تجویز کند. این داروها سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکنند.
استراحت، ورزش و فیزیوتراپی
هنگامی که مفاصل شما ملتهب و دردناک هستند، میتوانید احساس خستگی و به طور کلی ناخوشایندی داشته باشید. خستگی نقش عمده ای در آرتروز واکنشی دارد و میتواند تأثیر بسزایی در تمام جنبههای زندگی شما داشته باشد. مهم است که شما و اطرافیان این را علامت را تشخیص دهید.
ادامه حرکت به همان اندازه مهم است. میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
- شنا در استخر گرم – این کار به شما امکان میدهد در حالی که آب وزن شما را تحمل میکند ورزش کنید
- ورزشهای کششی – عضلات و تاندونهایی که از مفصل حمایت میکنند را قوی و نرم نگه دارید
- با رییس خود در مورد ساعات کاری کمتر صحبت کنید
- بپرسید که آیا میتوانید از فعالیتهای بیش از حد طاقت فرسا اجتناب کنید
- محل کار خود را متناسب با شرایط تان تغییر دهید.
پزشک شما میتواند برای مشاوره خاص، شما را به فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر ارجاع دهد. خواب راحت و تشخیص اینکه چه زمانی باید استراحت کنید، برای بهبودی شما بسیار مهم است. اگر به سختی میتوانید خود را ریلکس کنید تکنیکهایی مانند تمرینات تنفسی، آگاهی یا مراقبه، میتواند به شما کمک کند.
یک روال خوب قبل از خواب نیز میتواند احساس بهتری در شما ایجاد کند. سعی کنید شب زود بخوابید و یک ساعت قبل با حمام گرم و ریلکس کردن بدنتان را آرام کنید، سعی کنید در آن ساعت از استفاده از رایانه، تلفن یا تلویزیون خودداری کنید، زیرا این امر میتواند خواب شما را مختل کند.
مراقبتهای در خانه
ایفای نقش پیشگیرانه در درمان مهمترین قسمت بهبودی است. این فرآیند خود مدیریتی نامیده میشود.
- مراقبت از خود برای آرتروز واکنشی شامل اطمینان از نگهداری مواد غذایی در دمای مناسب و پخت مناسب آنها میباشد. این کار به جلوگیری از باکتریهای منتقله از غذا که میتوانند باعث آرتروز واکنشی شوند ، میانجامد.
- برخی از عفونتهای منتقله از راه مقاربتی میتوانند باعث آرتروز واکنشی شوند. استفاده از کاندوم ممکن است خطر شما را کاهش دهد.
- تحرک بدنی عامل اصلی انعطاف پذیری مفاصل است. کم تحرکی میتواند منجر به سفتی مفصل شود. عضلات قوی به محافظت از مفاصل کمک میکنند. اما مهم است که قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک صحبت کنید.
- کنترل وزن ، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و داشتن تعادل مناسب در استراحت و فعالیت هر روزه نیز مهم است.
- سعی کنید از تماس نزدیک با افرادی که میدانید به عفونت مبتلا هستند خودداری کنید.
- دستان خود را به طور مرتب بشویید و یک بطری کوچک ژل دست ضد باکتری را همراه خود داشته باشید.
- با مسواک زدن مرتب دندانها دهان خود را تمیز نگه دارید.
- اگر سیگاری هستید سیگار را ترک کنید.
- سعی کنید خانه خود را به خصوص آشپزخانه، حمام و توالت تمیز و بهداشتی نگه دارید.